هرآنچه از ثواب خواندن نماز شب باید بدانید
باشگاه خبرنگاران/ قال الصادق (ع): ثَلاثَه هُنَّ فخر المُومِن وَزينَه فِي الدُّنيا وَ الاخِرَه الصَلوه فِي آخَرينَ اللَّيلِ وَ ياَسَه مِما فِي ايدِي الناسَ وَ وِلايَه الاِمامِ مِن آلِ مُحمَد (ص). امام صادق عليه السلام فرمودند: سه چيز است که آن فخر مومن و زينت او هم در دنيا و هم در آخرت است: نماز گزاردن در آخر شب، نا اميد بودن از آنچه در دست مردم است و تولي جستن به امام معصوم از آل محمد صلي الله عليه وآله. همچنين امام صادق عليه السلام در کتاب ثواب الاعمال شيخ صدوق ميفرمايند: نماز شب چهره را زيبا، اخلاق را نيکو، بوي بدن را پاک، روزي را فراوان، بدهکاري را اداء و همّ و غم را برطرف ميسازد وديده را جلا ميدهد. نيز در مورد نماز شب در اصول کافي نقل شده است که شخصي به خدمت اميرالمومين عليه السلام آمد و گفت: مدتي است از نماز شب گزاردن محروم شدهام، پس، آن حضرت در مقام جواب او فرمودند: تو مردي هستي ک. گناهانت تو را به قيد درآورده و مانع از نماز شب شده است. کنايه از اينکه گناه کردن در روز باعث محروميت از نماز شب است. علامه طباطبايي ميگويد:، چون به نجف اشرف براي تحصيل مشرف شدم از نقطه نظر قرابت و خويشاوندي و رحميت گاهگاهي به محضر مرحوم قاضي شرفياب ميشدم تا يک روز در مدرسهاي ايستاده بودم که مرحوم قاضي از آنجا عبور ميکردند، چون به من رسيدند دست خود را روي شانه من گذاردند و گفتند:"اي فرزند، دنيا ميخواهي نماز شب بخوان و آخرت ميخواهي نماز شب بخوان". در بين نمازهاي مستحبي از همه با فضيلتتر نوافل يوميه است خصوصا ناقله شب. امام موسي بن جعفر عليه السلام فرمودند: «اَلنَّوافِلِ قُربانِ کُلِّ مُؤمِنٍ» نمازهاي نافله وسيله تقرب مومن به پروردگار است. امام محمد باقر عليه السلام فرمودند: «اِنَّما جُعلَتِ الّنافِلهِ يُتِمُّ ما يفسُدُ مِنَ الفَريضَهِ» نافله براي ترميم نواقص واجبات قرار داده شده است. آيات و روايات درباره فضيلت سحر خيزي و نماز شب و استغفار در سحر بسيار است و خلاصه هر کس که به هر مقامي رسيده به برکت سحرخيزي بوده است. چنانکه از آيه شريفه اين مطلب استفاده ميشود: «وَ مِنَ الليلِ فَتَهَجَّد بِهِ نافلَه لَکَ عَسي اَن يَبعَثَکَ مقاما محمُوداً» و پارهاي از شب را به نماز خواندن زنده بدار، اين نافله خاص توست، باشد که پروردگارت تو را به مقامي پسنديده برساند. از اين آيه استفاده ميشود که نماز شب تنها بر رسول خدا صلي الله عليه و آله واجب بوده و بر امتش براي آسان کردن کار بر آنها واجب نشده بلکه مستحب مؤکّد است. يعني اگر نماز شب را ترک کنند از رسيدن به کرامات و درجات والا محروم ميمانند. روايات متعدد معصومين عليالسلام پيش از آن است که در اين مختصر بگنجد و براي تشويق علاقهمندان و مخصوصا جوانان پرشور و عاشق و با اخلاص چند روايت را ذکر ميکنيم: ۱. رسول خدا (ص) فرمودند: هر کس از مرد و زن که نماز شب نصيبش شود و از سر اخلاص برخيزد و وضو بسازد و براي خداي عزّ و جلّ با نيتي راست و قلبي سالم و بدني خاشع و چشمي گريان نماز گزارد، خداي تبارک و تعالي در پشت سر او نه صف از فرشتگان قرار ميدهد که شمار هر صف را جز خدا کسي نداند؛ يک طرف صف در خاور و طرف ديگر آن در باختر باشد، چون از نماز فارغ شود خداوند به شمار آن فرشتگان براي او درجه مقرر فرمايد. ۲. روايت است از رسول خدا (ص) که فرمودند: نماز شب موجب رضاي پروردگار و باعث محبت فرشتگان است. نماز روش پيامبران و نور معرفت خدا و ريشه ايمان و راحت تن و ناخوشي شيطان و اسلحهاي عليه دشمنان است. نماز وسيله رسيدن دعا به هدف اجابت و پذيرش اعمال و برکت در روزي و شفيع ميان صاحبش و فرشته مرگ (حضرت عزرائيل) و چراغ قبرش و فرش زير دو پهلويش و پاسخ منکر و نکير (دو فرشته بازپرس الهي) ومونس و زائر در قبرش تا روز قيامت است و همين که روز قيامت فرا رسد، همين نماز سايهاي است بالاي سرش و تاجي است بر تارکش و جامهاي است بر تنش و نوري است که پيشاپيش او ميرود و پردهاي است ميان او و آتش و حجتي است براي مومن در پيشگاه خداي تعالي و سنگيني ميزان اعمال است و وسيله گذشتن از صراط و بالاخره کليد در بهشت است. ۳. از جمله وصيتهاي رسول گرامي اسلام حضرت محمد صلي الله عليه وآله به امير المومنين علي عليه السلام اين است که فرمودند: عَليکَ بِالصَلوهِ الليل، عَلَيکَ بالصلوهِ اللَّيل، علَيکَ بِالصلوهِ اللَّيل. سه بار تکرار اين جمله از آن حضرت که "مواظب نماز شب باشي، مواظب نماز شب باشي، مواظب نماز شب باشي" کاشف از کمال اهميت اين عمل در نظر آن حضرت است. ۴. از امام صادق عليه السلام روايت است که فرمودند: هر کار نيکي که بنده انجام دهد در قرآن از براي او پاداشي هست جز نماز شب که، چون پاداش آن در نزد خدا بسيار بزرگ بوده خداوند دربارهاش چيزي بيان نفرموده است. ۵. از حضرت امام زين العابدين عليه السلام سوال شد که چرا چهره و صورت شب زنده داران چنين زيباست؟ فرمودند: به جهت آنکه آنان با پروردگار خويش خلوت کردهاند و خداوند به آنان از نور خود پوشانده است. همچنين امام صادق عليه السلام در اين باره فرمودهاند: «صَلوهُ اللَّيلِ تَبيَضّ الوَجهِ» نماز شب آدمي را روسفيد ميکند. ۶. در ثواب الاعمال صدوق رضوان الله عليه از امام صادق عليه السلام نقل شده است که آن حضرت فرمودند: خانههايي که در آنها نماز شب خوانده ميشود و در نماز شب قرآن تلاوت ميگردد، براي اهل آسمان ميدرخشند همان گونه که ستارهها براي اهل زمين ميدرخشند. به طوري که در ابتداي مطالب اشاره شد، روايات در اين باره بيش از آن است که در اين جزوه بگنجد و به همين تعداد که گفته شد اکتفا ميکنيم.