ترین ها/ بهترین جاهای دیدنی یزد برای بازدید در بهار
کجارو/ شهر تاريخي يزد بهلطف وجود جاهاي ديدني متعددي نظير مجموعهي امير چخماق، زورخانهي صاحب الزمان، آتشکده زرتشتيان، برج خاموشان و قلعه سريزد هر سال پذيراي گردشگران زيادي است. شهر کويري يزد يکي از شهرهاي فوقالعاده زيباي ايران و خاورميانه بهشمار ميرود. اين شهر خشتي با بادگيرهاي معرکه که زينتبخش افق شهر شدهاند و جاذبههاي متعدد تاريخي، مقصدي ايدهآل براي گردشگران محسوب ميشود. مجموعه امير چخماق مجموعهي امير چخماق، يکي از جاذبههاي شهر يزد محسوب ميشود که از ميدان، تکيه، مسجد، بازار و آب انبار تشکيل شده است و قدمتشان به دورهي تيموريان ميرسد. اين مجموعه، يکي از شاخصترين مجموعههاي تاريخي شهر يزد است که تقريباً در وسط بافت قديمي شهر واقع شده است و يکي از نقاط مهم يزد بهحساب ميآيد. اميرجلالالدين چخماق، از سرداران و امراي شاهرخ تيموري در سدهي هشت خورشيدي در زماني که حاکم يزد بود، مجموعهاي متشکل از تکيه، ميدان، حمام عمومي، کاروانسراها، خانقاه، قناتخانه و چاه آب سرد را ساخت تا يزد را رونق بخشد و در اين کار فاطمه خاتون (همسرش) او را ياري کرد. نماي سه طبقهي باشکوه و ايوانهاي متقارن مسجد امير چخماق بسيار زيبا هستند و هنگام غروب خورشيد و روشنشدن نورپردازي، اين زيبايي دوچندان ميشود. اينجا يکي از بزرگترين حسينيههاي ايران است که مورد نوسازي قرار گرفته است. گردشگران ضمن گشتن ميتوانند از مغازههاي بستني و شيرينيفروشي اطراف ميدان نيز استفاده کنند. زورخانه صاحب الزمان وارد ميدان زيباي امير چخماق يزد که بشويد آب انبار پنج بادگيري را خواهيد ديد که در گوشهاي از ميدان جا خوش کرده است. زورخانه صاحب الزمان درواقع آب انبار پنج بادگير اميرچخماق است که در مجموعهي تاريخي اميرچخماق واقع شده است و به دورهي ايلخاني (اواخر قرن ۹ هجري قمري و با قريب به ۵۰۰ سال قدمت) تعلق دارد و باني اين مجموعهي عظيم خانم بي بي فاطمه اميرچخماق همسر امير جلال الدين شامي، حاکم شهر يزد و خواهر گوهرشاد، است. مخزن اين آب انبار پس از وصل شدن آب شهري، به مکاني متروکه تبديل شده بود که پهلوان علي درهمي باتوجه به قدمت و عظمت اين بنا و پاکي نيت واقف آن و پس از ۳۰ سال پيگيري، توانست مجوز تبديل آن به زورخانه را در سال ۱۳۷۸ بگيرد و سپس شروع به بازسازي آن کرد. حدود دو سال طول کشيد تا آب انبار به زورخانه تبديل و درهايش به روي بازديدکنندگان باز شود. در اين زورخانه به نمايش ورزش زورخانهاي ميپردازند که در سانسهاي ۴۰ دقيقهاي اجرا ميشود. اين مکان اغلب به روي گردشگران باز است و ميتوانند نهتنها اين ورزش باستاني و عرفاني شيعه را تماشا کنند، بلکه امکان بازديد از آب انبار قديمي آن که در زيرزمين زورخانه قرار دارد نيز ميسر است و ميتوانند از نزديک تأثير خنککنندگي بادگيرهاي ساختمانهاي يزد را در اين مجموعه لمس کنند. زمان بازديد: همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۹ شب آدرس: استان يزد، شهر يزد، ميدان امير چخماق، کوچه بازار مازاري آتشکده زرتشتيان زرتشتي، يکي از مذاهب توحيدي باستاني است که قدمتش به حدود ۳۵۰۰ سال قبل برميگردد و قبل از فتوحات اسلام در ايران، مذهب اصلي بهشمار ميرفت. در گوشهوکنار ايران هنوز هم عدهاي به اين مذهب اعتقاد دارند. شهر يزد مرکز زرتشتيان ايران است و بههمين دليل چندين مکان مذهبي و تاريخي زرتشتي در اين شهر بهچشم ميخورد. آتشکده يا معبد آتش، مهمترين مرکز نگهداري آتش است که گفته ميشود از قرن پنجم بعد از ميلاد درحال سوختن است. درواقع آتشکدهي يزد، محل نگهداري آتش مقدس زرتشتي در شهر يزد و نيايشگاه زرتشتيان ساکن در اين شهر است. آتشکده زرتشتيان يزد با معماري زيباي برگرفته از هنر معماري هخامنشيان در ميانهي حياطي بزرگ، سرسبز و بر بلندي قرار گرفته و بر پيشاني عمارت نقش «فروهر» جلوهگر است. روبهروي اين بنا حوض آبي قرار دارد. سرستونهاي سنگي جلو تالار ساختمان اصلي و سنگهاي گلدار پاي ديوارها کار هنرمندان اصفهاني است. نگار کاشيهاي فروهر بر بالاي سردر ورودي، کار هنرمندان کاشيکار يزدي است و معماري کل اين بنا ار معماري آتشکدههاي پارسيان تأثير پذيرفته است. اهميت آتشکده به قدمت آتش درون آن مربوط ميشود که گفته شده از حدود ۱۵۲۰ سال پيش تاکنون فروزان مانده و حفاظت شده است. ساعت بازديد: از ۸ صبح تا ۱۹:۴۵ شب و جمعهها تعطيل است آدرس: يزد، بلوار آيت الله کاشاني برج خاموشان دخمهي زرتشتيان را با نام برج خاموشان و برج سکوت نيز ميشناسند. اين دخمه در ۱۵ کيلومتري جنوبشرقي يزد در حوالي منطقهي صفائيه و روي يک کوه رسوبي و کم ارتفاع به نام کوه دخمه قرار گرفته است. بر بلنداي کوهي رسوبي و کم ارتفاع به نام کوه دخمه، دو عمارت سنگي مدور برج مانند با فضاي ميانتهي قرار دارد که به دخمه يا دادگاه زرتشتيان مشهور است. رتشتيان بر اين باورند که خاک عنصري مقدس است و قرار گرفتن جسد مرده در آن ميتواند باعث آلوده شدن آن شود، بههمين دليل تا حدود ۵۰ سال قبل نيز اجساد مردههاي خود را در اين دخمهها ميگذاشتند تا پرندهها آنها را بخورند. در وسط فضاي ميانتهي دخمه، چاهي وجود دارد که به استودان معروف است و استخوانهاي بهجاي مانده از اجساد را داخل آن ميريختند. پس از مدتي و طي مراسمي خاص، محوطه داخل دخمه جارو و ضد عفوني ميشد و بار ديگر دخمه مذکور مورد استفاده قرار ميگرفت. در حقيقت محوطه داخلي دخمهها مانند گورستاني بود که چندين بار از آن استفاده ميشد. زيارتگاه چکچک چَکچَک يا چکچکو يکي از زيارتگاههاي مهم زرتشتيان است که زرتشتيان به آن پير سبز نيز ميگويند. اين زيارتگاه در شهرستان اردکان يزد و در کوههاي ميان اردکان و انجيره قرار دارد. زرتشتيان هر ساله از روز ۲۴ خرداد به مدت چهار روز در اين زيارتگاه دور هم جمع شده و به نيايش ميپردازند. درضمن هر سال جشن مهرگان در اين زيارتگاه جشن برگزار ميشود و زرتشتيان بسياري در اين مکان گرد هم ميآيند. گفته ميشود نام «چکچک» يا «چکچکو» از صداي قطرههاي آبي گرفته شده است که از صخرهاي ميچکد و اکنون به درون يک منبع ذخيره هدايت ميشود. نيايشگاه پير سبز امکانات رفاهي مانند برق، آب آشاميدني و تعدادي اتاق دارد که براي استراحت ساخته شده است و به آنها «خيله» ميگويند. در داخل يکي از اتاقها چاهي به ژرفاي بيش از ۵۰ متر وجود دارد. بنا به اعتقاد زرتشتيان زمان حمله اعراب به ايران که به سقوط پادشاه ساساني وقت انجاميد، نيک بانو دختر شاه از دست اعراب فرار کرد و به سمت اردکان آمد و در ميان کوه مخفي و ناپديد شد و اين محل به عنوان زيارتگاه زرتشتيان قرار گرفت. يکي از کنيزان نيک بانو به نام گوهر بانو نيز در چند کيلومتري وي مدفون است که به نام پير هريشت شناخته ميشود. از ديدگاه زرتشتيان کسي که ميخواهد وارد چکچک شود بايد کاملاً پاک باشد، کفشهايش را از پا بيرون آورد و سر خود را بپوشاند. منطقه قديمي منطقهي قديمي شهر يزد که به خوبي محافظت شده است، همچنان مسکوني است. ساختمانهاي خشتي اين منطقه از بياباني بودن آن حکايت دارد. هنر زندگي مسالمتآميز با طبيعت خشک و خشن کوير يکي از ويژگيهاي اين شهر است و اين شرايط سخت زندگي را ميتوان حتي در عرصهي شهرسازي و معماري شهري نيز مشاهده کرد. براي مثال در محلههاي قديمي يزد، کوچهها و گذرگاههاي سرپوشيدهي آن که به «ساباط» معروف هستند، باعث ميشود که مردم براي در امان ماندن از گرماي سوزان خورشيد به زير سايهي آنها پناه ببرد. از ديگر ويژگيهاي اين نوع معماري ميتوان به بادگيرهاي خانهها اشاره کرد که با هدايت هوا به داخل محفظههاي مخصوص و خنک کردن آن، به تهويهي هوا و خنک کردن فضاي خانهها در تابستانهاي گرم کوير کمک ميکردند. گردشگراني که دوست دارند بهترين چشمانداز به منطقه را داشته باشند، بايد به پشت بام يکي از خانهها بروند، هرچند نبايد رعايت حريم خصوصي همسايگان را فراموش کنند. مسجد جامع مسجد جامع يزد که قطعاً همانند مرواريدي بيبديل در شهر يزد ميدرخشد، در ضلع غربي خيابان امام خميني و يکي از محلههاي قديمي اين شهر، قرار دارد. مسجد جامع يزد طي حدود ۱۰۰ سال و در سه دوره ساخته شده و اين مسجد باشکوه از کليهي نقاط منطقهي قديمي شهر قابل رؤيت است. پايههاي اصلي مسجد را ساسانيان و بناي فعلي مسجد را ازلحاظ شيوهي معماري متعلق به دو دورهي موسوم به آذري دانستهاند. بناي گنبد خانه متعلق به دورهي ايلخاني و سر در رفيع مسجد را متعلق به زمان شاهرخ و دوره تيموري ميدانند. اين بنا ازلحاظ خوابيدگي گنبد، سردر رفيع و بلند و همچنين کاشيکاري زيبا و منحصربهفرد شهرت دارد. در هشتي ورودي شرقي بنا، کتيبهاي از کاشي که در آن متن وقفنامه مسجد آمده به تاريخ ۷۶۵ ه.ق است و اين قديميترين تاريخ ثبتشده در بنا است. منارهي اين سازه که بلندترين منارهي ايران است، معماري اسلامي-ايراني را با کاشيکاريهاي فيروزهاي بهخوبي نشان ميدهد. زمان بازديد: از ۸ صبح تا ۱۹ شب آدرس: خيابان امام خميني، انتهاي خيابان مسجد جامع، محله دروازه شاهي باغ دولت آباد باغ دولت آباد يکي از ۹ باغ ايراني است که نامش در فهرست ميراث جهاني يونسکو بهچشم مي خورد و شهرت بينالمللي دارد. اين باغ بلندترين بادگير جهان را در خود جاي داده و از نظر معماري بسيار ارزشمند است. باغ دولتآباد در اواخر دورهي افشاريه و در سال ۱۱۶۰ ه.ق توسط محمد تقي خان بافقي احداث شد. دولتآباد از ديدگاه گونهشناسي عملکردي، باغ سکونتگاهي-حکومتي است. به نحوي که باغ بيروني محل انجام تشريفات حکومتي، مراسم ورزشي و اداره امور شهر بوده و باغ اندروني، بخش خصوصي و اقامتگاهي مجموعه بهشمار ميرفته است. اين باغ يادگاري از دورههاي افشاريه و زنديه است که شامل عمارت سردر، ساختمان هشتي و بادگير، عمارت بهشتآئين و تالار آينه، عمارت تهراني، آبانبار دو دهانه و باغ ناصر ميشود. فضاي سبز باغ، درختان ميوه مانند انگور و سرو و کاج دارد و همچنين گلهاي محمدي و سرخ نيز در باغ ديده ميشوند. قنات تاريخي عظيم دولتآباد با قدمتي بيش از ۲۰۰ سال از احداث پنج رشته قنات تشکيل شده و از ارتفاعات مهريز سرچشمه ميگرفته و پس از مشروب کردن بخشي از زمينهاي مهريز و به کار انداختن چند آسياب آبي و طي بيش از ۵۰ کيلومتر به يزد ميرسيده و باغ دولتآباد را آبياري ميکرده است. زمان بازديد: از ۸ صبح تا ۲۱ شب آدرس: شهر يزد، بلوار دولت آباد قلعه سريزد يکي ديگر از مقاصد گردشگري شهر يزد که کمتر مورد توجه گردشگران است، بقاياي قلعهاي در نزديکي روستاي سريزد است که با خودرو ۴۵ دقيقه با يزد فاصله دارد. قلعهي سريزد، يکي از کهنترين و بزرگترين صندوق امانات بانکي ايران و جهان بوده و براي ذخيرهسازي غلات و موادغذايي بهکار ميرفته است. علاوهبر غلات، پول، طلا و زيورآلات روستاييان نيز در مواقع هجوم و غارت در اين قلعه نگهداري ميشد. قدمت اين قلعه تاريخي به حکومت ساسانيان (قرن ۳ تا ۷ ميلادي) ميرسد. گرداگرد اين بنا، خندقي به عرض تقريبي ۶ متر و عمق تقريبي ۳ تا ۴ متر وجود دارد که اولين لايهي دفاعي قلعه محسوب ميشده است. علاوهبرآن، اين قلعه داراي دو ديوار متحدالمرکز تودر تو با برج و باروهايي بلند است که توسط خندق محصور شدهاند. همچنين قلعه داراي دو درب بوده که يکي بهعنوان درب اصلي و ديگري درب پشتيبان محسوب ميشده است. اين قلعه در زمان صفويه توسعه يافت، هرچند که اکنون برخي از نقاط آن درحال تخريب است. روستاي خرانق سفر به شهر يزد بدون بازديد و گردش در روستاي چند صد سالهي خرانق، کامل نميشود. روستاي خرانق مرکز بخش خرانق در شهرستان اردکان است و در ۸۵ کيلومتري شهر يزد قرار دارد. گفته شده که اين روستا با سازههاي خشتي براي مدت بيش از ۱۰۰۰ مسکوني بوده است، بااينکه امروزه نيز حدود ۴۳۵ نفر در آن زندگي ميکنند، اما بخش قديمي روستا تقريباً متروکه شده است. گردشگران ميتوانند بهراحتي از بقاياي بخش قديمي روستا ديدن کنند و از تماشاي مسجد قاجاري و قنات باستاني اين روستا لذت ببرند. از ديگر جاذبههاي اين روستا ميتوان به قلعهي خرانق با قدمت ۴۵۰۰ سال، کاروانسراي خرانق، بقعهي مشهدک، مزار بابا خادم، پل، حمام، آبانبار و منارجنبان خرانق اشاره کرد. کاروانسراي تاريخي خرانق مورد مرمت و بازسازي قرار گرفته و شما ميتوانيد با اقامت در قلب شهري کويري و تاريخي ايران بهترين تجربه سفري را براي خودتان رقم بزنيد.