کلیدهایی طلایی برای محیط کار که حال کسب و کارها را خوب میکند
جام جم/ توجه به سلامت جسمي و روحي کارکنان يک مجموعه نه تنها براي خود کارکنان بلکه براي خود مجموعه نيز اثرات مثبت بيشماري به دنبال خواهد داشت. حفظ سلامت کارکنان علاوهبر ايجاد فضاي کاري شادابتر و پربازدهتر، باعث کاهش هزينههاي ثانويه شرکت مانند کمک هزينههاي درماني يا فشار کاري حاصل از مرخصيهاي استعلاجي کارمندان ميشود. علاوه بر اين رويکرد سلامتمحور در محيط کار انگيزه بسيار خوبي براي جذب نيروهاي توانمند نيز خواهد بود. به دليل اهميت توجه به حفظ سلامت در محيط کار، در ادامه برخي راهکارهاي خلاقانهاي را که بسياري از کارآفرينان و کسبوکارهاي بنام و موفق براي بهبود کارايي کارمندانشان و افزايش بازدهي آنها به کار ميبرند، مرور خواهيم کرد. به خاطر داشته باشيد نيروي انساني در هر کسبوکاري مهمترين سرمايه به شمار ميروند؛ بنابراين هر نوع سرمايهگذاري براي بهبود کارايي و ايجاد انگيزه مضاعف در آنها سود چند برابري در کار به دنبال خواهد داشت. ساعت کار انعطافپذير اگرچه اجراي برنامههاي حال خوبکن مانند ساعت ورزش صبحگاهي و صرف ناهار گروهي ميتواند ايده خوبي براي افزايش حس خوب در محيط کار شود، اما در مطالعات زيادي مشخص شده اوقات خارج از محيطکار و وقت گذراندن با خانواده و دوستان نيز ميتواند به همان اندازه يا حتي بيشتر حال افراد را خوب کند و انرژي لازم براي کار کردن با تمام توان را برايشان فراهم کند. هنگامي که کارمندان بتوانند زمان مناسبي را بدون دغدغه با خانواده و دوستانشان براي افزايش آرامش بگذرانند، با اشتياق بيشتري براي کار کردن در محيطکار حاضر ميشوند. براي فراهم کردن اين شرايط، ايجاد ساعت کاري انعطافپذير و فراهم کردن تسهيلات سفر بهويژه براي کارکناني که دور از خانواده زندگي ميکنند ميتواند مشوقهاي بسيار کارآمدي باشد. برقراري تعادل صحيح ميان کار و زندگي کليد مهمي براي داشتن کارمنداني سالمتر، شادتر و به مراتب پرانگيزه خواهد بود. ساعت کاري براي اجراي طرحهاي شخصي يکي ديگر از روشهايي که برخي شرکتها براي افزايش خلاقيت کارکنان خود استفاده ميکنند، اختصاص دادن زمان مشخصي در طول هفته براي انجام پروژههاي شخصي مورد علاقه کارمندان در ساعت کاري است. اين روش نيز ميتواند از دغدغههاي ذهني کارمندان بکاهد و در عين حال در بسياري از شرکتها اين پروژههاي شخصي ممکن است بتواند در نهايت براي توسعه محصولات يا بهبود کيفيت آنها بهکار گرفته شود؛ بنابراين در اين فرصت علاوهبر اينکه کارکنان زمان مشخصي در هفته براي پرورش خلاقيتهاي خود و خارج شدن از روزمرگيهاي کارمندي خواهند داشت، ميتوانند با توسعه نوآوريها و ايدههاي ذهنيشان به درآمدزايي بيشتري دست پيدا کنند. مجموعه کسبوکاري نيز کارمندان خلاق و باانگيزهاي خواهد داشت و همچنين ممکن است در اين ميان راهحلهاي مورد نياز براي ارتقاي محصولاتش را نيز بيابد. پس اين راهکار ميتواند براي هر دو طرف سودآور باشد. ناهار گروهي اختصاص دادن زمان مشخص براي صرف ناهار و انتخاب فضاي مناسبي که کارکنان بتوانند در آن زمان مشخص کنار هم بنشينند، صحبت کنند و کمي از فضاي کاري در زمان خوردن غذا فاصله بگيرند، فرصت مناسبي براي بازيابي روحي و جسمي کارمندان خواهد بود. علاوهبر اين، بسياري از اتفاقات و تصميمگيريهاي اوليه درون تيمهاي کاري نيز ميتواند در گپوگفتهاي زمان ناهار مطرح شود. فراهم کردن چنين فضايي در محيط کار روحيه همبستگي و ميزان ارتباط ميان کارکنان را به طور قابل توجهي افزايش ميدهد و فضاي دوستانهتري ايجاد ميکند. به عقيده بسياري از کارآفرينان همين اقدام ساده تا حد زيادي اختلافات ميان کارمندان را کاهش ميدهد و بازده کاري را بالا ميبرد. بسياري از اوقات و در بعضي کسبوکارها که حجم کار روزانه بسيار بالاست کارفرمايان ترجيح ميدهند کارمندان غذا را در حين انجام کار بخورند و زمان را براي صرف غذا از دست ندهند. غافل از اين که کارايي و اشتياق کارمنداني که وقت استراحت ميانروز دارند به مراتب بالاتر از افرادي است که از صبح تا پايان وقتکاري از محل کارشان جدا نميشوند. زماني براي بازي سلامت کارمندان تنها به سلامت جسماني آنها ختم نميشود، بلکه سلامت روح و روان نيز به همان ميزاني که سلامت جسم بر بازده کاري مؤثر است بر روند کاري، کارمندان مؤثر است. در بسياري از محيطهاي کاري، زمان ناهار کمي طولانيتر شده و کارمندان ميتوانند پس از صرف غذا به بازيهاي فکري گروهي براي مدت مشخصي بپردازند. اين زمان اضافه علاوهبر ايجاد آرامش فکري، افزايش تواناييهاي فکري به تحکيم روابط دوستانه ميان کارکنان نيز کمک ميکند. در واقع اين زنگ تفريح به نوعي زنگ حال خوب کن در دفتر کار خواهد بود و ميزان کارايي و بازدهي افراد را به ميزان قابل توجهي افزايش ميدهد. اين راهکار موجب ميشود که کارمندان قادر باشند براي ساعات طولانيتري بدون احساس خستگي به فعاليتهاي خود ادامه دهند و حس در قفس حبس شدن نداشته باشند. ارائه مزاياي مراقبت شخصي در بسياري از محيطهاي کاري، براي تشويق و پاداش به افراد بنهاي مراقبت شخصي براي استفاده از امکانات گوناگون شخصي ارائه ميشود. براي پيادهسازي اين روش در فضاي کسبوکارتان ميتوانيد براساس کارآمدي و بازده کاري افراد و حسن انجام کارشان امتيازاتي را مشخص کنيد و بر اساس امتيازهايي که تا آخر هفته يا ماه به دست ميآورند بنهاي خدمات شخصي خوب مانند استخر، شهربازي، ماساژ، تئاتر، سينما و ... به آنها بدهيد. شايد در نگاه اول هم خودتان و هم کارمندانتان با پاداش به اين شيوه موافق نباشيد، اما پس از چند ماه که اثرات آن را در کسبوکارتان ببينيد، آن را به يکي از روالهاي ثابت فضاي کاري خود تبديل خواهيد کرد. هرچه حال و احوال شخصي افراد بهتر باشد ميزان کارايي، دقت و خلاقيتشان در هنگام کار نيز افزايش خواهد يافت. همچنين سعي کنيد زماني که خودتان نيز کاري براي بهبود حال و احوال خود انجام ميدهيد آن را با اعضاي گروه کاري خود در ميان بگذاريد و آنها را نيز به مراقبتهاي شخصي تشويق کنيد. غذا و ميانوعدههاي سالم در بسياري از محيطهاي کاري جعبه بيسکويت يا شکلات روي ميزها به عنوان ميانوعده روي ميزهاي کار قرار دارد. سعي کنيد به جاي خوراکيهاي مضر مانند شيريني، يک نوع ميوه در روز به عنوان ميانوعده کارکنانتان فراهم کنيد. همچنين عصرانههاي سالمي مانند نان، پنير، سبزي يا خيار و گوجهفرنگي ميتواند انرژي ميان روز کارمندان را تأمين کند. در صورتي که وعده ناهار کارکنانتان را تهيه ميکنيد، تلاش کنيد از آشپزهاي ماهر که با طبخ غذاهاي سالم آشنا هستند استفاده کنيد يا از آشپزخانههايي که غذاي با کيفيت ميپزند ناهار مجموعه را تهيه کنيد. ايجاد ديدگاه سلامتمحور در ذهن شايد اين مورد را بايد در ابتداي فهرست قرار دهيم. براي تثبيت و تداوم هر تغييري بايد ابتدا چارچوبهاي ذهني خود را متناسب با آن تغيير دهيد و همسو کنيد؛ بنابراين براي رشد و پويايي تيم کاري خود بهتر است پيش از هرکاري تلاش کنيد تا جو آرام ذهني براي کارکنانتان فراهم کنيد و ذهنيت کاري درست و سالمي در آنها پرورش دهيد. توان ذهن نامحدود است و با ايجاد فضاي مناسب براي رشد و توسعه قدرت مغزي کارمندانتان ميتوانيد شاهد رشد بينظير فردي آنها و به دنبال آن توسعه کسبوکارتان باشيد. ايجاد فضاي امن، راحت و دوستانه از بار ذهني افراد کاسته و فرصت بيشتري براي رشد افکار و خلاقيتها به آنها ميدهد. همچنين برگزاري جلسات روانشناسي و انگيزشي گروهي نيز ميتواند به سرعتبخشي براي ايجاد فضا و روحيه يکدست در کسبوکارتان کمک کند. زماني براي نيايش و راز و نياز سعي کنيد حتما در فضاي کار، مکان مناسبي را براي خواندن نماز و نيايش کارمندانتان فراهم کنيد. اختصاص مکان و زمان مشخص اين امکان را فراهم ميکند که کارکنان در زماني هرچند کوتاه از دغدغههاي روزمره جدا شده و ذهن خود را رها و آرام کنند. نيايش و راز و نياز با خدا علاوه بر ايجاد حس آرامش و افزايش انرژي مثبت در فضاي کاري به وسعتبخشي ذهن و آزاد شدن ظرفيتهاي مغزي نيز کمک ميکند. زمان کافي براي ايجاد آرامش و برنامهريزي مجدد مغز براي ادامه فعاليتهاي روز در ساعات مياني کار ميتواند حس و حال خوب افراد را تقويت کند. تشويق براي انجام فعاليتهاي بدني حتي اگر نوع کسبوکارتان به شکلي است که بسياري از کارمندان به صورت دورکاري همکاري دارند باز هم ميتوانيد کارکنانتان را به انجام فعاليتهاي بدني و ورزشي تشويق کنيد. در برخي شرکتها با کمک امکاناتي مانند ثبت دادهها در گوگل (Google Spreadsheet) کارمندان ميزان فعاليتهاي روزانه و ورزشي خود را به اشتراک ميگذارند و بر اساس رتبهاي که در گروه کارکنان به دست ميآورند از مزاياي نقدي و تفريحي برخوردار ميشوند. البته اين موضوع را به صورت داوطلبانه برگزار کنيد تا افراد صادقانه و با انگيزه در آن شرکت کنند. اين موضوع بهويژه در مورد افرادي که کارشان به نحوي است که تمام طول روز را مقابل صفحه نمايشگر ميگذرانند بسيار اهميت دارد. اين راهکار يکي از روشهاي خوبي است که ميتواند افراد تيم کاري را حتي اگر دور از هم باشند نيز همبستهتر کرده و انگيزه کافي را براي گذراندن ساعاتي دور از رايانه برايشان ايجاد کند. برنامههاي آموزشي کارکنان هر کسبوکار نوپايي نياز دارند با شرکت در دورههاي آموزشي، استفاده از منابع به روز مجازي و ساير امکانات بهروز، دانش و مهارت کاري خود را ارتقا دهند تا بازده مجموعه را متناسب با نيازهاي روز بازار افزايش دهند. فراهم کردن امکان شرکت در دورههاي ضمن خدمت در زمينههاي گوناگون مورد نياز يکي از بهترين راهکارهايي است که نه تنها حس اعتماد به نفس را در کارمندان تقويت ميکند بلکه کمک ميکند انگيزه بيشتري براي ارائه بهترينهاي خود در کارشان داشته باشند و به دنبال آن دانش و مهارت کل مجموعه افزايش يافته و افراد کارآمدتر و با مهارتتري در کسبوکارتان فعاليت کنند. يکي از بدترين آسيبها در محيطهاي کاري اين است که کارمندان پس از گذشت مدتي دچار روزمرگي شوند و نتوانند خود را با سرعت بالاي تغييرات زيستبوم کسبوکارهاي جديد همسو کرده و به خوبي نيازهاي جديد را برطرف کنند؛ بنابراين اقدام به موقع براي به روز نگه داشتن کارمندان يکي از نکات بسيار ارزشمند براي حفظ پويايي و کارآمدي محيط کار خواهد بود. برگزاري جشن پايان سال يا گردشهاي گروهي يکي از راهکارهاي موفق براي ايجاد حس خوب در ميان کارکنان برگزاري جشنها و مناسبتهايي مانند اعياد مذهبي و پايان سال خواهد بود. گردهمايي همه کارکنان درون مجموعه و افرادي که از راه دور با مجموعه همکاري ميکنند براي چند ساعت شاد و مفرح کمک ميکند تا افراد حس و حال بهتري داشته باشند، اوقات خوشي را به دور از بايد و نبايدهاي کاري با همکارانشان سپري کنند و با روحيه بهتري در سال جديد وارد کار شوند. در بسياري از مجموعهها حتي اين دور همي به گردش خارج شهر يک روزه يا مسافرت کوتاهي براي کارکنان و خانوادههايشان تبديل ميشود که قطعا موجب شکلگيري روحيه دوستي و همبستگي بيشتري در ميان کارمندان خواهد شد. راهکارهاي سلامتمحور پيشنهادي کارکنان سعي کنيد هر راهکار سلامت محوري را که در کسبوکارتان تصميم داريد اجرايي کنيد، ابتدا به صورت آزمايشي اجرا کرده و بازخوردهاي آن را از پيشرفت کسبوکارتان، حال و احوال سلامت کارکنان و نظرات خودشان بررسي کنيد و در صورتي که کاملا مناسب شرايط کسبوکارتان بود آن را به صورت دائمي اجرايي کنيد. به خاطر داشته باشيد تمام اين کارها براي ايجاد حالواحوال بهتر و سلامت بيشتر در محيط کسبوکارتان است؛ بنابراين تلاش کنيد تا بهترين و اثرگذارترين برنامه را متناسب با روحيات کارمندان انتخاب کنيد و از خودشان نيز براي راهکارهاي خلاقانه ديگر نظرسنجي کنيد تا بهترين نتيجه را از اين سرمايهگذاري در کسبوکارتان برداشت کنيد.