از مسجد کبود تبریز بیشتر بدانید
کجارو/ مسجد کبود يا مسجد جهانشاه تبريز يکي از آثار ارزشمند معماري ايراني بهشمار ميرود که بهلطف کاشيهاي معرق فيروزهاي و لاجوردي و انواع خطوط عالي مورد توجه گردشگران است.بيترديد مساجد حرف اول را در ميان جاذبههاي متعدد ايران ميزنند؛ از گنبدهاي باشکوه و زيبا و طاقهاي متقارن گرفته تا کاشيکاريهاي خارقالعاده تحسين هر بينندهاي را بههمراه دارند. بهغير از مساجد شاهکاري که در شيراز و اصفهان مورد توجه گردشگران هستند، ميتوان به مسجد کبود تبريز اشاره کرد که در سفر به تبريز بايد حتماً از آن ديدن کنيد. مسجد تاريخي کبود در شهر آذري زبان تبريز قرار دارد که به زبان آذري به آن «گوي مچيده» يا «مسجد کبود» نيز ميگويند. اين مسجد طبق کتيبهي سردر آن در سال ۸۴۵ هجري شمسي و در زمان سلطان جهانشاه مقتدرترين حکمران سلسله قراقويونلو و به دستور دختر او صالحه خانم بنا شده که يکي از معروفترين ساختمانهاي آن زمان بوده است. مسجد کبود با تنوع و ظرافت کاشيکاري و انواع خطوط بهکاررفته در آن و بهويژه به دليل رنگ لاجوردي کاشيکاريهاي معرق آن به «فيروزهي اسلام» شهرت دارد. در ورودي باشکوه اين مسجد، آنچه بيشتر از هر چيز باعث جلب توجه بازديدکنندگان ميشود، ديوارهاي فاقد کاشيهاي آبي زيبايي است که اسم مسجد از آن گرفته شده است. درواقع زخمهاي اين مسجد آثار تخريب بهجامانده از زلزلهي سال ۱۱۵۸ شمسي است. خرابههاي مسجد براي بيش از ۱۵۰ سال بدون تعمير باقي ماند، تااينکه تعميرات و دوبارهسازي مسجد بهمنظور حفاظت و بازسازي بخشهاي باقيمانده شامل طاقها و پايهها در سال ۱۳۱۸ آغاز شد؛ هرچند کار بازسازي کاشيکاريهاي داخلي و خارجي هيچگاه به پايان نرسيد. باوجود فقدان کاشيها که بسياري از آنها در پشت مسجد به نمايش درآمده است، نمونههاي فاخري از خطاطي نفيس اسلامي در داخل اين مسجد بهچشم ميخورد. خطوط کوفي و ثلث و همچنين طرحهاي اسلامي و هندسي مختلف به طراحي نعمتالله البواب، خوشنويس مشهور سده نهم، زينتبخش ديوارهاي مسجد شدهاند و درکنار گنبدهاي آجري با رنگ خنثي بسيار بيشتر خودنمايي ميکنند. گردونهي مهر يا چرخ ميترا که بيشتر به صليب شکسته معروف است، در ديوارهاي نزديک ورودي کار شده است. اين نماد فرخندهي باستاني که چرخش خورشيد و بينهايت را نشان ميدهد، در مساجد ديگر ايران بهخصوص مسجد جامع يزد نيز مشهود است. آرامگاه جهانشاه در بخش جنوبي مسجد کبود قرار دارد و طاقهاي آجري اطراف آن يادآور بازار تاريخي تبريز هستند. علاوهبر معماري و تاريخ منحصربهفرد مسجد کبود، پنجرههاي آن که بهطرز هوشمندانهي فضاي داخلي را روشن ميکنند، امکان کار با سايه و نور را براي عاشقان عکاسي فراهم کرده است. پس اگر گذرتان به تبريز خورد، مسجد کبود را در ميان فهرست بازديد از جاهاي ديدني تبريز قرار دهيد.