عادتهایی که شما را در معرض آلودگی کرونا قرار میدهد
باشگاه خبرنگاران/ عده زيادي از افراد داراي عادتها و تيکهاي عصبي هستند که در شرايط کنوني ميتواند سبب آلوده شدن آنها به ويروس کرونا شود. عادت و تيکهاي عصبي در افراد به دلايل مختلفي به وجود ميآيند، بسياري از اين عادتها براي رفع استرس و نگراني در افراد به وجود آمدهاند و ترک کردن آنها کاري بسيار سخت است که به اراده قوي نياز دارد. از جمله اين عادتها و تيکهاي عصبي ميتوان پلک زدن چشم، شکستن قولنج انگشتان دست، دندان قروچه، جويدن ناخنهاي دست، صاف کردن صدا، زاويه دارکردن عضلههاي گردن، کندن موهاي سر، سبيل، ابرو، مژه، خوردن مواد غيرخوراکي و تماس دست با صورت را نام برد. اين عادتها که به نوعي براي ايجاد آرامش در افراد ايجاد ميشوند در صورت مراجعه نکردن فرد به متخصص و دريافت نکردن آموزشهاي رفع عادت به مرور تبديل به تيکهاي عصبي مزمن ميشوند که افزون بر آسيب به سلامت جسماني و ظاهر فرد، به سلامت رواني او هم آسيب جدي وارد ميکند. اين روزها همزمان با گسترش ويروس کرونا و ابتلاي هزاران فرد در کشورهاي مختلف به بيماري COVID-۱۹ يکي از توصيههاي جدي کارشناسان بخش درمان پرهيز از تماس دستها با صورت، چشم، بيني و لب هاست؛ زيرا در صورت آلوده بودن دست به ويروس کرونا، دست آلوده ميتواند مسير ورود ويروس به بدن را هموار و فرد را مبتلا سازد. کارشناسان توصيه ميکنند افراد به طور دائم با استفاده از آب و صابون و يا محلولهاي ضدعفوني کننده دستهاي خود را شسته و ضدعفوني کنند، اما در کنار تمامي اين موارد ترک عادت تماس دائم دست با صورت و اجزاي آن اهميت فراوان دارد. بسياري از افراد زماني که دچار استرس، نگراني، ترس، خوشحالي، هيجان و مواردي از اين دست ميشوند به طور بي اختيار و يا از روي عادت صورت، بيني، چشم و لبهاي خود را لمس ميکنند، در بيشتر آقايان عادت تماس دست با ريش و سبيل براي مرتب کردن آنها وجود دارد. همچنين افرادي که از عينک مطالعه استفاده ميکنند براي تنظيم عينک بر روي بيني و بهبود ديد در بيشتر اوقات صورت خود و دستههاي عينک را لمس ميکنند. کارشناسان اعلام کرده اند دگرگون کردن عادت و تيکهاي عصبي ميتواند سبب کاهش استرس در اين بازه زماني و کمک به افزايش مصونيت در مقابل ويروس کرونا شود و در نهايت افزايش سلامت جسماني و رواني فرد را به همراه داشته باشد. کارشناسان در يک مطالعه بر روي گروههاي مختلفي از افراد دريافتند، به طور متوسط افراد در يک ساعت بين ۹ تا ۲۳ بار صورت خود را لمس ميکنند. چرا ترک کردن اين عادتها اينقدر سخت و غيرممکن است؟ لمس صورت، کندن يک تارمو از سر، مرتب کردن سبيل و مواردي از اين دست در يک لحظه روي ميدهد و سبب کشش عضلاني در بند ميشود که در افراد نوعي سيستم پاداش در بخش هيپوکامپ مغز را به وجود ميآورد. به دليل ايجاد آرامش و شادي پس از انجام اين قبيل کارها، ترک آن به سختي از سوي افراد انجام ميشود، با وجود آنکه به خوبي از اثرهاي بد آن بر سلامت جسم و روح خود آگاه هستند. افراد مبتلا به وسواس اجباري کندن موهاي سر که با نام تريکوتيلومانيا شناخته ميشود، پس از کندن موهاي سر دچار افسردگي ميشوند به ويژه زماني که مناطق وسيعي از سر آنها دچار طاسي ميشود، اما به دليل ايجاد خوشحالي لحظهاي به آساني قادر به ترک اين عادت نيستند و نيازمند مراجعه به متخصص هستند. به گفته کارشناسان براي ترک اين عادتها و تيکهاي عصبي در مرحله اول آگاهي از وقوع آنها و زماني که فرد تمايل به انجام تيک عصبي پيدا ميکند اهميت دارد. يادداشت دفعاتي که افراد به انجام کاري مانند لمس صورت خود ميپردازند و اينکه قرار گيري در چه موقعيتي سبب بروز عادت و تيک عصبي ميشود ميتواند به آنها براي رفع اين مشکل کمک کند. بيشتر افراد در زمان استرس، نگراني، ناراحتي، ترس و هيجان، در زمان مطالعه و يادگيري مطالب جديد يا تماشاي فيلم و تلويزيون به طور ناخودآگاه دچار تشديد تيک عصبي ميشوند. کمک گرفتن از اعضاي خانواده براي يادآوري ترک عادت، نوشتن احساس، نوشيدن آب، پرهيز از قرارگيري در موقعيت اضطراب و مواردي از اين دست در کنار داشتن اراده قوي ميتواند به افراد براي رفع تيکهاي عصبي کمک کند. انجام کارهايي مانند مشغول نگه داشتن دستها به انجام کارهايي، چون نوشتن، نگه داشتن خودکار يا ليوان، پوشيدن دستکش، فشردن توپ رفع استرس، نقاشي کشيدن، راه رفتن و به طور کلي دگرگون کردن موقعيت ميتواند سبب کاهش تمايل به انجام کارهايي، چون تماس دست با صورت شود. بستن موها با کش براي جلوگيري از کشيدن و کندن آنها، کوتاه نگه داشتن ناخن ها، شانه کردن موها، سبيل و ريش براي جلوگيري از تمايل به لمس و کشيدن آنها، پرهيز از قرار گرفتن آلرژنهايي که سبب خارش صورت يا بيني ميشوند، تنظيم دسته عينک همگي ميتوانند به افراد براي رفع تيک عصبي و لمس نکردن صورت کمک کند و به اين ترتيب به ميزان زياد از خطر ابتلاي آنها به بيماري ويروسي بکاهد. در صورت ناتواني براي رفع تيک عصبي افراد بايد از مشاوره کارشناس بهره بگيرند.