قلعه پرتغالی ها کجاست؟
کجارو/ قلعهي پرتغاليها کجاست؟ از دوره استعماري پرتغال بر برخي بنادر و جزاير جنوبي ايران چيزي جز چند قلعه تاريخي باقي نمانده است. در بندر قشم، کنگ، عمان، رأس الخيمه، جزيره هرمز و مناطقي ديگري در حاشيهي خليج هميشه فارس ديوارهايي قطور ديده ميشود. اين ديوارها در واقع مهمترين اثر باقي مانده از روزگار تسلط پرتغاليها بر سواحل و جزاير خليج فارس است. استعمارگران پرتغالي پس از به اشغال درآوردن بخشهايي از جزاير خليج فارس قلعههايي ساختند که امروز بخشي از آنها پا برجا است. در ميان اين مجموعه قلعه در جنوب ايران، قلعه هاي پرتغالي در هرمز، قشم و چابهار از بقيه معروفتر هستند. يادگارهاي پرتغالي ها که امروزه تنها عنوان پرتغاليها را با خود يدک ميکشد به جذابيتهاي توريستي تاريخي شهرهايي چون چابهار و جزايري مانند هرمز، قشم و کيش تبديل شده که هر ساله هزاران گردشگر داخلي و خارجي را به سوي خود جذب ميکند. در اين مطلب از سري مطالب کجاست به توضيح قلعهي پرتغاليها واقع در جزيرهي قشم ميپردازيم. معرفي قلعه پرتغاليهاي قشم در سال ۱۵۰۷ ميلادي به فرمان «آلفونسو آلبرکرک» دريانورد پرتغالي در جزيره قشم احداث شد. اين قلعه در سال ۸۷ توسط احسان يغمايي از زير خاک بيرون آورده شد. در پي وقوع زلزلهي ۵/۹ ريشتري بهار ۱۳۷۹، کاوش در بخش دروني ديوار شرقي قلعه به دليل تخريب فراوان، ناکام ماند. در کاوشهاي قلعهي پرتغاليها تعدادي ظروف چيني متعلق به چين، شيشههاي ساخت ونيز و توپهاي جنگي يافت شده بود. در واقع کاربرد اصلي قلعه مکاني چون يک انبار بزرگ يا جاي نگهداري مهمات و سلاح بوده که در مواقع اضطراري پشتيبان دژهايي چون دژهاي هرمز، قشم و لارک را به عهده داشته است. آب مصرفي قلعه را آب باران و آب چاه تأمين ميکردند که توسط کانالي زيرزميني در برکهها و حوضهاي قلعه نگهداري ميشد. قلعهي مذکور شامل انبارهاي اسلحه، آب انبار بزرگ، اتاقهاي سرباز خانه، زندان، کليسا، مقر فرماندهي و تالار است. در زمان حکومت صفويان - توسط «امامقلي خان» از سرداران شاه عباس - قلعهي پرتغاليها و و ديگر پايگاهها در دهانه خليج فارس به تصرف ايران در آمد. قلعه قشم با مساحتي بيش از ۲ هزار متر مربع از سنگهاي آهکي و گچي با ملاط ساروج محلي ساخته شده است. متاسفانه امروزه شاهد تخريب بيش از اندازهي اين اثر تاريخي هستيم. رييس واحد ميراث فرهنگي اداره کل گردشگري قشم در اين زمينه گفت: قرار بود قلعه پرتغاليهاي قشم مرمت شود و سازمان ميراث فرهنگي کشور به دنبال اجراي اين طرح بود. زماني که موضوع مرمت توسط پرتغاليها مطرح شد آنها طرحي را در اين زمينه ارائه کردند که بيشتر طرح بازسازي بود تا مرمت و مرمتکاران ايراني انتقاداتي به آن داشتند ولي در نهايت موضوع به جايي ختم شد که ايران اجازه مرمت را به پرتغاليها نداد. آدرس ضلع شمالي جزيره قشم و در ساحل درياي خليج فارس دسترسي سفر هوايي به قشم، همه روزه از طريق فرودگاه بينالمللي قشم توسط ايرلاينهاي بسياري انجام ميشود. با استفاده از موتور جستجوي پرواز کجارو ميتوانيد ارزانترين بليط هواپيما به مقصد بوشهر را يافته و از فروشندگاه معتبر خريداري کنيد.. متاسفانه بليت قطار از مقصد تهران به سمت جزيره به طور مستقيم وجود ندارد. سفر با خودروي شخصي بهتر است با خودرو خود را به بندر لنگه (حدود ۱۵ ساعت از تهران) و سپس به بندر خمير برسانيد. بندر پهل (پل) را بياييد. در اين بندر بهصورت شبانهروزي لندينگ کرفت (يک شناور دريايي که وظيفه آن جا به جايي انسانها و خودروها در سواحل است) براي انتقال خودروي شما به اسکله لافت در جزيره قشم وجود دارد. فاصله دريايي اسکله پل تا اسکله لافت حدود ۱۸۰۰ متر است. اگر خودروي شخصي نداشتيد، براي سفر به قشم، ميتوانيد با اتوبوس يا قطار به بندرعباس برويد و از آنجا با يک لنچ خود را به قشم برسانيد که حدود ۲۰ دقيقه زمان ميبرد.