درباره بزرگترین کلیسای پایتخت بیشتر بدانید
کجارو/ کليساي سرکيس مقدس بزرگترين کليساي ارمني در تهران، داراي ساختماني زيبا با معماري کمنظير است. جذابيتهاي به کار رفته در اين بنا و جايگاه مذهبي خاص آن، گردشگران بسياري را به سمت اين کليسا جذب ميکند. از نيمه دوم قرن بيستم ميلادي، جمعيت ارمنيها در تهران رو به زياد شدن گذاشت و همين سبب شد که محلههاي ارمنينشين در تهران ايجاد شود. به علت افزايش جمعيت در تهران کليساي ارمنينشين «مريم مقدس» که خليفهگري و مسئوليت انجام امور ارمنيان تهران را داشت، با کاهش فضا روبرو شد. همچنين به علت افزايش مسيحيان در مناطق شمال شهر تهران، دسترسي به کليساي مريم مقدس که در جنوب بود، سختتر شد. اين شرايط سبب شد که نياز به ساخت کليسا در مجاورت محلههاي جديد با گنجايش بيشتر و ساختمانهايي با فضاي بزرگتر براي انجام امور ارمنيان احساس شود. به اين شکل خليفهگري ارمنيان تهران با ياري يکي از ارمنيان خير به نام مارکام سرکيسيان، قطعه زميني در تقاطع خيابان کريم خان زند و استاد نجات اللهي (ويلاي سابق) که مرکزيت بيشتري در بين محلات ارمني نشين تهران داشت، براي احداث کليسا و ساختمانهاي خليفهگري خريداري کرد. کليساي سرکيس مقدس بزرگترين کليساي شهر تهران است. سرکيس مقدس، از قديسان کليساي حواري ارمني بود که در اوايل قرن چهارم ميلادي از جزو سرداران ارتش در روم خدمت ميکرد. وي به دليل مسيحي بودن، تحت تعقيب قرار گرفت و به همراه خانوادهاش به ارمنستان گريخت. تيران پادشاه ارمنستان که زير نظر امپراطوري روم بود، مجبور به اخراج وي شد. سرکيس به ايران آمد و به خدمت شاپور دوم ساساني درآمد. وي در جنگ با کوشانها بسيار موفق بود و شاپور نيز از وي رضايت داشت اما بعدها به وي تهمت تبليغ مسيحيت در بين سپاهيان شاپور زده شد و به همين اتهام وي و پسرش به همراه برخي سربازانش در نيشابور به قتل رسيدند. معماري کليسا طراحي ساختمان کليسا را مهندس اوژن آفتانديليان برعهده گرفت. پس از فوت مارکار سرکيسيان نيز فرزندان او گورکن و وازگن سرکيسيان هزينه ساخت کليسا و ساختمانهاي خليفهگري را تقبل کردند. احداث کليسا در ۱۴فروردين ۱۳۴۳ شمسي با حضور اسقف اعظم ارمنيان، آرداک مانوکيان شروع شد و با انجام مراسمات خاص براي کليسا نام تعيين شد. نام کليسا به «سرکيس مقدس» نامگذاري شد. کار ساخت کليسا را لئون کشيشيان بر عهده گرفت. کار ساخت بنا پس از مدتي با مشکل مواجه و متوقف شد. پس از آن، ساخت کليسا در پنج سال بعد، دوباره از سر گرفته شد. کليساي سرکيس مقدس بزرگترين کليساي شهر تهران است. اندازه طول اين کليسا ۳۶٫۵ متر و عرض ۱۷٫۸ متر با پلان بازيليک تک ناوي است که بر روي صفهاي کم ارتفاع بنا شده و با در نظر گرفتن امانتخانه هاي دو طرف محراب در سمت شرقي بنا و راهرو ورودي اصلي، در سمت غربي بنا، کليسا از داخل داراي پلان صليبي شکل است. ديوارهاي خارجي بنا با سنگ مرمر سفيدرنگ و ديوارهاي داخلي و سقف، با گچ پوشانده شده است. در طراحي کليسا از معماري قرون وسطي و عصر جديد ارمنستان پيروي شده است. اما طراح بنا در اين نوع معماري، تغييراتي نيز داده و گنبدي ساخته که بدون داشتن تکيهگاه، در هوا معلق و بر روي سقف، قرار دارد. چون در اين نوع از کليساها که داراي يک ناو هستند، وزن سقف بنا به وسيله قوسهاي واقع در زير سقف به ديوارهاي طولي دو طرف بنا منتقل ميشود، بنابراين اين گونه بناها، براي تحمل فشار سقف، نميتوانند عرض زيادي داشته باشند، به همين دليل فاقد گنبد و بناهايي کوچک هستند، اما معمار و طراح، با تاثير از معماري تک ناوي و آميختن اين سبک با معماري تالارهاي گنبددار، کليساي سرکيس مقدس را به گونهاي طراحي کرده که توانسته گنبد عظيمي روي آن قرار دهد. تالارهاي گنبددار فاقد ستون زيرگنبد هستند و وزن گنبد و سقف به وسيله قوسهاي واقع در زير سقف که روي چهارستون بزرگ تکيه دارند به ديوارهاي طولي بنا منتقل ميشود، اما در اين کليسا از ستون هاي حامل قوسها خبري نيست و طراح بنا، براي انتقال وزن سقف و گنبد بزرگ کليسا، از هشت شاه تير افقي استفاده کرده که روي هشت ستون کار گذاشته و به داخل ديوارها تکيه دارند. بلندي سقف کليسا، برگرفته از کليساي مريم مقدس است. نبود ستون در زير گنبد سبب شده تا فضايي بسيار وسيع در صحن کليسا به وجود آيد. محراب کليسا به صورت نيمدايره است و مطابق با سنت کليساهاي ارمنيان در سمت شرقي بنا قرار دارد. کف محراب بالاتر از کف صحن کليسا و داراي سه نورگير است. در دو طرف محراب، امانتخانهها قرار دارند که هر يک داراي نورگير کوچکي هستند و به غير از ورودي که به داخل صحن کليسا ختم ميشود، ورودي مجزايي نيز به محوطه خارج دارند. ديوارهاي بالاي محراب و دو سمت آن با نقاشيهاي ديواري، با موضوعاتي برگرفته از کتاب مقدس، اثر ادمان آيوازيان، پوشيده شده است. صحن کليسا را ميتوان داراي سه بخش فرض کرد که قسمت ميانه آن ۷۵ سانتيمتر از هر طرف پهنتر از دو قسمت شرقي و غربي است و گنبد در اين قسمت از بنا قرار دارد. گنبد شانزده ضلعي کليسا به وسيله يک چهارضلعي روي چهارطاقي قرار گرفته که بر روي شاهتيرها تکيه دارد. ساق و گنبد آن تماما از نورگيرها تشکيل شده که موردي منحصر به فرد در سبک معماري کليساهاي ايران است. در بالاي ديوار خارجي قسمت مياني صحن، يک سنتور قرار دارد که براي هماهنگ شدن با بالاي ديوارهاي صحنهاي شرق و غرب بنا، داراي زاويهاي باز است و ارتفاع کمي دارد. در هر يک از ديوارهاي صحن ميانه، سه نورگير قرار گرفته که به صورت باريک از بالا تا پايين ديوار امتداد دارند، اما در ديوارهاي صحنهاي غرب و شرق از دو نورگير، شبيه نورگيرهاي صحن ميانه استفاده شده است. شيشههاي نورگيرها منقوش به نقاشيهايي با موضوعات ملي و مذهبي ارمنيان است. وروديهاي کليسا در ضلع غربي بنا است که شامل يک ورودي اصلي و بزرگتر در وسط و دو ورودي کوچکتر در دو طرف است که عقبتر از ورودي اصلي و در زير برجهاي ناقوس قرار دارند. قسمت بالاي ديوار ضلع غربي، مانند ديوارهاي خارجي قسمت مياني صحن، سنتوري با ارتفاع کم دارد و بر خلاف ديوارهاي ديگر قسمتهاي کليسا در آغاز با نماي شيشهاي با نقش صليبهاي بزرگ ساخته شده بود که تغيير يافت. کليسا داراي دو ناقوسخانه است که در دو طرف راهروي ورودي ضلع غربي آن و در بالاي دو ورودي بنا، به صورت برجي با پلان چهارگوش قرار دارند و در انتهاي آنها گنبدهايي شبيه به گنبد اصلي کليسا با ساق ناقوسخانههاي کليساي سرکيس مقدس شهر ايروان طراحي شده است. در بالاي وروديها، در زير برجهاي ناقوسخانهها، نورگيرهايي شبيه به ديگر نورگيرها قرار دارند که به داخل فضاي برجها باز ميشوند. کليسا در سال ۱۳۵۲ شمسي طي مراسمي شروع به کار کرد. در زمان جنگ تحميلي با اصابت موشک، بخشي از کليسا آسيب ديد و مدتي تعطيل شد. سپس با مرمت بخشهاي آسيبديده، کليسا دوباره در سال ۱۳۶۲ شمسي فعاليت خود را از سر گرفت. در سال ۱۳۹۱ شمسي نيز يکبار ديگر کليسا مورد مرمت قرار گرفت و تعميراتي در داخل و محوطه بيروني آن انجام شد. حوضچه مخصوص غسل تعميد، واقع در گوشه شرقي ديوار شمالي بنا، بازسازي و با نقاشي تعميد حضرت مسيح به دست يوحناي تعميد دهنده تزيين شد. بناي يادمان نسلکشي ارمنيان در کليساي سرکيس مقدس از سنگ مرمر سفيد ساخته شده و بلندي آن ۳٫۵۰ متر است که بر پايهاي از همان سنگ به ابعاد ۱۶۲ در ۷۷و بلندي ۸۲ سانتيمتر قرار گرفته است. روي پايه، کتيبهاي به پهناي ۷۷ و بلندي ۶۶ سانتيمترديده ميشود که روي آن به خط نستعليق فارسي و ارمني جملهاي با عنوان «يادبود شهداي ارامنه» نوشته شده است. بناي يادمان نسلکشي ارمنيان، با طرحي برگرفته از سه قطعه سنگ، در نگاه اول نماد باور ديني ارمنيان است، باوري که براي صيانت از آن ملتي رهسپار قتلگاه شد. نقش صليب روي چليپا سنگها، نماد رستاخيز مسيح و نشانگر شهادت و خيزش است و چنانکه مسيح از مردگان برخاست، ملت ارمني نيز با وجود کشتارها، آوارگي و پراکندگي توانست حکومت مستقل ارمنستان را، پس از تحمل چندين سده سلطه بيگانگان، در ۱۹۱۸ ميلادي بنا نهد. ديگر نقشهاي رويه بناي يادبود در مجموع بيانگر روحيه آزاديخواهي، پايداري، پايبندي به دين و ايمان و اعتقاد به پيروزي حق و حقيقت هستند. اين بنا در ۱۳ ارديبهشت سال ۱۳۵۲ شمسي در سالگرد نسلکشي ارمنيان رونمايي شد. اين کليسا امروزه نيز مورد استفاده ارمنيان مسيحي و مرکزيت امور ارمنيان را در تهران دارد. ساختمان اين کليسا جذابيت خاصي براي بازديدکنندگان و گردشگران و علاقهمندان به معماري کليساها و طرفداران دين مسيحيت دارد و فضاي معنوي داخل آن بسيار آرامشبخش و متفکرانه طراحي شده است. بازديد از اين کليسا بسيار زياد است و طرفداران بسياري دارد. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در ايتا https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5 آخرين خبر در آي گپ https://igap.net/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در بله https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar