چگونه عادتهای نادرست و بد زندگیمان را تغییر دهیم؟
تبيان/ تقريبا همه ما عادات و رفتارهاي بدي که به ضرر خودمان هستند را ميشناسيم. غذاي ناسالم خوردن، مصرف مواد دخاني و سيگار، تند غذا خوردن، کم تحرکي، نشستن بيش از حد و بسياري از رفتارهاي ديگر که در واقع ما ميدانيم براي داشتن زندگي بهتر بايد اين رفتار را ترک کنيم. طي يک تحقيق توسط گروهي از دانشمندان در مرکز پيشگيري و کنترل بيماريها مشخص شد در سال 2000، رفتارهاي قابل ترک کردن مثل رژيم غذايي بد، ورزش نکردن، مصرف الکل و سيگار تقريبا علت اصلي نيمي از مرگومير در آمريکا بوده است.اين آمار به شکل زير است: دخانيات: 435.000 کشته، يعني 18.1 درصد از مرگومير آمريکا عدم تحرک و رژيم غذايي نامناسب: 400.000 کشته، يعني 16.6 درصد از مرگومير آمريکا اما نکتهي اصلي و سوال برانگيز اين موضوع اينجاست که چرا ما انسانها با اينکه ميدانيم اين رفتارها باعث ضرر و زيان و حتي مرگ ما خواهند شد، باز هم به اين سبک زندگي ادامه ميدهيم و آنها را اصلاح نميکنيم؟ چرا نميتوانيم در مقابل رفتارها و عادات بد مقاومت کنيم؟ همانطور که بيان شد ما انسانها با اينکه ميدانيم برخي از رفتارها و عادات براي ما مضر هستند و ميتوانند حتي باعث مرگ ما شوند، باز هم اين عادات و رفتارها را تکرار ميکنيم. البته جالب است بدانيد که دلايل زيادي براي اين مسئله وجود دارد که درواقع از ترک اين رفتار جلوگيري ميکنند. يکي از مواردي که ما دوست دايم در زندگي خود داشته باشيم، راحتي يا به بيان ديگر "وضعيتي که دوست داريم داشته باشيم" است. انسانها براي دستيابي به اين راحتي، حاضرند هر کاري را انجام دهند. در واقع هر کاري که ما انجام ميدهيم، يک هدفي در پشت آن نهفته است. يعني ما هيچ کاري را بيهدف انجام نميدهيم. مغز ما Reward-base يا پاداش محور است به اين معني که دوست دارد در ازاي انجام کاري، پاداشي به دست آورد. اين پاداش ميتواند همان حس راحتي مورد نظر باشد که ميتواند موجب آزاد شدن دوپامين و يا هورمون حس خوب شود. بديهي است که انسان از حس خوب، لذت ميبرد و با حس کردن آن، بيشتر علاقهمند به اين حس ميشود. در نتيجه حاضر است براي رسيدن به يک حس خوب، رفتارها و عادات بد را تکرار کند. در واقع اين همان چيزي است که باعث ميشود ما به رفتارهاي بد خود با آنکه ميدانيم براي مضر هستند ادامه دهيم و ترک عادات هم براي ما سخت ميشود. اين عادات بد، پاداشهاي کوتاهمدت و زودگذر به ما ميدهند و زندگي سالم و طولانيمدت را از ما سلب ميکنند. بهطور مثال سيگار کشيدن يک فرد در زمان استراحت بين کار، باعث ميشود او در آن زمان از کار رهايي يافته و احساس آزادي و راحتي کند.يا بهعنوان مثالي ديگر فکر "به باشگاه بروم و ورزش کنم" در مغز ما، توسط فکر "بنشينم روي مبل و برنامهي مورد علاقهي خود را ببينم" از بين خواهد رفت و ما انگيزهاي براي ورزش کردن نخواهيم داشت. به همين راحتي ما به رفتارها و عادات بد خود ادامه ميدهيم بدون اينکه به نتيجهي آنها فکر کنيم. در واقع ما به نتيجه و پاداش کوتاهمدت اهميت بيشتري ميدهيم.فقط ما نيستيم، ساير افراد هم اين عادات بد را انجام ميدهند نکتهي جالب ديگر اين است که با اينکه ميدانيم برخي از رفتارها براي ما مضر است، اما تمايل داريم اين رفتار و عادات را منطقي جلوه دهيم و آنها را توجيه کنيم. معمولا ما اينطور ميپنداريم که: اگر افراد زيادي در جامعه کاري را انجام ميدهند، پس آن کار موجه است و من هم ميتوانم انجام دهم. اين تفکر يک تفکر اشتباه است. چرا که در يک جامعه رفتارهاي بد زيادي وجود دارند. سيگار کشيدن، ورزش نکردن، خوردن فستفود و بسياري از رفتارهاي ديگر که در جوامع به فراواني يافت ميشود اماا فراواني آن دليل بر درست بودن اين رفتارها نيست. بهطور مثال در يک شهر مردم عادت دارند از چراغ قرمز عبور کنند، آيا عبور از چراغ قرمز کار صحيحي است؟ خير، حتي اگر همهي افراد جامعه هم کار مضر انجام دهند، باز هم نميتوان آن کار را توجيه کرد و باز هم نتيجهي آن به ضرر خود ما است. توجيهات لحظهاي براي کاهش احساس گناه گاهي اوقات هنگام انجام يک رفتار نامناسب و مضر، افکار و جملاتي را استفاده ميکنيم تا رفتارمان را توجيه کرده باشيم. بهطور مثال، "ايندفعه، دفعه آخر است"، "يکبار ضرر ندارد" و يا "از هفتهي بعد اين رفتار را تکرار نخواهم کرد".اين توجيهات زماني ظهور ميکنند که ما ميدانيم رفتاري که انجام ميدهيم باعث صدمه به ما خواهد شد. يکي ديگر از راههاي توجيه اين عادات، مثال زدن ديگر افراد است. بهطور مثال جملهي "پدر بزرگ من هر روز سيگار ميکشيد و بيش از 90 سال عمر کرد". جالب است بدانيد که مغز ما دوست دارد تا مدارک و شواهدي بيابد تا از تصميمات ما پشتيباني کند و آنها را تاييد کند. عواقب ادامه دادن به رفتارها و عادات بد تقريبا تمام افراد عواقب رفتارهاي ناصحيح را ميدانند. معمولا دولتها و رسانهها تلاش زيادي براي اطلاعرساني اين موارد ميکنند. مطالب و مقالات زيادي در مورد تغذيه سالم و ورزش کردن وجود دارد. همچنين مضرات مصرف سيگار روي بستهبندي آنها درج ميشود و در مورد خطرات مصرف الکل هم بهدرستي اطلاعرساني ميشود. عواقب بلند مدت عادات و رفتار غلط سرطان، بيماريها و آسيبهاي سلولي از دست دادن شادي و ابتلا به افسردگي ضعف جسماني که منجر به درد يا بيحالي خواهد شد افزايش مشکلات فيزيکي در آينده بد نيست بدانيم بسياري از اين مشکلات بهصورت تدريجي و بدون علائم رخ ميدهند و ما ميتوانيم با تصميمي که امروز درمورد رفتار خود ميگيريم، آيندهي خود را شکل دهيم. چگونه عادات بد را ترک کنيم البته کار سادهاي نيست که بتوان عادات بدي که در زندگي داريم را ترک کنيم. گاهي اوقات استرس باعث ايجاد انگيزه در انجام رفتار بد خواهد شد. براي رهايي از اين عادات ميتوانيم مغز و نوع تفکر خود را دوباره شکل دهيم. توجه داشته باشيد که عادات بد شما کدام هستند و چه زماني آنها را انجام ميدهيد. دقيقا چه چيزي باعث روي آوردن شما به انجام آن کار ميشود؟ آيا تصميم به انجام اين عادت بد ناخودآگاه بوده است؟ و از خود بپرسيد چرا اين رفتار از ابتدا شروع شده و ادامه يافته است؟ با خودتان تعهد کنيد که ميخواهيد اين رفتار را ترک کنيد. با انجام کارهاي مرحلهي اول احتمالا فهميدهايم که چه اتفاقي باعث روي آوردن ما به اين عادت بد ميشود. حالا آيا ميتوانيد رفتار مثبت و خوبي را جايگزين آن عادت بد کنيد؟ بهعنوان مثال بعد از يک روز کاري سخت بهجاي سيگار از شکلات و يا يک نوشيدني سالم و مقوي استفاده کنيد. اگر استرس باعث روي آوردن به عادات بد ميشود ميتوانيم به بيرون برويم و بدويم تا دوپامين در بدن رها شود و از اين طريق به يک حس خوب دست يابيم. مقاوم باشيد. کليد ايجاد يک رفتار جديد، اراده و استقامت است. در ابتدا شايد کمي دشوار باشد اما بدانيد که بعد از گذشت مدت کوتاهي مغز شما به رفتار جديد عادت خواهد کرد و سازگار خواهد شد. ما بايد ياد بگيريم تا سيستم پاداش مغز خود را روي حالتي تنظيم کنيم که با انجام رفتار و عادات خوب، خوشحال شود و به پاداش خود برسد. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در تلگرام https://t.me/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar