وقتی تیروئید در زنان موجب ناباروری میشود
ايسنا/ عضو تيم تخصصي مرکز درمان ناباروري ابنسينا، ضمن اشاره به علايم کم کاري و پرکاري تيروئيد، به تشريح عوارض آن در بروز ناباروري پرداخت. دکتر افسانه شهبخش با بيان اينکه تيروئيد به صورت يک غده در قسمتي از گردن قرار گرفته است که در قسمتهاي مختلف بدن گيرنده دارد، گفت: تيروئيد هورموني توليد ميکند به نام تيروکسين که توسط هيپوفيز و هيپوتالاموس تحت کنترل است. فرمانهايي که از مغز به تيروئيد ارسال ميشود بر سوخت و ساز آن تاثير دارد. به طور کلي مشکلات تيروئيد در خانمها حدود پنج برابر بيش از آقايان است و اين مشکلات باعث اختلال در ساخت هورمونهايي که از تخمدان ترشح ميشوند نيز خواهند بود. مهمترين اثر گذاري بر هورمونها نيز روي استروژن و آندروژن اتفاق ميافتد. وي افزود: در نتيجه تيروئيد ميتواند در سيکل قاعدگي، باروري، سقط، عوارض بارداري و حتي بر سلامت جنين موثر باشد. همچنين تيروئيد ميتواند پرکار يا کم کار باشد که در هر دو مورد هم در باروري و هم در سيکل قاعدگي نقش دارد. اين متخصص زنان و زايمان درباره عوارض پرکاري تيروئيد ادامه داد: پرکاري تيروئيد با افزايش سطح هورمون تيروکسين و کاهش سطح TSH اتفاق ميافتد و در علائم باليني نيز ميتواند باعث افزايش ضربان قلب، تعريق و کاهش وزن باشد. در خانمهايي که دچار پرکاري تيروئيد ميشوند نيز سبب افزايش سطح پلاسماي استروژن حدود دو تا سه برابر حالت عادي و همچنين افزايش تبديل آندروژنها به استروژن ميشود که همه اين موارد ميتواند سبب اختلالات قاعدگي شود. اين اختلالات ممکن است به گونهاي باشد که خانمها به صورت گذرا اصلا قاعدگي نداشته باشند يا اينکه فواصل سيکل قاعدگي طولاني و حجم خون قاعدگي کاهش پيدا کند و باعث عدم تخمکگذاري شود. وي با بيان اينکه حدود شش درصد از افرادي که پرکاري تيروئيد دارند، ناباروري دارند، اظهار کرد: البته با درمانهاي دارويي اين موضوع برگشتپذير است. عضو تيم تخصصي مرکز درمان ناباروري ابنسينا با اشاره به اينکه يکي از درمانهايي که براي تيروئيد به کار گرفته ميشود، درمان با يد راديواکتيو است، تصريح کرد: ديده شده است که يد راديواکتيو در کاهش باروري اثري ندارد، اما با توجه به اينکه ماده راديواکتيو حتي تا يک سال در بدن ميماند، لذا اگر خانم تحت درمان با راديواکتيو قرار گيرد، توصيه ميکنيم تا يکسال باردار نشود. شهبخش با تاکيد بر اين که کمکاري تيروئيد شايعتر است، افزود: کمکاري تيروئيد باعث کاهش تحمل سرما در فرد، افزايش وزن، خستگي، کمخوني و يبوست ميشود. کمکاري تيروئيد در خانمها شايعتر است. علائمي که در خانمهاي در سنين باروري اتفاق ميافتد اول اختلال در بلوغ است که اگر دچار کمکاري تيروئيد شوند به دليل کاهش سطح استروژن ميتواند اختلال در بلوغ ايجاد شود. همچنين تغيير در سيکل قاعدگي به شکل افزايش حجم خونريزي و يا افزايش فاصله بين دو قاعدگي نيز از ديگر علائم کمکاري تيروئيد است. وي افزود: از ديگر مشکلاتي که کمکاري تيروئيد در خانمها ايجاد ميکند ناباروري و کاهش ميل جنسي است. به دليل تشابه زنجيرههاي اين هورمون با زنجيره هورمونهاي جنسي سبب ميشود سطح استروژن کاهش پيدا کند و گيرندههاي آن در تخمک مهار شوند که در نتيجه اختلال در تخمکگذاري ايجاد ميکند و باعث ناباروري ميشود. از علائم آزمايشگاهي مبتلايان به کمکاري تيروئيد ميتوان به افزايش سطح هورمون TSH اشاره کرد که اين موضوع سبب اختلال در تخمکگذاري ميشود که در صورتي که بدون درمان فرد، بارداري اتفاق افتد ميتواند سبب سقط، مردهزايي، تولد زودرس يا حتي فشارخون دوران بارداري شود. بنابراين خانمها بايد پيش از اقدام براي باروري از نظر تيروئيد بررسي شوند. با توجه به اينکه هورمون تيروئيد از جفت رد ميشود، ميتواند روي جنين نيز اختلالاتي ايجاد کند، ولي اينکه بگوييم هر خانمي کمکاري تيروئيد داشته باشد حتما اين اثر را روي جنين خواهد گذاشت، صحيح نيست. اين متخصص زنان و زايمان با بيان اينکه ندولهاي تيروئيد در خانمها چهار برابر شايعتر است، اظهار کرد: ۱۲ درصد اين ندولهاي تيروئيدي ميتوانند بدخيم شوند، البته اين موضوع به سابقه خانوادگي و پرتودرماني در ناحيه گردن هم وابسته است. خانمهايي که به دليل ناباروري به مراکز ما مراجعه ميکنند بايد از نظر مشکلات تيروئيدي به صورت کامل بررسي شوند.