قدیمیترین شرکت جهان که ۱۴۰۰ سال قدمت دارد!
برترين ها/ کمتر از دو ماه پيش، آژانس مسافرتي مشهور انگليسي «توماس کوک» بيش از ۲۱هزار کارمند خود را در سراسر جهان اخراج کرد، داراييهاي خود را نقد کرد و تاريخ ۱۷۸ ساله خود را به پايان رساند. اين شرکت در زمان ورشکستگي بيش از ۹.۵ميليارد پوند در سال درآمد و سود ۱۶۳ميليون پوندي داشت. در چند سال گذشته، برچيده شدن شرکتهاي زيادي را ديده ايم، شرکتهايي که آنقدر بزرگ بودند که فکرش را هم نميکرديم شکست بخورند. برادران ليمن، شرکت خودروسازي ساب، ژنرال موتوز، کامپک، سيرز و بلاکباستر زماني رهبران صنعت بودند، اما به جايي رسيدند که ورشکستگي تنها راه حلشان بود. بيشتر کسب و کارها کمتر از ۲۰ سال دوام ميآورند. متوسط طول عمر يک شرکت آمريکايي در قرن اخير، ۵۰ سال کاهش يافته و از ۶۷ سال در دهه ۱۹۲۰ به ۱۵ سال رسيده است. پيش بيني ميشود متوسط طول عمر شرکتها تا سال ۲۰۲۷ به ۱۲ سال برسد. با اين سرعت، تقريبا نيمي از شرکتهاي ۵۰۰ سهام برتر در بازار بورس سهام آمريکا تا ۱۰ سال آينده از بين ميروند. در اروپا و خاور دور بازار بسيار پايدارتر است. در سرتاسر جهان بيش از ۵۵۰۰ شرکت وجود دارد که بيش از ۲۰۰ سال قدمت دارند. اما توزيع آنها بسيار محدود است. ژاپن بيش از سه هزار شرکت قديميتر از ۲۰۰ سال دارد، بعد از آن آلمان با ۸۳۷ شرکت و هلند با ۲۲۲ شرکت و فرانسه با ۱۹۶ شرکت قرار دارند. تنها در ژاپن بيش از ۲۱هزار شرکت بيش از ۱۰۰ سال قدمت دارند؛ و هشت کسب و کار بيش از هزار سال قدمت دارند! قديميترين شرکت ثبت شده در تاريخ «کونگو گومي» است، يک شرکت ساختماني متخصص در ساخت و تعمير معابد بودايي. بنيانگذار آن «شيگميتسو کونگو» يک نجار ماهر بود که از کره دعوت شد تا اولين معبد بودايي ژاپن را در شيتنوجي بسازد. وقتي کونگو در سال ۵۷۸ ميلادي به ژاپن رسيد، با فرصتي باورنکردني روبرو شد. ژاپن به تازگي بوديسم را پذيرفته بود و شاهزاده شوتوکو فعالانه مردم را به آن تشويق ميکرد. اما ژاپنيها هيچ تجربهاي در ساخت معابد بودايي نداشتند، فرصتي که کونگو آن را غنيمت شمرد. ساخت، نگهداري و تعمير معابد بودايي که در اثر آتش سوزي و جنگ ويران شده بودند، منبع اصلي درآمد کونگو گومي شد. اين شرکت همچنين در ساخت بسياري از ساختمانهاي مشهور و همچنين قلعه اوزاکا (سال ۱۵۸۳) شرکت کرد. کونگو گومي در تاريخ طولاني خود تحولات سياسي-اجتماعي زيادي را تحمل کرد که وجودش را تهديد ميکرد. اين شرکت از اصلاحات دوران ميجي در دهه ۱۸۰۰ جان سالم به در برد، زماني که دولت هزاران معبد بودايي را ويران کرد تا بوديسم را در ژاپن ريشه کن کند. در طول جنگ جهاني دوم، هنگامي که منابع براي ساخت معابد و نگهداري ساختمانهاي باستاني قطع شد، کونگو گومي مجبور شد به جاي آن تابوتهاي چوبي بسازد. بعد از جنگ، کونگو گومي دوباره بازسازي معابدي را آغاز کرد که در جنگ نابود شده بودند. در اواخر قرن بيستم و دهه ۲۰۰۰ ميلادي بود که اين شرکت کاهش بودجه براي نگهداري معابد و همچنين افزايش رقبا را احساس کرد. بعد از گذشت چهارده قرن وجود مستقل، کونگو گومي در سال ۲۰۰۶ اجازه خريد خود را به شرکت ساختماني تاکاماتسو داد. اين شرکت هنوز وجود دارد، اما به عنوان شرکت تابع تاکاماتسو. قدمت کونگو گومي قابل توجه است و ارزش مطالعه را دارد. در دوران ميجي، رئيس سي و دوم اين شرکت راهنماي «دانش خانودگي تجارت» را از خود به جا گذاشت که شامل ۱۶ قاعده و دستورالعمل براي راهنمايي و حفظ فعاليت خانواده در آينده بود. کونگو گومي علاوه بر کيفيت بالاي کار، روي ايجاد رابطه قوي با مشتريان تاکيد دارد که در «دانش خانوادگي تجارت» هم به آنها اشاره شده است، از جمله: «به آنچه مشتري ميگويد، گوش دهيد»، «با مشتري با احترام رفتار کنيد.» و «ارزانترين و صادقانهترين قيمت را ارائه دهيد.» همچنين درباره روابط به طور کلي هم بحث ميکند، مثلا: «هرگز با ديگران دعوا نکنيد»، «کسي را شرمنده نکنيد يا از خودتان تعريف نکنيد» و «با احترام ارتباط برقرار کنيد.» شرکتهاي زيادي شکست ميخورند، چون سود برايشان مهمتر از چيزهاي ديگر است. بسياري از شرکتهاي ژاپني مدت زيادي عمر کرده اند، چون کوچک بودند و بيشتر توسط اعضاي خانواده اداره ميشدند و اينکه روي اعتقاد اصلي تمرکز کرده بودند که صرفا کسب سود نبوده است. موفقيت کونگو گومي در رهبري آن هم نهفته است که انعطاف پذيري عجيبي از خود نشان داده است. برخلاف بسياري از کسب و کارهاي خانوادگي که رياست آن به طور خودکار به پسر ارشد ميرسد، جانشينان کونگو گومي بر اساس شايستگي انتخاب ميشدند نه وراثت. اگر تشخيص ميدادند که پسر بزرگتر نميتواند شرکت را اداره کند، آن را به برادر کوچکترش ميسپردند. اگر هيچ وارث مذکر لايقي وجود نداشت، داماد خانواده انتخاب ميشد. مثلا رئيس سي و نهم اين شرکت، يکي از دامادهاي اين خانواده بود. وقتي رئيس سي و هفتم آن، «هاروچي کونگو» به خاطر ناتواني در تامين خانواده در دوران رکود خودکشي کرد، بيوه او «يوشي» قدم پيش گذاشت تا اولين زني باشد که رياست کونگو گومي را به عهده ميگيرد. کونگو گومي يک شرکت بزرگ نيست. قبل از انحلال آن در سال ۲۰۰۵ درآمد ۷۰ ميليون دلار درآمد و ۱۰۰ کارمند داشت. در واقع، بيشتر شرکتهاي موفق با تاريخ صدساله يا بيشتر، کمتر از ۳۰۰ نفر استخدام ميکنند. پروفسور ريچارد فاستر معتقد است که براي منافع بيشتر اقتصاد، شرکتها بايد هنگامي که دوره خود را طي کردند، بميرند. «اگر اقتصاد تغيير نگند، بهره وري از بين ميرود.»