باغبان باشی/ چه طور ساکولنت و کاکتوسمان را از پوسیده شدن نجات دهیم؟
فوت و فن/ کاکتوس يکي از سرسختترين گياهاني است که ميتوان پرورش داد اما گاهي حتي اين گياه سرسخت هم دچار آفت و بيماري ميشود. يکي از معمولترين اين بيماريها هم پوسيدگي است. کاکتوسها و ساکولنتها آنقدر بيآزار و بيتوقع هستند که گاهي آنها را فراموش ميکنيم. تنها کافي است نقطهاي آفتابي در اختيارشان قرار دهيد و کمترين شرايط محيطي را برايشان فراهم کنيد تا آنها از آن پس به خوبي و خوشي زندگي کنند! اما گاهي همه چيز خوب پيش نميرود. با اينکه از گياهتان به خوبي مراقيبت کرده ايد باز هم مشاهده ميکنيد که حال گياه خوب نيست و دارد کم کم پوسيده و گنديده مي شود. اما مشکل کجاست؟ يکي از اصليترين دشمنان کاکتوسها و ساکولنتها آبياري بيش از حد است. آبياري زياد يکي از دلايل اوليه پوسيدگي کاکتوسها و ساکولنتها در خانه است. اگر مشاهده کرده ايد که گياهتان دارد نرم ميشود، سريعا وارد عمل شويد تا فرصت نجات آن را از دست ندهيد. شانس نجات حتي در کاکتوسهايي که تمام پيکرشان دچار پوسيدگي اوليه شده است هم وجود دارد، اگر از آنها به خوبي مراقبت کنيد و سريع به دادشان برسيد. اگر کاکتوستان از پايه (طوقه) شروع به پوسيده شدن کرده است و پوسيدگي دارد به سمت بالا پيشروي ميکند: بايد کاکتوس را از محل پوسيدگي ببريد. – مرحله اول يک چاقو يا تيغ تيز را با آب گرم و صابون بشوييد و خشک کنيد تا ضد عفوني شود. سپس با استفاده از آن قسمت بالايي بدنه کاکتوس را از حداقل ۵ سانتي متر بالاي قسمت پوسيده ببريد. بايد برش را از جايي انجام دهيد که در مقطع عرضي بريده شده هيچ گونه گنديدگي و پوسيدگي نبينيد. اگر در مقطع عرضي نشاني از پوسيدگي است، دوباره آن قسمت را ببريد و دور بياندازيد. در بين هر برش چاقو را با پنبه آغشته به الکل ضد عفوني کنيد. قسمت خراب کاتوس (يعني قسمتي از بدنه و ريشهها) را دور بياندازيد و خاک گلدان را هم خالي کنيد و دور بريزيد. اگر ميخواهيد دوباره از همين گلدان براي کاشت کاکتوستان استفاده کنيد بايد آن را به خوبي با آب و صابون بشوييد. در غير اين صورت از گلدان ديگري استفاده کنيد. – مرحله دوم قسمت سالم بريده شده را بر روي يک تکه دستمال تميز قرار دهيد و در مکاني خنک، خشک و به دور از نور خورشيد بگذاريد. اجازه دهيد کاکتوس به مدت ۲۴ تا ۷۲ ساعت در هواي آزاد بماند تا محل بريدگي خشک شود و پينه ببندد و در واقع در اين محل کالوس تشکيل شود. ممکن است خشک شدن محل زخم بيشتر از اين مدت طول بکشد. به طور معمول اگر اين کار را در تابستان انجام ميدهيد محل برش زودتر پينه ميبندد. در زمستان بايد زمان بيشتري براي اين کار صرف کنيد. – مرحله سوم همانطور که گفتيم بايد خاک کاکتوس را عوض کنيد. درست است که آبياري بيش از حد باعث پوسيدگي کاکتوستان شده اما در اکثر موارد وجود عوامل قارچي بيماريزا هم در بروز اين مشکل دخيل هستند. اين عوامل بيماريزا در خاک زندگي ميکنند پس خاک گياه بايد عوض شود. بهتر است گلدان جديدي تهيه کنيد اما اگر ميخواهيد از گلدان قبلي استفاده کنيد به روشي که در بالا گفته شد گلدان را ضدعفوني و خشک کنيد. ميتوانيد مقداري سنگ ريزه در کف گلدان بريزيد تا زهکشي بهتر انجام شود و سپس گلدان را پر از خاک کنيد. خاکي تازه، با زهکشي خوب و مخصوص کاکتوس براي گياه فراهم کنيد. از خاک گلدانهاي معمولي براي کاشت کاکتوس استفاده نکنيد چرا که اين نوع خاکها آب بيشتري در خود نگه ميدارند و ممکن است خود باعث پوسيدگي مجدد کاکتوس يا ساکولنتتان شوند. اگر کاکتوستان را درون باغچه پرورش داده ايد، بد نيست آن را براي مدتي درون گلدان بکاريد تا بتوانيد بهتر آبياري آن را کنترل کنيد. – مرحله چهارم قسمت سالم بالايي کاکتوس را که بريده بوديد و زخم آن پينه بسته بود را دوباره در گلدان و خاک جديد بکاريد. آن را خيلي در خاک فرو نبريد. تنها بايد آنقدري در خاک فرو برود که واژگون نشود و از آن بيرون نيايد. – مرحله پنجم براي چند روزي به کاکتوس آب ندهيد. سپس به مدت دو هفته آن را هفتهاي يک بار آبياري کنيد (اگر کاکتوس در فصل رشد است در غير اين صورت فاصله آبياري را کمي بيشتر کنيد) تا ريشههاي جديد بزند. سپس کاکتوستان را مانند هميشه آبياري کنيد. اگر پوسيدگي کاکتوس از قسمت نوک (سر) کاکتوس شروع شده و دارد به سمت پايين ميرود: – مرحله اول قسمت بالايي کاکتوس را با چاقويي تيز که از قبل آن را ضد عفوني کرده ايد تا جايي ببريد که اثري از پوسيدگي نبينيد. در بين برشها چاقو را با پنبه آغشته به الکل تميز کنيد. حداقل ۳ سانتي متر از بافت سالم را هم ببريد تا مطمئن شويد هيچ پوسيدگي در گياهتان باقي نمانده است. – مرحله دوم قسمت پوسيده کاکتوس را دور بريزيد. نميتوانيد کاري براي آن انجام دهيد. – مرحله سوم مطمئن شويد که کاکتوس در حال رشدتان درخاکي مخصوص کاکتوس و ساکولنت رشد ميکند. اگر خاکتان مناسب نيست خاک گياه را عوض کنيد. خاک مخصوص گلدان يا باغچه رطوبت زيادي را در خود نگه ميدارد و باعث گنديده شدن کاکتوستان ميشود. اگر کاکتوستان را در خاک باغچه کاشته ايد، بهتر است خاک آن قسمت از باغچه را عوض کنيد به جاي آن خاکي مخصوص کاکتوس و ساکولنت بريزيد.