شهرهای برتر دنیا برای عشاق کتاب
کجارو/ مطمئناً سفر به شهرهاي ادبي دنيا بهخصوص ادينبورگ، بوينس آيرس، شيراز، آکسفورد و سن پترزبورگ ميتواند براي دوستداران کتاب جذابيتهاي زيادي داشته باشد.گردشگراني که عاشق مطالعه و کتابخواني هستند، ميتوانند علاوهبر اينکه يک رمان در چمدانشان بگذارند و در کنار ساحل يا هنگام نشستن در قطار به مطالعه بپردازند، سفرهاي خود را مطابق با سليقهي ادبيشان برنامهريزي کرده و از مکانهاي داستانهاي مورد علاقه خود ديدن کنند يا به کلوپها يا کافههايي بروند که نويسندگان مورد علاقهشان، دنياي ادبي خود را در آنجا رقم زدهاند. برخي شهرهاي دنيا بهشدت براي عاشقان کتاب و ادبيات مناسب هستند، نظير سن پترزبورگ که ميتوان در خيابانهاي آن قدم زد و راجع به شاهکارهاي داستايوفسکي روياپردازي کرد. در اين مقاله قصد داريم هفت شهر ادبي دنيا را به شما معرفي کنيم تا اگر به مطالعه و کتاب علاقه داريد، بازديد از آنها را در برنامهي خود قرار دهيد. ادينبورگ، اسکاتلند ادينبورگ اولين شهري بود که در سال ۲۰۰۴ بهعنوان شهر ادبي يونسکو انتخاب شد و محل زندگي برخي از مشهورترين نويسندگان اسکاتلند ازجمله سر آرتور کانن دويل خالق شرلوک هلمز و سر والتر اسکات نويسندهي آيوانهو و ديگران بوده است. بناي يادبود اسکات در خيابان شلوغ پرنسس، يکي از جاذبههاي معروف ادينبورگ بهشمار ميرود. حتي اگر هيچيک از آثار اسکات را مطالعه نکرده باشيد، احتمالاً نام نويسندهي مشهوري ديگري بهنام جيکي رولينگ به گوشتان خورده است. طرفداران هري پاتر در سفر به اين شهر ترجيح ميدهند قبل از هر چيز به بازديد کافهي «خانه فيل» بروند که گفته ميشود محل تولد هري پاتر است و پنجرههاي جلوي آن و سرويس بهداشتياش بهطور کامل با نقاشيهاي ديواري هري پاتر پر شده است. براي اينکه ديد جامعي از تاريخ ادبيات شهر ادينبورگ بهدست آوريد، بايد از موزهي نويسندگان ديدن کرده يا در يک تور پيادهروي شرکت کنيد و از تمامي مکانهاي مرتبط با افسانههاي ادبي شهر بازديد داشته باشيد. در اين تور به کافهها، بارها و ساير نقاطي ميرويد که الهامبخش نويسندگان مطرحي از اسکات و استيونسن و جيام بري گرفته تا ايان رانکين و الکساندر مککال اسميت بودهاند. اگر در ماه آگوست به ادينبورگ سفر کرديد، ميتوانيد در نمايشگاه بينالمللي ادينبورگ که از ۱۰ تا ۲۶ آگوست برگزار ميشود نيز شرکت کنيد. اين نمايشگاه را بزرگترين جشن عمومي کلمات مکتوب در دنيا ميدانند که حدود ۱۰۰۰ نويسنده و متفکر را از سراسر دنيا به اين شهر ميکشاند. بوينس آيرس، آرژانتين با ظهور کتابهاي الکترونيکي، کتابفروشيهاي فيزيکي بهتدريج و در کمال ناراحتي به فراموشي سپرده ميشوند؛ بااينحال در بوينس آيرس سنت مطالعهي کتاب کاغذي همچنان پابرجا است. اين شهر حدود ۲۳ کتابفروشي براي هر ۱۰۰ هزار نفر جمعيت شهر دارد که بعد از ملبورن و ليسبون، رتبهي سومين شهر دنيا را به خود اختصاص داده است. علاقهمندان آثار ادبي بايد در يک تور کتابفروشي بوينس آيرس بهخصوص ال آتنيو اسپلندد (El Ateneo Grand Splendid) شرکت کنند که زيباترين کتابفروشي دنيا بهحساب ميآيد. اين کتابفروشي ۲,۰۴۳ متر مربع مساحت دارد که در سال ۱۹۱۹ افتتاح شد و ميزبان باله، اپرا و ديگر توليدات بود، تااينکه در سال ۲۰۰۰ با حفظ دکوراسيون اصلي از جمله گنبد مرکزي رنگآميزي شده با فرسکوهاي ايتاليايي، پردههاي قرمز استيج و محل نشستن تماشاچيها، به کتابفروشي تبديل شد. علاوهبراين شهر بوينس آيرس را بهعنوان زادگاه نويسندگان معروف بينالمللي همچون خورخه لوئيس بورخس، خوليو کورتاسار، روبرتو ارلت و آدولفو کاسارس نيز ميشناسند. نمايشگاه سالانهي کتاب بوينس آيرس که ۲۰ روز طول ميکشد و با خواندن کتابها، کارگاههاي آموزشي، رونمايي از کتاب و کنفرانس همراه است، سنت آنها را همچنان زنده نگه داشته است. اين نمايشگاه امسال از ۲۵ آوريل آغاز و در ۱۳ مه به پايان ميرسد. شيراز، ايران کشور ايران را معمولاً بهعنوان پايتخت ادبي دنيا در نظر نميگيرند؛ بااينحال شايد اين موضوع در تعصب غربيها ريشه داشته باشد. واقعيت اين است که سنت ادبي ايران به هزاران سال قبل برميگردد. شاعران ايراني بهخصوص ابوالقاسم فردوسي، خواجوي کرماني، سعدي و حافظ نقش مهمي در تاريخ و فرهنگ اين کشور داشتهاند. آرامگاه حافظ، سعدي و خواجوي کرماني در شهر شيراز قرار دارد و اين سه مکان و بهخصوص آرامگاه حافظ از جاهاي ديدني شيراز بهشمار ميروند که هر سه مورد جزو برنامههاي گشت شهري تورهاي شيراز هستند. آرامگاه حافظ در وسط يک باغ قرار دارد و بهشدت مورد توجه مردم بومي و گردشگراني است که براي اداي احترام به شخص حافظ خود را به اين مکان ميرسانند. شيراز را شهر شعرا ميدانند و در سال ۲۰۰۶ ازطرف سازمان ملل نامزد عنوان دومين شهر ادبيات دنيا بعد از ادينبورگ شد. سن پتزبورگ، روسيه همهي طرفداران ادبيات روسي با سن پترزبورگ آشنا هستند، حتي اگر هيچوقت به اين شهر نرفته باشند. در همين شهر بود که راسکولنيکوف با اخلاقيات در جنايت و مکافات دست و پنجه نرم ميکرد؛ همان جايي که دماغ يک افسر در داستان دماغ از نيکلاي گوگول، چهرهاش را ترک ميکند؛ شهري که ورونسکي و آنا کارنينا وارد رابطهاي ممنوعه ميشوند. نهتنها برخي از بهترين داستانهاي دنيا در سن پترزبورگ رقم خوردند، بلکه نويسندگان مطرحي از داستايوفسکي تا نابوکوف نيز در اين شهر زندگي کردهاند. باتوجه به تاريخ غني ادبي اين شهر، چندين تور ادبي براي گردش در انجمنهاي ادبي شهر وجود دارد. يکي از تورها با محوريت داستايوفسکي است و مکانهاي مهمي را که او در آنها زندگي و کار کرده است، به علاقهمندان نشان ميدهد. درضمن حتي منطقهاي بهنام «منطقهي داستايوفسکي» نيز وجود دارد که به مجموعهي محلهاي واقع در ميدان Sennaya گفته ميشود و اين مکانها به کار او مربوط بوده است. تورهاي ديگري براي آشنايي با دنياي پوشکين، گوگول، برودسکي و ساير نويسندگان نيز وجود دارد که بازديدکنندگان را با الهام زيباييشناسانهاي که اين نويسندگان براي آثار خود ميگرفتند، آشنا ميکنند. موزهي پوشکين نيز براي کليهي طرفداران ادبيات روسي جالب خواهد بود، زيرا اين موزه همان جايي است که اين نويسندهي مشهور تا قبل از مرگش در آن زندگي ميکرد. بوستون، ايالات متحده