40 حدیث ارزشمند از امام رضا (ع)
باشگاه خبرنگاران/ امام علي بن موسيالرضا (عليه السلام) هشتمين امام شيعيان است.نام مبارک ايشان علي و کنيه آن حضرت ابوالحسن و مشهورترين لقب ايشان «رضا» به معناي «خشنودي» است. امام محمد تقي (عليه السلام) امام نهم و فرزند ايشان سبب ناميده شدن آن حضرت به اين لقب را اينگونه نقل ميفرمايند: «خداوند او را رضا لقب نهاد زيرا خداوند در آسمان و رسول خدا و ائمه اطهار در زمين از او خشنود بودهاند و ايشان را براي امامت پسنديدهاند و همينطور (به خاطر خلق و خوي نيکوي امام) هم دوستان و نزديکان و هم دشمنان از ايشان راضي و خشنود بودند.» امام علي بن موسيالرضا (عليه السلام) در سن 35 سالگي عهدهدار مسئوليت امامت و رهبري شيعيان گرديدند و حيات ايشان مقارن بود با خلافت خلفاي عباسي که سختيها و رنج بسياري را بر امام رواداشتند و سر انجام مأمون عباسي ايشان را در سن 55 سالگي به شهادت رساند. با فراررسيدن شهادت امام رضا(ع)40 حديث ارزشمند از امام رضا (ع) را آماده کرده ايم که در ادامه مي خوانيد: قال الامام علىّ بن موسى الرّضا صلوات اللّه و سلامه عليه : 1 مَنْ زارَ قَبْرَ الْحُسَيْنِعليه السلام بِشَطِّ الْفُراتِ، کانَ کَمَنْ زارَاللّهَ فَوْقَ عَرْشِهِ. فرمودند: هر مؤ منى که قبر امام حسين عليه السلام را کنار شطّ فرات در کربلاء زيارت کند همانند کسى است که خداوند متعال را بر فراز عرش زيارت کرده باشد. 2 کَتَبَ عليه السلام : اءبْلِغْ شيعَتى : إ نَّ زِيارَتى تَعْدِلُ عِنْدَاللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اءلْفَ حَجَّةٍ، فَقُلْتُ لاِ بى جَعْفَرٍ عليه السلام : اءلْفُ حَجَّةٍ؟! قالَ: إ ى وَاللّهُ، وَ اءلْفُ اءلْفِ حَجَّةٍ، لِمَنْ زارَهُ عارِفا بِحَقِّهِ. به يکى از دوستانش نوشت : به ديگر دوستان و علاقمندان ما بگو: ثواب زيارت قبر من معادل است با يک هزار حجّ. راوى گويد: به امام جواد عليه السلام عرض کردم : هزار حجّ براى ثواب زيارت پدرت مى باشد؟! فرمودند: بلى ، هر که پدرم را با معرفت در حقّش زيارت نمايد، هزار هزار يعنى يک ميليون حجّ ثواب زيارتش است. 3 اءوَّلُ ما يُحاسَبُ الْعَبْدُ عَلَيْهِ، الصَّلاةُ، فَإ نْ صَحَّتْ لَهُ الصَّلاةُ صَحَّ ماسِواها، وَ إ نْ رُدَّتْ رُدَّ ماسِواها. فرمودند: اوّلين عملى که از انسان مورد محاسبه و بررسى قرار مى گيرد نماز است ، چنانچه صحيح و مقبول واقع شود، بقيه اعمال و عبادات نيز قبول مى گردد وگرنه مردود خواهد شد. 4 لِلصَّلاةِ اءرْبَعَةُ آلاف بابٍ. فرمودند: نماز داراى چهار هزار جزء و شرط مى باشد. 5 الصَّلاةُ قُرْبانُ کُلِّ تَقىٍّ. فرمودند: نماز، هر شخص باتقوا و پرهيزکارى را - به خداوند متعال - نزديک کننده است . 6 يُؤْخَذُالْغُلامُ بِالصَّلاةِ وَهُوَابْنُ سَبْعِ سِنينَ. فرمودند: پسران بايد در سنين هفت سالگى به نماز وادار شوند. 7 فَرَضَاللّهُ عَلَى النِّساءِ فِى الْوُضُوءِ اءنْ تَبْدَءَالْمَرْئَةُ بِباطِنِ ذِراعِها وَالرَّجُلُ بِظاهِرِالذِّراعِ. فرمودند: خداوند در وضو بر زنان لازم دانسته است که از جلوى آرنج دست ، آب بريزند و مردان از پشت آرنج . (اين عمل از نظر فتواى مراجع تقليد مستحبّ است). 8 رَحِمَاللّهُ عَبْدا اءحْيى اءمْرَنا، قيلَ: کَيْفَ يُحْيى اءمْرَکُمْ؟ يَتَعَلَّمُ عُلُومَنا وَيُعَلِّمُها النّاسَ. فرمودند: رحمت خدا بر کسى باد که اءمر ما را زنده نمايد، سؤ ال شد: چگونه ؟ حضرت پاسخ داد: علوم ما را فرا گيرد و به ديگران بياموزد. 9 لَتَاءمُرُنَّ بِالْمَعْرُوفِ، وَلَتَنْهُنَّ عَنِ الْمُنْکَرِ، اَوْلَيَسْتَعْمِلَنَّ عَلَيْکُمْ شِرارُکُمْ، فَيَدْعُو خِيارُکُمْ فَلا يُسْتَجابُ لَهُمْ. فرمودند: بايد هر يک از شماها امر به معروف و نهى از منکر نمائيد، وگرنه شرورترين افراد بر شما تسلّط يافته و آنچه که خوبانِ شما، دعا و نفرين کنند مستجاب نخواهد شد. 10 مَنْ لَمْ يَقْدِرْ عَلى مايُکَفِّرُ بِهِ ذُنُوبَهُ، فَلْيَکْثُرْ مِنْ الصَّلوةِ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، فَإ نَّها تَهْدِمُ الذُّنُوبَ هَدْما. فرمودند: کسى که توان جبران گناهانش را ندارد، زياد بر حضرت محمّد و اهل بيتش عليهم السلام صلوات و درود فرستد، که همانا گناهانش اگر حقّ الناس نباشد محو و نابود گردد. 11 الصَّلوةُ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ تَعْدِلُ عِنْدَاللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ التَّسْبيحَ وَالتَّهْليلَ وَالتَّکْبيرَ. فرمودند: فرستادن صلوات و تحيّت بر حضرت محمّد و اهل بيت آن حضرت عليهم السلام در پيشگاه خداوند متعال ، پاداش گفتن ((سبحان اللّه ، لا إ له إ لاّاللّه ، اللّه اکبر)) را دارد. 12 لَوْخَلَتِ الاْ رْض طَرْفَةَ عَيْنٍ مِنْ حُجَّةٍ لَساخَتْ بِاءهْلِها. فرمودند: چنانچه زمين لحظه اى خالى از حجّت خداوند باشد، اهل خود را در خود فرو مى برد. 13 عَلَيْکُمْ بِسِلاحِ الاْ نْبياءِ، فَقيلَ لَهُ: وَ ما سِلاحُ الاْ نْبِياءِ؟ يَا ابْنَ رَسُولِ اللّه ! فَالدُّعاءُ. فرمودند: بر شما باد به کارگيرى سلاح پيامبران ، به حضرت گفته شد: سلاح پيغمبران عليهم السلام چيست ؟ در جواب فرمودند: توجّه به خداوند متعال ؛ و دعا کردن و از او کمک خواستن مى باشد. 14 صاحِبُ النِّعْمَةِ يَجِبُ عَلَيْهِ التَّوْسِعَةُ عَلى عَيالِهِ. فرمودند: هر که به هر مقدارى که در توانش مى باشد، بايد براى اهل منزل خود انفاق و خرج کند. 15 المَرَضُ لِلْمُؤْمِنِ تَطْهيرٌ وَ رَحْمَةٌ وَلِلْکافِرِ تَعْذيبٌ وَ لَعْنَةٌ، وَ إ نَّ الْمَرَضَ لايَزالُ بِالْمُؤْمِنِ حَتّى لايَکُونَ عَلَيْهِ ذَنْبٌ. فرمودند: مريضى ، براى مؤ من سبب رحمت و آمرزش گناهانش مى باشد و براى کافر عذاب و لعنت خواهد بود. سپس افزود: مريضى ، هميشه همراه مؤ من است تا آن که از گناهانش چيزى باقى نماند و پس از مرگ آسوده و راحت باشد. 16 إ ذَا اکْتَهَلَ الرَّجُلُ فَلا يَدَعْ اءنْ يَاءکُلَ بِاللَّيْلِ شَيْئا، فَإ نَّهُ اءهْدَءُ لِنَوْمِهِ، وَ اءطْيَبُ لِلنَّکْهَةِ. فرمودند: وقتى که مرد به مرحله پيرى و کهولت سنّ برسد، حتما هنگام شب قبل از خوابيدن مقدارى غذا تناول کند که براى آسودگى خواب مفيد است ، همچنين براى هم خوابى و زناشوئى سودمند خواهد بود. 17 إ نَّما يُرادُ مِنَ الاْ مامِ قِسْطُهُ وَ عَدْلُهُ، إ ذا قالَ صَدَقَ، وَ إ ذا حَکَمَ عَدَلَ، وَ إ ذا وَعَدَ اءنْجَزَ. فرمودند: همانا از امام و راهنماى جامعه ، مساوات و عدالت خواسته شده است که در سخنان صادق ، در قضاوت ها عادل و نسبت به وعده هايش وفا نمايد. 18 لايُجْمَعُ الْمالُ إ لاّ بِخَمْسِ خِصالٍ: بِبُخْلٍ شَديدٍ، وَ اءمَلٍ طَويلٍ، وَ حِرصٍ غالِبٍ، وَ قَطيعَةِ الرَّحِمِ، وَ إ يثارِ الدُّنْيا عَلَى الْآخِرَةِ. فرمودند: ثروت ، انباشته نمى گردد مگر با يکى از پنج خصلت : بخيل بودن ، آرزوى طول و دراز داشتن ، حريص بر دنيا بودن ، قطع صله رحم کردن ، آخرت را فداى دنيا کردن . 19 لَوْ اءنَّ النّاسَ قَصَّرَوا فِى الطَّعامِ، لاَسْتَقامَتْ اءبْدانُهُمْ. فرمودند: چنانچه مردم خوراک خويش را کم کنند و پرخورى ننمايند، بدن هاى آن ها دچار امراض مختلف نمى شود. 20 مَنْ خَرَجَ فى حاجَةٍ وَ مَسَحَ وَجْهَهُ بِماءِالْوَرْدِ لَمْ يَرْهَقْ وَجْهُهُ قَتَرٌ وَلا ذِلَّةٌ فرمودند: هرکس هنگام خروج از منزل براى حوايج زندگى خود، صورت خويش را با گلاب خوشبو و معطّر نمايد، دچار ذلّت و خوارى نخواهد شد. 21 إ نَّ فِى الْهِنْدِباءِ شِفاءٌ مِنْ اءلْفِ داءٍ، ما مِنْ داءٍ فى جَوْفِ الاْ نْسانِ إ لاّ قَمَعهُ الْهِنْدِباءُ. فرمودند: گياه کاسنى شفاى هزار نوع درد و مرض است ، کاسنى هر نوع مرضى را در درون انسان ريشه کن مى نمايد. 22 السَّخيُّ يَاءکُلُ طَعامَ النّاسِ لِيَاءکُلُوا مِنْ طَعامِهِ، وَالْبَخيلُ لايَاءکُلُ طَعامَ النّاسِ لِکَيْلايَاءکُلُوا مِنْ طَعامِهِ. فرمودند: افراد سخاوتمند از خوراک ديگران استفاده مى کنند تا ديگران هم از امکانات ايشان بهره گيرند و استفاده کنند؛ وليکن افراد بخيل از غذاى ديگران نمى خورند تا آن ها هم از غذاى ايشان نخورند. 23 شيعَتُناالمُسَّلِمُونَ لاِ مْرِنا، الْآخِذُونَ بِقَوْلِنا، الْمُخالِفُونَ لاِ عْدائِنا، فَمَنْ لَمْ يَکُنْ کَذلِکَ فَلَيْسَ مِنّا. فرمودند: شيعيان ما کسانى هستند که تسليم امر و نهى ما باشند، گفتار ما را سرلوحه زندگى در عمل و گفتار خود قرار دهند، مخالف دشمنان ما باشند و هر که چنين نباشد از ما نيست . 24 قالَ عليه السلام مَنْ تَذَکَّرَ مُصابَنا، فَبَکى وَ اءبْکى لَمْ تَبْکِ عَيْنُهُ يَوْمَ تَبْکِى الْعُيُونُ، وَ مَنْ جَلَسَ مَجْلِسا يُحْيى فيهِ اءمْرُنا لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ. فرمودند: هر که مصائب ما اهل بيت عصمت و طهارت را يادآور شود و گريه کند يا ديگرى را بگرياند، روزى که همه گريان باشند او نخواهد گريست ، و هر که در مجلسى بنشيند که علوم و فضائل ما گفته شود هميشه زنده دل خواهد بود. 25 الْمُسْتَتِرُ بِالْحَسَنَةِ يَعْدِلُ سَبْعينَ حَسَنَةٍ، وَالْمُذيعُ بِالسَّيِّئَةِ مَخْذُولٌ، وَالْمُسْتَتِرُ بِالسَّيِّئَةِ مَغْفُورٌ لَهُ. فرمودند: انجام دادن حسنه و کار نيک به صورت مخفى ، معادل هفتاد حسنه است ؛ و آشکار ساختن گناه و خطا موجب خوارى و پستى مى گردد و پوشاندن و آشکار نکردن خطا و گناه موجب آمرزش آن خواهد بود. 26 اءنَّهُ سُئِلَ مَا الْعَقْلُ؟ فَالتَّجَرُّعُ لِلْغُصَّةِ، وَ مُداهَنَةُ الاْ عْداءِ، وَ مُداراةُ الاْ صْدِقاءِ. از امام رضا عليه السلام سؤ ال شد که عقل و هوشيارى چگونه است ؟ حضرت در جواب فرمودند: تحمّل مشکلات و ناملايمات ، زيرک بودن و حرکات دشمن را زير نظر داشتن ، مدارا کردن با دوستان مى باشد - که اختلاف نظرها سبب فتنه و آشوب نشود. 27 مابَعَثَ اللّهُ نَبيّا إ لاّ بِتَحْريمِ الْخَمْرِ، وَ اءنْ يُقِرَّ بِاءنَّ اللّهَ يَفْعَلُ مايَشاءُ. فرمودند: خداوند هيچ پيغمبرى را نفرستاده مگر آن که در شريعت او شراب و مُسکرات حرام بوده است ، همچنين هر يک از پيامبران معتقد بودند که خداوند هر آنچه را اراده کند انجام مى دهد. 28 لاتَتْرُکُوا الطّيبَ فى کُلِّ يَوْمٍ، فَإ نْ لَمْ تَقْدِرُوا فَيَوْمٌ وَ يَوْمٌ، فَإ نْ لَمْ تَقْدِرُوا فَفى کُلِّ جُمْعَةٍ. فرمودند: سعى نمائيد هر روز، از عطر استفاده نمائيد و اگر نتوانستيد يک روز در ميان ، و اگر نتوانستيد پس هر جمعه خود را معطّر و خوشبو گردانيد (با رعايت شرائط زمان و مکان ). 29 إ ذا کَذِبَ الْوُلاةُ حُبِسَ الْمَطَرُ، وَ إ ذا جارَالسُّلْطانُ هانَتِ الدَّوْلَةِ، وَ إ ذا حُبِسَتِ الزَّکاةُ ماتَتِ الْمَواشى . فرمودند: هرگاه واليان و مسئولان حکومت دروغ گويند باران نمى بارد، و اگر رئيس حکومت ، ظلم و ستم نمايد پايه هاى حکومتش سست و ضعيف مى گردد؛ و چنانچه مردم زکات و خمس مالشان را نپردازند چهارپايان مى ميرند. 30 الْمَلائِکَةُ تُقَسِّمُ اءرْزاقَ بَنى آدَمِ ما بَيْنَ طُلُوعِ الْفَجْرِ إ لى طُلُوعِ الشَّمْسِ، فَمَنْ نامَ فيما بَيْنَهُما نامَ عَنْ رِزْقِهِ. فرمودند: ما بين طلوع سپيده صبح تا طلوع خورشيد ملائکه الهى ارزاق انسان ها را سهميه بندى مى نمايند، هرکس در اين زمان بخوابد غافل و محروم خواهد شد. 31 مَنْ فَرَّجَ عَنْ مُؤْمِنٍ فَرَّجَ اللّهُ قَلْبَهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ. فرمودند: هرکس مشکلى از مؤ منى را بر طرف نمايد و او را خوشحال سازد، خداوند او را در روز قيامت خوشحال و راضى مى گرداند. 32 إ نّا لَنَعْرِفُ الرَّجُلَ إ ذا رَاءيْناهُ بِحَقيقَةِ الا يمانِ وَ بِحَقيقَةِ النِّفاقِ. فرمودند: همانا ما اهل بيت عصمت و طهارت چنانچه شخصى را بنگريم ، ايمان و اعتقاد او را مى شناسيم که اعتقادات درونى و افکار او چگونه است . 33إ لاّ اءنْ يَکُونَ فيهِ ثَلاثُ خِصالٍ: سُنَّةٌ مِنَاللّهِ وَ سُنَّةٌ مِنْ نَبيِّهِ وَ سُنَّةٌ مِنْ وَليّهِ، اءمَّاالسَّنَّةُ مِنَ اللّهِ فَکِتْمانُ السِّرِّ، اءمَّاالسُّنَّةُ مِنْ نَبِيِّهِ مُداراةُالنّاسِ، اَمَّاالسُّنَّةُ مِنْ وَليِّهِ فَالصَّبْرُ عَلَى النائِبَةِ. فرمودند: مؤ من ، حقيقت ايمان را درک نمى کند مگر آن که 3 خصلت را دارا باشد: خصلتى از خداوند، که کتمان اسرار افراد باشد، خصلتى از پيغمبر اسلام صلى الله عليه و آله که مدارا کردن با مردم باشد، خصلتى از ولىّ خدا که صبر و شکيبائى در مقابل شدائد و سختى ها را داشته باشد. 34 إ نَّ الصَّمْتَ بابٌ مِنْ اءبْوابِ الْحِکْمَةِ، يَکْسِبُ الْمَحَبَّةَ، إ نَّهُ دَليلٌ عَلى کُلِّ خَيْرٍ. فرمودند: همانا سکوت و خاموشى راهى از راه هاى حکمت است ، سکوت موجب محبّت و علاقه مى گردد، سکوت راهنمائى براى کسب خيرات مى باشد. 35 مِنَ السُّنَّةِالتَّزْويجُ بِاللَّيْلِ، لاِ نَّ اللّهَ جَعَلَ اللَّيْلَ سَکَنا، وَالنِّساءُ إ نَّماهُنَّ سَکَنٌ. فرمودند: بهترين وقت براى تزويج و زناشوئى شب است که خداوند متعال شب را وسيله آرامش و سکون قرار داده ، همچنين زنان آرام بخش و تسکين دهنده مى باشند. 36 ما مِنْ عَبْدٍ زارَ قَبْرَ مُؤْمِنٍ، فَقَرَأ عَلَيْهِ ((إ نّا أ نْزَلْناهُ فى لَيْلَةِ الْقَدْرِ)) سَبْعَ مَرّاتٍ، إ لاّ غَفَرَ اللّهُ لَهُ وَلِصاحِبِ الْقَبْرِ. فرمودند: هر بنده اى از بندگان خداوند بر قبر مؤ منى جهت زيارت حضور يابد و هفت مرتبه سوره مبارکه إ نّا أ نزلناه را بخواند، خداوند متعال گناهان او و صاحب قبر را مورد بخشش و آمرزش قرار مى دهد. 37 الاْ خُ الاْ کْبَرُ بِمَنْزِلَةِ الاْ بِ. فرمودند: برادر بزرگ جانشين و جايگزين پدر خواهد بود. 38 انَّما تَغْضَبُ للّهِِ عَزَّ وَ جَلَّ، فَلاتَغْضَبْ لَهُ بِاءکْثَرَ مِمّا غَضِبَ عَلى نَفْسِهِ. فرمودند: چنانچه در موردى خواستى غضب کنى و براى خدا برخورد نمائى ، پس متوجّه باش که غضب و خشم خود را در جهت و محدوده رضايت و خوشنودى خداوند، اِعمال کن . 39خَيْرُ الاْ عْمالِ الْحَرْثُ، تَزْرَعُهُ فَيَاءکُلُ مِنْهُ الْبِرُّ وَ الْفاجِرُ، اءمَّا الْبِرُّ فَما اءکَلَ مِنْ شَيْى ءٍ إ سْتَغْفَرَ لَکَ، وَ اءمَّاالْفاجِرُ فَما اءکَلَ مِنْهُ مِنْ شَيْى ءٍ لَعَنَهُ، وَ يَاءکُلُ مِنهُ الْبَهائِمُ وَالطَّيْرُ. فرمودند: بهترين کارها، شغل کشاورزى است ، چون که در نتيجه کشت و تلاش ، همه انسان هاى خوب و بد از آن استفاده مى کنند. امّا استفاده خوبان سبب آمرزش گناهان مى باشد، ولى استفاده افراد فاسد و فاسق موجب لعن ايشان خواهد شد، همچنين تمام پرنده ها و چرندگان از تلاش و نتيجه کشت بهره مند خواهند شد. 40 مَنْ تَرَکَ السَّعْيَ فى حَوائِجِهِ يَوْمَ عاشُوراء، قَضَى اللّهُ لَهُ حَوائجَ الدُّنْيا وَ الاَّْخِرَةِ، وَ قَرَّتْ بِنا فِى الْجِنانِ عَيْنُهُ. فرمودند: هرکس روز عاشوراى امام حسين عليه السلام ، دنبال کسب و کار نرود (و مشغول عزادارى و حزن و اندوه گردد)، خداوند متعال خواسته ها و حوائج دنيا و آخرت او را برآورده مى نمايد؛ و در بهشت چشمش به ديدار ما - اهل بيت عصمت وطهارت عليهم السلام - روشن مى گردد. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد