برگزیده

کیست مویی؛ تشخیص، پیشگیری و درمان

تبيان

بروزرسانی 1399/05/13 - 20:15

تبيان/ گاهي موهاي زائد، به جاي رشد کردن به سمت بالا، به سمت داخل پوست رشد کرده و در زير پوست گرفتار مي‌شوند و بعضي اوقات مي‌توانند کيست ايجاد کنند.
کيست مويي مي‌تواند از کوچک و بدون درد تا بزرگ و عفوني متفاوت باشد. اگر پزشک آن را تشخيص دهد، ممکن است آن را کيست اپيدرموئيد يا کيست پيلونيدال بنامد.
موهاي زائد داخلي معمولاً خطرناک نيستند؛ اما مي‌توانند به شدت دردناک باشند. اگر عفونت ناشي از آن‌ها درمان نشود، ممکن است بدتر شود يا به خون‌ريزي بيفتد.
اين نوع کيست‌ها در بين افرادي که موهاي زائد خود را مي‌تراشند، موم مي‌کنند يا از روش‌هاي ديگري براي از بين بردنشان استفاده مي‌کنند، رايج است. اگرچه ممکن است به دليل ظاهرشان، مشتاق از بين بردنشان باشيد، اما ديدن علائم عفونت نيز حائز اهميت است.
هنگامي که مو به پوست مي‌رسد، يک توده پر از مايع ايجاد مي‌شود که ممکن است به کيست تبديل گردد. وقتي کيست تشکيل مي‌شود، ناحيه متورم خواهد شد.
کيست ممکن است سخت، نرم، بزرگ يا کوچک‌تر از نخود باشد. بعضي از کيست‌ها مي‌توانند در زير پوست ايجاد شوند، در حالي که برخي ديگر ممکن است در نزديکي سطح باشند، جايي که مي‌توانند يک سر سفيد يا زرد ايجاد کنند.

معمولاً کيست آسيب نمي‌رساند، مگر اين که عفونت ايجاد شود. کيست آلوده ممکن است قرمز، خارش‌دار و حساس باشد.
در اين مقاله، ما بحث مي‌کنيم که چرا موها به سمت داخل رشد مي‌کنند، چگونه يک کيست ايجاد مي‌شود و چطور مي‌توان از بروز آن جلوگيري کرد:

چگونه کيست مويي را تشخيص دهيم؟
همان‌طور که از اين نام پيداست، کيست مويي از موهاي زائد داخلي شروع مي‌شوند. در ابتدا، ممکن است متوجه يک برجستگي کوچک، مانند جوش، شويد که مو در سطح آن قرار گرفته است. همچنين ممکن است اين برجستگي به رنگ قرمز باشد. با گذشت زمان، اگر موهاي زائد داخلي از بين نرود، برجستگي کوچک مي‌تواند بزرگ‌تر شود. کيست حاصل مي‌تواند به رنگ قرمز، سفيد يا زرد دربيايد. همچنين ممکن است در صورت لمس دردناک شود.
اگرچه کيست مويي ممکن است در هر مکاني در بدن شما ايجاد شود، اما احتمالاً در مناطقي که مستعد رشد موهاي زائد هستند، ايجاد خواهد شد. اين نقاط شامل موارد زير است:
· ناحيه زير بغل
· صورت
· سر
· گردن
· پاها
· ناحيه شرمگاهي
کيست مويي مانند آکنه کيستيک نيست، هرچند اين دو وضعيت مي‌توانند شبيه به هم باشند. کيست مويي عفوني از موي زائد معمولي شروع مي‌شود و آکنه کيستيک از ترکيبي از روغن و سلول‌هاي مرده پوستي که در پايين فوليکول مو تجمع مي‌يابند، حاصل مي‌گردد.
آکنه کيستيک مي‌تواند در يک ناحيه مانند کمر يا صورت گسترش يابد، از طرف ديگر کيست مويي از نظر تعداد کوچک‌تر است، به طوري که ممکن است شما فقط يک مورد کيست مويي داشته باشيد. برخلاف جوش‌ها، کيست‌هاي مويي سر ندارند.

برخي علائم مبني بر اين که مشکل، ممکن است کيست مويي نباشد، شامل موارد زير است:
· خال که شکل يا رنگ آن تغيير کرده يا متورم شده است.
· لکه‌هاي قرمز يا تحريک شده روي پوست.
· پوست لايه‌برداري شده يا لکه‌هاي خشک.
· يک آسيب پوستي، حتي خراشيدگي يا بريدگي جزئي، زيرا اين مي‌تواند به معناي عفونت پوستي باشد.
· کيست هيچ مرز مشخصي ندارد (به طور معمول، کيست‌ها توده‌هاي گرد هستند، بنابراين تورم به شکل غيرمعمول يا تغيير شکل مي‌تواند دليل ديگري داشته باشد).
· گاهي موي زائدي که به سمت داخل پوست رشد کرده و دردناک شده است، مي‌تواند ناشي از عفونت باکتريايي در فوليکول‌هاي مو باشد.
· پوست بسيار خشک با برآمدگي‌هاي کوچک زياد، که مي‌تواند داراي سر باشد، مي‌تواند به علت شرايطي به نام کراتوز پيلاريس يا پوست مرغي، باشد.
ترکاندن کيست ممکن است مايع را آزاد کند اما کيسه از بين نمي‌رود و ممکن است کيست دوباره رشد کند. ترکاندن کيست همچنين مي‌تواند باکتري‌ها را به پوست وارد کند و باعث عفونت يا بدتر شدن کيست شود

پيشگيري
براي کاهش خطر ابتلا به کيست مويي، مي‌توانيد موارد زير را امتحان کنيد:
· براي تسکين پوست، از کرم اصلاح قبل و بعد از تراشيدن استفاده کنيد.
· فقط با تيغ تيز اصلاح کنيد.
· هنگام خشک شدن پوست يا بعد از اصلاح، با يک لوسيون غني به خوبي آن را مرطوب کنيد.
· قبل از تراشيدن پوست خشک، آن را لايه‌برداري کنيد.
· موها را در همان جهت رشدشان اصلاح کنيد.
· پوست تحريک شده يا قرمز را نتراشيد.

درمان
کيست‌هاي مويي، اغلب بدون درمان از بين مي‌روند. بيشتر اوقات، درمان خانگي مي‌تواند به رفع آن‌ها کمک کند؛ اما بعضي اوقات، فرد نياز به مراجعه به پزشک دارد.
نکات زير مي‌تواند به تسريع بهبودي کمک کند:
. هميشه کيست و ناحيه اطراف آن را تميز نگه داريد.
. از تراشيدن نواحي اطراف کيست اجتناب کنيد، زيرا اين کار مي‌تواند باعث ورود باکتري‌ها و عفونت شود.
. کمپرس گرم را به مدت 10 تا 15 دقيقه چندين بار در روز بر روي کيست قرار دهيد. اين کار ممکن است کيست را به سطح پوست نزديک‌تر کند و باعث تخليه آن شود. همچنين اگر مو در زير پوست گرفتار باشد، کمپرس گرم مي‌تواند به رشد آن کمک کند.
. براي جلوگيري از عفونت، يک محلول ضدعفوني‌کننده مانند روغن درخت چاي را روي کيست بماليد. پمادهاي آنتي‌بيوتيک سه‌گانه نيز ممکن است کمک کند.

درمان‌هاي خانگي
1. آسپرين و عسل
آسپرين داراي ساليسيليک اسيد است و عسل نيز داراي خاصيت ضدباکتريايي مي‌باشد که مي‌تواند بروز التهاب و عفونت را کاهش دهد.
در يک ظرف حاوي آب گرم يا کمي روغن، يک قاشق چاي‌خوري عسل اضافه کنيد و سپس قرص‌هاي آسپرين خردشده را به آن افزوده و با هم مخلوط کنيد. 10 دقيقه اين ماسک را روي کيست مويي قرار داده و سپس با آب گرم، کامل بشوييد.

2. اسکراب روغن نارگيل و شکر
روغن نارگيل آبرسان است و پوست را مرطوب نگه مي‌دارد و التهاب را کاهش مي‌دهد. آن را با شکر خام مخلوط کنيد و از اين اسکراب روزانه تا زماني که شاهد بهبودي باشيد، استفاده کنيد. سپس مي‌توانيد زمان استفاده را به هفته‌اي دو تا سه بار تغيير دهيد. فقط مراقب باشيد که اسکراب خيلي ساينده نباشد.
يک فنجان شکر و يک‌دوم فنجان روغن نارگيل را در يک کاسه ترکيب کنيد و 10 قطره روغن ضروري (مانند روغن درخت چاي) را اضافه کنيد. با استفاده از آب گرم آن را روي کيست ماليده و سپس بشوييد و در نهايت با يک حوله تميز محل را خشک کنيد.

3. جوش‌شيرين و جو دوسر
جوش‌شيرين، يک لايه‌بردار عالي است. جو دوسر داراي خاصيت تسکين‌دهنده‌اي است و قرمزي و سوزش ناشي از لايه‌برداري را کاهش مي‌دهد. يک قاشق غذاخوري جو دوسر را با يک قاشق غذاخوري جوش شيرين ترکيب کرده و به يک فنجان آب اضافه کنيد. آن‌ها را با هم ترکيب کنيد تا يک بافت خميري مانند پيدا کند. با استفاده از يک پد پنبه‌اي، مخلوط را برداشته و روي ناحيه آسيب‌ديده بماليد و بگذاريد 10 دقيقه بماند. سپس با آب گرم بشوييد.

4. چاي کيسه‌اي سياه
چاي داراي خواص درماني طبيعي بسياري است و به‌ويژه چاي سياه حاوي خواص ضدالتهابي براي تسکين پوست و کاهش قرمزي است. همچنين حاوي آنتي‌اکسيدان‌هايي مانند کافئين مي‌باشد که اثر ضد پيري و پيشگيري از آکنه دارد.
يک کيسه چاي سياه را در آب گرم بخيسانيد و سپس کيسه را دو تا سه دقيقه روي ناحيه کيست مويي قرار دهيد.

5. سرم روغني
يک قاشق غذاخوري روغن کرچک، يک قاشق غذاخوري روغن کنف (اختياري) و 10 قطره روغن درخت چاي را در يک ظرف شيشه‌اي با هم مخلوط کرده و هر بار بعد از اصلاح براي جلوگيري از تحريک، آن را روي پوست قرار دهيد.

6. روغن درخت چاي و فندق افسونگر
روغن درخت چاي همراه با آب گرم يک ضدعفوني‌کننده عالي براي استفاده در منطقه آسيب ديده است. فقط 10 قطره روغن را به يک فنجان آب گرم اضافه کنيد. اين کار باعث شل شدن موها و پاک کردن فوليکول‌ها مي‌شود. پس از آن، فندق افسونگر، گياهي طبيعي و داراي خواص ضد باکتري و ضدعفوني‌کننده که به جلوگيري از التهاب کمک مي‌کند، مي‌تواند بلافاصله پس از اصلاح موها به عنوان تونر استفاده شود.

7. آلوئه‌ورا و جوش شيرين
به دنبال محصولات يا مواد طبيعي (مانند آلوئه‌ورا) حاوي اسيد ساليسيليک باشيد که در جلوگيري از عفونت، کاهش باکتري‌ها، کمک به عملکرد مناسب پوست و جلوگيري از انسداد فوليکول‌هاي مو مؤثر هستند.
دو قاشق غذاخوري آلوئه‍ورا را با يک غذاخوري جوش شيرين ترکيب کرده و بگذاريد دو تا سه دقيقه روي کيست بماند. مي‌توانيد بقيه ترکيب را در ظرفي در يخچال نگه داريد.
از ناخن زدن به کيست يا ترکاندن آن اجتناب کنيد. کيست از کيسه‌اي در زير پوست ايجاد مي‌شود که مي‌تواند با يک ماده زرد غليظ به نام کراتين پر شود. ترکاندن کيست ممکن است مايع را آزاد کند اما کيسه از بين نمي‌رود و ممکن است کيست دوباره رشد کند. ترکاندن کيست همچنين مي‌تواند باکتري‌ها را به پوست وارد کند و باعث عفونت يا بدتر شدن کيست شود.
گاهي مويي که به سمت داخل رشد کرده، در بالاي پوست قابل رؤيت است. اگر اين طور باشد، برداشتن آن مي‌تواند موجب بهبودي شود. مي‌توان از موچين تميز براي گرفتن مو و برداشتن آن استفاده کرد.

درمان پزشکي
گاهي اوقات، فرد براي رفع کيست نياز به درمان پزشکي دارد اگر:
. کيست به خودي خود رفع نمي‌شود
. کيست بسيار دردناک يا قرمز شود و يا مدام ترشحاتي داشته باشد
. در کنار کيست، تب ايجاد شود
. يک جسم خارجي در کيست وجود داشته باشد، مانند يک تراشه يا يک تکه شيشه
. فرد دچار شرايطي مانند HIV، ايدز و ديابت کنترل نشده باشد و يا دارويي مصرف مي‌کند که باعث تضعيف سيستم ايمني بدن او مي‌گردد.
. کيست بسيار بزرگ باشد و يا بر فعاليت روزمره تأثير بگذارد، مانند گيرکردن به لباس
پزشک ممکن است براي رفع عفونت زمينه‌اي، آنتي‌بيوتيک تجويز کند يا ممکن است توصيه کند که کيست را با جراحي از بين ببرد.
برداشتن کيست معمولاً در مطب پزشک تحت بي‌حسي موضعي انجام مي‌شود. بي‌حسي موضعي بهبودي سريع را ممکن مي‌کند و به فرد اجازه مي‌دهد تا در طول عمل جراحي، بيدار بماند.