سه عاملی که عزتتان را خدشه دار می کند
تبيان/ همه انسان ها از اينکه کوچک شوند و يا به جاي عزت به ذلت برسند، بدشان مي آيد. اما در بسياري از اوقات خودمان به دست خودمان عزت را از خودمان مي گيريم و کوچک مي شويم. امير المومنين در حديثي گهربار، ذيل حکمت دوم از کتاب نوراني نهج البلاغه سه عامل مهم و سه رذيله که موجب ذلت انسان مي شوند را ذکر کرده اند که در ادامه به شرح و بررسي آن مي پردازيم. شرح حديث امام(عليه السلام) در اين کلام نورانى اش به پيامدها و آثار سوء سه رذيله اخلاقى در عباراتى کوتاه و فشرده اشاره فرموده است. نخست مى فرمايد: «هر کس طمع را پيشه کند خود را حقير ساخته است». (أَزْرَى بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ). واژه «طمع» به معناى بيش از حق خود طالب بودن و گرفتن مواهب زندگى از دست ديگران است و تعبير به «استشعر» که به معناى پوشيدن لباس زيرين است اشاره به اين است که طمع را به خود چسبانده و از آن جدا نمى شود; بديهى است که افراد طماع براى رسيدن به مقصود خود بايد تن به هر ذلتى بدهند و دست سؤال به سوى هرکس دراز کنند و شخصيت خود را براى نيل به اهداف طمعکارانه خود بشکنند. در بخش دوم مي فرمايد:«وَرَضِيَ بِالذُّل ِمَن کَشَفَ عَن ضُرِّهِ» که انسان را ازباز کردن سفره دل نزد هرکسي،باز مي دارد. گرفتاري هايي که براي انسان به اراده خداوند رخ مي دهد با جزع و بي تابي بر آن، خلاف رسم بندگي بوده ودور کننده از رحمت الهي است.و گاه، خود شخص، سبب بروز مشکلات است که انسان در چنين، پيش آمدهايي بيشتر بر رازداري واستقامت،سفارش مي شود.زيرا با افشاي اسرار، خطاکاري وناتواني شخص آشکارمي شودو ملامت وسرزنش دوست ودشمن فراهم مي شودکه بسيار ناخوشايندوذلت باراست. هم چنين بيان مشکلات نزد افرادي که توانايي رفع آن را ندارند،خفت وخواري در پي خواهدداشت،و بايد هنگام رويارويي با مشکلات به خداوندو توانايي هاي شخصي تکيه کرد،ويا اينکه اگر رفع آن خارج از توان باشد از افراد مومن , آبرومند وتوانا که سريع وبي منت در قضاي حاجت نيازمندان اقدام مي کنند،درخواست کمک کرد که کاري عاقلانه است وخواري وذلت در پي ندارد,هرچند عدم سوال از بنده، بسيار پسنديده تر است. آن گاه امام(عليه السلام) در جمله سوم مى فرمايد: «کسى که زبانش را بر خود امير سازد شخصيت او تحقير مى شود»; (وَهَانَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَيْهَا لِسَانَهُ). منظور از امير شدن زبان آن است که از تحت کنترل عقل و فکر خارج شود و هرچه بر زبانش آمد بگويد. بديهى است سخنانى که از فکر و عقل و تقوا سرچشمه نمى گيرد در بسيارى از موارد خطرهايى ايجاد مى کند که انسان قادر بر جبران آن نيست و گاه اسباب رنجش افراد آبرومند و سبب ايجاد اختلاف در ميان مردم و کينه و دشمنى نسبت به گوينده و ديگران مى شود و چه زيبا مى گويد شاعر عرب: اِحْفَظْ لِسانَکَ اَيُّهَا الاْنْسانُ *** لا يَلْدَغَنَّکَ إنَّهُ ثُعْبانٌ کَمْ فِى الْمَقابِرِ مِنْ قَتيلِ لِسانِهِ *** کانَتْ تُهابُ لِقاءُهُ الاْقْرانُ اى انسان زبان خود را حفظ کن ـ مراقب باش تو را نگزد که اژدهايى است. چه بسيارند کسانى که در گورستان ها خفته اند و کشته زبان خويشند ـ همان کسانى که همطرازان آنها از ملاقات با آنها وحشت داشتند. جمع بندي هميشه عزت از طرف ديگران به انسان نمي رسد بلکه در بيشتر اوقات خودمان بايد عزت را کسب کنيم و با رعايت اصول اخلاقي عزت و کرامتي را که خداوند در هنگام خلقت در ما به وديعه گذاشته را ضايع نکنيم. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در تلگرام https://t.me/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar