چگونه یک بیمار روانپریش را در 5 دقیقه اول آشنایی شناسایی کنیم؟!
دينو/ اين يک باور عمومي است که ما ترکيبي از ميانگين 5 آدمي هستيم که با آنها بيشتر از همه وقت ميگذارنيم. طبيعتاً در چنين شرايط ما نميخواهيم که در دايره نزديکانمان يک بيمار روانپريش حضور داشته باشد. همچنين ما نه ميخواهيم با يک بيمار روانپريش کار کنيم و نه او را استخدام کنيم. خب… پس چطور ميتوانيم تشخيص دهيم که شخص مقابل ما سالم است يا روانپريش؟ بيمار روانپريش چه خصوصياتي دارد؟ براي اينکه کاملاً از اين موضوع اطمينان حاصل کنيد که شخص بيمار است، شما نياز به يک ليست طولاني از صفات شناخته شده علمي داريد، اما از آنجاييکه اين امکانپذير نيست، ميتوانيد نشانهها را دنبال کنيد. اين افراد چه خصوصياتي دارند؟ 1. موضوعات صحبتي متفاوت دارند تحقيقات علمي ثابت کرده است که بيماران روانپريش دو برابر افراد عادي درخصوص سه موضوع زير صحبت ميکنند: غذا ارتباط جنسي پول اين افراد تمايل کمتري براي صحبت در خصوص سه موضوع زير دارند: خانواده عقايد مذهبي معنويت اگر شخصي ديوانهوار در رابطه هيکل خود و يا ميزان پولش در حساب بانکي صحبت ميکند، بهتر است در همنشيني با او جانب احتياط را رعايت کنيد. 2. صحبتهاي آنها خودمحور است روانپريشها بهطرز باورنکردني به خودشان اهميت ميدهند و براي خود ارزشمندند. اين افراد خود را مرکز جهان ميبينند و براساس قوانين خودشان زندگي ميکنند. در حاليکه آنها علاقه به صحبت درخصوص اهداف بزرگ خود دارند، معمولاً نميدانند که چطور بايد به آنها برسند. دقيقاً به همين دليل است که افراد موفق تمايلي به صحبت در مورد اهداف خود ندارند، افراد موفق معمولاً در رابطه با برنامهها و چگونگي رسيدن به هدف صحبت ميکنند، در حاليکه بيماران بهگونهاي رفتار ميکنند که انگار به هدف رسيدهاند. 3. مانند شما رفتار نميکنند افرادي که دلسوز و غمخوار شما هستند همگام با شما عمل ميکنند، در اتفاقات ناراحتکننده زندگي شما همراهتان گريه ميکنند و با ماجراهاي شاد شما ميخندند. اين يک موضوع عادي است. اما تحقيقات نشان داده است که بيمار روانپريش رفتار کاملاً متفاوتي دارد. آنها ممکن است حتي زمانيکه که شما فرياد ميزنيد، پاسخ شما را با فرياد ندهند، در صورتيکه اين واکنش در نظر خيليها طبيعي است. به همين دليل است که روانپريشان بر روي خود متمرکز هستند و نه شما. 4. به شدت پاداش محورند همه ما از پاداش و جايزه لذت ميبريم، اما تحقيقات نشان داده که افراد روانپريش به هر قيمتي براي رسيدن به پاداش تلاش ميکنند. به همين دليل است که ميزان آزادسازي دوپامين در اين افراد 4 برابر انسانهاي عادي است. اين بدان معني است که روانپريش لزوماً فردي بدون توجه به عواقب انجام کار نيست و حتي ممکن است بيش از ديگران به اين موضوع توجه کند. با اين حال همه ما از پاداش لذت ميبريم و بسياري از کارهايمان را در جهت رسيدن به پاداش انجام ميدهيم. حتي افرادي که بسيار بخشنده هستند، براي آنکه احساس خوبي در مورد خود داشته باشند اينگونه رفتار ميکنند. اما بيمار روانپريش بدون توجه به عواقب اخلاقي، قانوني، شغلي و حتي روابط قصد رسيدن به پاداش را دارد. 5. عاشق کار کردن براي رئيس بد هستند بعضي از رئيسها مغرور، بيادب، خشن و بيش از اندازه متقاضي هستند و با صداقت عمل نميکنند. اينها افرادي هستند که ما از کار کردن با آنها متنفريم، اما روانپريشها نه. بدترين نوع بيماري روانپريشي آنست که شخص احساس همدلي ندارد، سرد و نترس است. تحت تأثيري شرايطي که اکثر مردم را در استرس، ترس و خشم قرار ميدهد، قرار نميگيرد. آنها با خونسردي شرايط را آناليز کرده و راهي براي شکوفايي پيدا ميکنند و اين يعني وجود رئيس بد براي آنها يک پاداش است. اين افراد نه تنها در شرايط کاري نامناسب رشد ميکند، بلکه از همتايانش به خوبي جلو ميافتند. اما آيا اين بدان معني است که هر فردي که زير نظر يک رئيس سوءاستفادهگر پيشرفت ميکند بيمار رواني است؟ بعضي از افراد بدون در نظر گرفتن (حتي با در نظر گرفتن) اينکه چگونه با آنها رفتار ميشود، به بهترين نحو کار ميکنند. اما اکثراً نميتوانند. سوپراستارها حق انتخاب دارند، بنابراين اين شرايط را نميپذيرند. اما سوپراستارهاي روانپريش با رئيس وحشتناک خود ميمانند، چراکه احساس ميکنند در خانه خودشان هستند. چگونه با يک بيمار روانپريش کار کنيم احتمالاً بعد از خواندن نکات بالا به اين نتيجه رسيدهايد که با چنين فردي در زندگي خود سروکار داريد و راهي براي دور کردن آن از خود نداريد. ايراد ندارد. راههايي براي حل اين مشکل وجود دارد. در اولين قديم به آنچه که آنها انجام ميدهند توجه کنيد، نه آنچه که ميگويند. اين بهترين راه براي آگاهي از وضعيت است. علاوهبراين تلاش کنيد که سناريوي “برد-برد” رقم بزنيد. همه ما دوست داريم برنده باشيم، اما روانپريشها بيشتر از هر کسي اين را ميخواهند. راهي پيدا کنيد که هر دو برنده باشيد، بدين ترتيب روانپريشها در کنار شما خواهند بود نه در مقابل شما. و در نهايت فراموش نکنيد که مانند افرادي با هوش هيجاني رفتار کنيد: همدردي کنيد و خودتان را با افراد محيط اطرافتان هماهنگ کنيد. شما هرگز نميتوانيد رفتار افراد ديگر را کنترل کنيد، اما هميشه ميتوانيد واکنش خودتان نسبت به آن رفتار را کنترل کنيد.