در مورد پولیپ بینی بیشتر بدانیم

تبیان/ آیا بابت گرفتگی بینی‌تان، آلرژی فصلی یا سرماخوردگی را مقصر می‌دانید؟ اگر علائمتان برطرف نشوند، ممکن است به عارضه‌ای جدی‌تر مانند پولیپ بینی ربط داشته باشند.
پولیپ بینی توده‌ای نرم و غیرسرطانی است که می‌تواند سبب گرفتگی بینی، آبریزش بینی، فشار سینوس‌ها و سایر علائمی شود که منحصر به این عارضه نیستند. در این مطلب پاسخ متخصصان به سؤال‌های رایج و مهم در مورد پولیپ بینی را می‌خوانید که کمکتان می‌کنند بدانید پولیپ بینی چیست و چگونه می‌توانید از آن‌ها خلاص شوید.
پولیپ‌های بینی چه هستند و در کجا قرار گرفته‌اند؟
پولیپ‌های بینی توده‌هایی خوش‌خیمی (غیرسرطانی) هستند که ممکن است درون راه‌های هوایی بینی و سینوس‌ها قرار بگیرند:
- پولیپ‌های بینی معمولاً به صورت خوشه‌ای شکل می‌گیرند.
- پولیپ‌های بینی می‌توانند در یک طرف یا هر دو طرف بینی ایجاد شوند.
- پولیپ‌های بینی، گلابی‌شکل بوده و از نظر سایز در طیف میکروسکوپیک تا چند سانتیمتر قرار می‌گیرند.

علت پولیپ بینی چیست؟
هرچند علت پولیپ بینی هنوز کاملاً مشخص نیست؛ اما پولیپ بینی با التهاب طولانی مدت مخاط بینی و سینوس‌ها مرتبط است که به آن، رینوسینوزیت مزمن می‌گویند. رینوسینوزیت می‌تواند با فاکتورهای زیادی ارتباط داشته باشد؛ از آلرژن‌ها گرفته تا عفونت‌های سیستم تنفسی فوقانی و حتی دود دست دوم سیگار. در برخی از افراد، این آلودگی‌ها می‌توانند برانگیزاننده‌ی یک واکنش ایمنی ناهنجار باشند که موجب تورم زیاد مخاط بینی به شکل پولیپ‌های بینی شود.

آیا پولیپ بینی خطرناک است؟
شواهدی مبنی بر خطرناک بودن پولیپ بینی وجود ندارد؛ اما پولیپ بینی می‌تواند آن‌قدر بزرگ شود که مزاحمت ایجاد کرده و تخلیه‌ی طبیعی بینی و تهویه‌ی از سینوس‌ها را با اختلال مواجه کند. موکوس تولید شده توسط سینوس‌ها، قرار است آلودگی‌ها و ذرات مزاحم را از راه‌های هوایی بینی پاکسازی کند. اگر پولیپ بینی خیلی بزرگ شود، می‌تواند جلوی جریان عادی موکوس را گرفته و باعث تجمع آن شده و عفونت ایجاد کند، در نتیجه مشکلات سینوس‌تان تشدید خواهد شد.
یکی دیگر از عوارض خطرناک ناشی از پولیپ بینی آپنه انسداد خواب است که می‌تواند موجب وقفه‌ی تنفسی شما در خواب شود. در این صورت خیلی فوری به پزشک مراجعه کنید. پولیپ بینی موجب شعله‌ور شدن بیماری آسم نیز می‌شود.

پولیپ بینی در بچه‌ها شایع‌تر است یا در بزرگسالان؟
بستگی به این دارد که چه نوع پولیپ بینی مدنظرتان باشد. پولیپ‌های مرتبط با یک بیماری سینوسی یا آلرژی به آسپرین یا ایبوپروفن، در افراد بزرگسال شایع‌ترند؛ اما پولیپ‌های مرتبط با فیبروز کیستیک در کودکان بیشتر دیده می‌شوند.

آیا برخی از افراد، بیشتر مستعد ابتلا به پولیپ بینی هستند؟
فیبروز کیستیک، یکی از عوارضی است که ممکن است فرد را در معرض ابتلا به پولیپ بینی قرار دهد. سایر بیماری‌ها و عوارض شامل آسم و حساسیت به آسپرین همراه با پولیپ بینی، منجر به بیماری "تریاد سامتر" می‌شود که به نام بیماری تنفسی حساسیت شدید به آسپرین نیز شناخته می‌شود. افرادی که دچار تریاد سامتر هستند، از آسم شدید همراه به پولیپ بینی رنج می‌برند. ضمناً این افراد مکرراً شاهد واکنش‌های شبیه آلرژی به آسپرین و سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی هستند.

علائم پولیپ بینی چیست؟
در مراحل اولیه، پولیپ بینی هیچ علامتی ندارد؛ اما با بزرگ‌تر شدن پولیپ، ممکن است دچار گرفتگی بینی، سرفه، سردرد، افت حس بویایی و چشایی و فشار سینوسی شوید. متأسفانه این علامت‌ها می‌توانند مربوط به سایر عوارض نیز باشند مثلاً سرماخوردگی معمولی، آنفلوانزا و آلرژی.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر در تنفس مشکلی داشتید و یا متوجه شدید بیشتر از دو هفته است که علائم فوق را دارید و برطرف نمی‌شوند، به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.

آیا پولیپ بینی درد یا خونریزی هم دارد؟
اگر عارضه‌ای که دارید واقعاً پولیپ بینی باشد، نباید هیچ دردی احساس کنید یا خونریزی داشته باشید؛ اما توده‌های خوش‌خیم یا سرطانی دیگری نیز وجود دارند که ممکن است در سینوس‌ها یا راه‌های هوایی رشد کرده و خودشان را به صورت پولیپ بینی آشکار کنند، مثلاً پاپیلوم معکوس سینوس یا سرطان سینوس. اگر دچار درد و خونریزی بی‌دلیل در بینی‌تان هستید، نباید آن را نادیده بگیرید، مخصوصاً اگر فقط در یک سمت بینی است. متخصص گوش و حلق و بینی در صورت مشکوک شدن به عارضه‌تان دستور نمونه‌برداری خواهد داد.

آیا شما می‌توانید پولیپ بینی‌تان را ببینید؟
پولیپ بینی به دلیل جایی که در آن قرار می‌گیرد، به سختی از سوراخ‌های بینی قابل دیدن است، خصوصاً اگر خودتان سعی داشته باشید این کار را بکنید. پزشکتان از یک ابزار مجهز به دوربین برای پیدا کردن علت گرفتگی بینی یا دیگر علائمتان استفاده می‌کند.

پولیپ بینی چگونه درمان می‌شود؟
پزشک بسته به تعداد و سایز پولیپ‌های بینی ممکن است دارو تجویز کند یا تصمیم به عمل جراحی بگیرد و یا هر دو راهکار را توصیه کند.
- داروها معمولاً شامل کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا استعمالی از طریق بینی می‌شوند که برای کوچک کردن یا از بین بردن پولیپ تهیه شده‌اند.
- در برخی موارد ممکن است برای برداشتن پولیپ بینی نیاز به عمل جراحی باشد؛ مثل زمانی که دچار آپنه انسدادی خواب شده باشید. این عمل جراحی توسط متخصص گوش و حلق و بینی و از طریق بینی انجام شده و نیازی به برش پوست در ناحیه‌ی صورت نیست.

آیا پولیپ‌ها قابل پیشگیری هستند؟
پولیپ بینی با ممانعت از شرایطی که موجب تحریک آن می‌شود، قابل پیشگیری است. بهترین کار کنترل آلرژی‌هاست. از مواردی مانند استعمال دخانیات، گرد و غبار، تنفس در جایی که مواد شیمیایی قوی وجود دارد و چیزهایی که موجب ایجاد واکنش‌های آلرژیکی می‌شود، خودداری کنید. همه‌ی این موارد موجب التهاب سینوس‌ها می‌شوند. در نهایت این که اگر احساس خشکی می‌کنید در اتاقتان یک دستگاه رطوبت ساز (بخور) قرار دهید.

آیا ممکن است پولیپ بینی عود کند؟
هرچند کورتیکواستروئیدها و عمل جراحی می‌تواند کمک کند پولیپ بینی درمان شود؛ اما این راهکارها، التهاب اصلی را که منجر به پولیپ می‌شود نمی‌توانند برطرف کنند. اگر علت التهاب، درمان نشده بماند پولیپ بینی احتمالاً دیر یا زود عود خواهد کرد. در مورد روش‌های پیشگیری از برگشت پولیپ بینی با پزشکتان صحبت کنید. شاید لازم باشد مصرف اسپری بینی و کورتیکواستروئیدها را ادامه دهید. اگر علت عارضه‌ی شما محیطی باشد، افزایش رطوبت محیط داخل یا کنترل بهتر آسم و آلرژی‌تان می‌تواند تا حدودی از برگشت پولیپ بینی پیشگیری کند.