پاسخ به سوالات متداول درباره عفونت و واکسن HPV
ايسنا/ويروس HPV يا ويروس پاپيلوماي انساني بيش از ۱۵۰ نوع زير گروه دارد که تعدادي از آنها در ناحيه مقعدي، تناسلي، حلقي و دهاني باعث ايجاد بيماريهاي خوش خيم و بدخيم ميشوند، اما با تزريق واکسن اين ويروس ميتوان از بسياري از اين بيماريها جلوگيري کرد.
اين ويروس ميتواند باعث زگيل يا سرطان ناحيه ژنيتاليال زنان و آلت تناسلي در مردان و همچنين مقعد، حلق و دهان در هر دو جنس شود.
شايعترين و مهم ترين انواعي که باعث سرطان ناحيه مقعدي تناسلي ميشوند نوع ۱۶ و ۱۸ است و سپس ۵۹ ، ۵۸ ، ۵۶ ، ۵۲ ، ۵۱ ، ۴۵ ، ۳۹ ، ۳۵ ، ۳۳ ۳۱ ، ۶۸ در جايگاه بعدي قرار دارند و مهمترين انواعي که باعث زگيل تناسلي ميشوند ۶ و ۱۱هستند.
واکسن HPVچند نوع است؟
تاکنون سه نوع واکسن براي اين ويروس ساخته شده است؛ يکي از اين واکسنها واکسن ۹ گانه است که بر ضد ويروسهاي ۵۳ ، ۵۲ ، ۴۵ ، ۳۳ ، ۳۱، ۱۸ ، ۱۶ ، ۱۱ ، ۶نقش حفاظتي دارد. واکسن ۴ گانه يکي ديگر از اين واکسنهاست که داراي نقش حفاظتي بر ضد ويروس هاي ۱۸ ، ۱۶ ، ۱۱ ، ۶ است و واکسن ۲ گانه، که بر ضد ويروس هاي ۱۸ و ۱۶نقش حفاظتي دارد.
زمان تجويز و نوبت واکسن HPVچگونه است؟
اين واکسن به صورت عضلاني تزريق مي شود و دفعات تزريق وابسته به سن افراد است، در افراد زير ۱۵ سال با سيستم ايمني نرمال در دو نوبت و با فاصله شش ماه تزريق ميشود؛ همچنين در افراد بالاي ۱۵ سال با سيستم ايمني نرمال در سه نوبت با فاصله (دومين نوبت يک تا دو ماه از اولين نوبت و نوبت سوم با فاصله ۶ ماه) تزريق ميشود.
اين واکسن در مبتلايان به ويروس HIV و افراد مبتلابه نقص ايمني در سه نوبت بدون ارتباط با سن با فاصلههاي ۰-۲-۶ ماه همانند آنچه در بالا گفته شد تزريق ميشود.
چه کساني بايد اين واکسن را دريافت کنند؟
در پروتکلهاي بين المللي شروع واکسيناسيون از سن ۹ سالگي تا ۴۶ سالگي براي زنان و ۹ سالگي تا ۲۱ سالگي براي مردان را مناسب ذکر کردهاند و گفته شده قبل از شروع رابطه جنسي در سنين پايين بيشترين تاثير محافظتي را خواهد داشت. استفاده از اين واکسن حتي در صورت ابتلابه اين ويروس و پاپ اسمير غير نرمال و زگيل تناسلي بلامانع است و ميتواند تا حدي از پايدار شدن ويروس و ايجاد تغييرات بدخيمي و زگيل جلوگيري کند.
آيا بعد از واکسيناسيون باز هم به انجام تست پاپ اسمير نياز است؟
بله، حتي در صورت تزريق واکسن، انجام پاپ اسمير براساس برنامه کشوري لازم است که انجام شود، زيرا بايد دانست به طور نادر انواع غير شايع هم ميتوانند باعث تغييرات دهانه رحم شوند که در نهايت منجر به سرطان در فرد شود. به همين دليل بعد از واکسيناسيون هم نياز به انجام پاپ اسمير وجود دارد.
عوارض واکسن چيست؟
اين واکسن کم عارضه است، ممکن است باعث التهاب، تورم و درد در ناحيه تزريق شود. بعد از زدن واکسن بهتر است ۱۰ تا۱۵ دقيقه به صورت نشسته يا در از کشيده در درمانگاه بمانيد تا در صورت ضعف و غش مراقبت لازم از شما صورت گيرد. در حال حاضر تجويز واکسن در حاملگي توصيه نميشود ولي در صورت تزريق اتفاقي؛ تاکنون، عارضه جنيني گزارش نشده است در نهايت اين واکسن خطر خاصي نداشته و فوايد مصرف آن بسيار زياد است.
مدت زمان ايمني واکسن
به دليل اينکه اطلاعات و دانش ما از واکسن مربوط به دو دهه اخير است لذا محققان به طور دقيق نميدانند اثربخشي اين واکسن تا چه زماني ادامه دارد. ولي در مطالعات، سطح ايمني ۱۰ ساله تاکنون گزارش شده است.
آيا اين واکسن واقعا موثر است؟
مطالعات نشان داده که استفاده از واکسن پيشگيري از عفونت HPV و ضايعات پيش بدخيم دهانه رحم موثر است، بنابراين اين واکسن در مردان باعث کاهش زگيل تناسلي، عفونت پايدار آلت تناسلي با HPV، کاهش ريسک سرطان آلت و در زنان باعث کاهش سرطان دهانه رحم، واژن و فرج ميشود و در هر دو جنس ميزان سرطان مقعد، دهان و گلوي ناشي از HPV را کاهش مي دهد. کاهش گسترش اين ويروس به شريک جنسي هم از ديگر فوايد اين واکسن است.
آيا اين واکسن از ساير عفونت هاي منتقله از راه جنسي جلوگيري ميکند؟
به نقل از مرکز تحقيقات پيشگيري از بيماريهاي زنان دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، اين واکسن فقط برضد HPV است و از ابتلا به تراخم، سوزاک و سفليس جلوگيري نميکند. بنابراين لازم است روابط حفاظت شده ( استفاده از کاندوم) براي جلوگيري از ابتلا به اين عفونتها داشته باشيد.