آنچه از فرهنگ پاکیزگی ژاپنی‌ها میتوان آموخت

لست سکند/ احتمالاً شما هم در مورد نظم و پاکيزگي ژاپني‌ها شنيده‌ايد. هر گردشگري که به اين کشور جنوب شرقي آسيا سفر مي‌کند در نگاه اول مجذوب پاکيزي مردم اين کشور تاريخي مي‌شود، حتي شايد سطل زباله کمتري به نسبت جاهاي ديگر در اين کشور وجود داشته باشد، پس راز اين‌ همه پاکيزگي چيست؟ با ما همراه باشيد تا باهم کمي بيشتر درباره فرهنگ پاکيزگي در ژاپن بدانيم. دانش آموزان در مدرسه بعد از هر روز کلاس، با هدايت معلم خود به پاکيزگي محيط رسيدگي مي‌کنند. درواقع سخن پاياني هر روز معلم اين است: «خب مواردي که بايد امروز به پاکيزگي آن‌ها بپردازيم». اين موارد شامل بين ميز و صندلي‌ها، راهرو، پله و سرويس بهداشتي است. پس اگر تا الآن برايتان سؤال بوده است که چطور ژاپن با تعداد کمي سطل زباله و تعداد پاک‌بان کمتر به اين اندازه پاکيزه است، بهتر است توجهتان به آموزش‌هاي کودکان آن‌ها در زمان مدرسه جلب شود. آن‌ها 12 سال از دبستان تا دبيرستان تميز کردن را جزئي از برنامه روزانه خود داشته‌اند؛ بنابراين اين روند را در زندگي و رفتار محيطي خود نيز حفظ کرده‌اند و نتيجه آن تميزي منحصربه‌فردي است که براي هرکسي قابل‌ ستايش است. درنتيجه قرار دادن آگاهي اجتماعي در برنامه روزانه مدارس به کودکان کمک مي‌کند تا آن‌ها نسبت به محيط اطراف خود حس خودآگاهي و مسئوليت اجتماعي داشته باشند. محيطي که افراد ساکن آن با چنين حس مسئوليت‌پذيري هرروز به نظافت مي‌پردازند، آيا کثيف مي‌شود؟ جالب است بدانيد حتي برخي از نمونه‌هاي تميز کردن ژاپني‌ها مانند تميز کردن 7 دقيقه‌اي قطار توسط تشريفات آن‌قدر عجيب و دور از ذهن به نظر مي‌رسد که به جاذبه‌اي گردشگري تبديل‌ شده است. از ديگر موارد جالب در مورد فرهنگ پاکيزگي ژاپني‌ها مي‌توان به فرهنگ تماشاچيان آن‌ها در استاديوم‌هاي فوتبال اشاره کرد. مثلاً در مسابقات جام جهاني فوتبال 2014 برزيل و 2018 روسيه هواداران ژاپني هنگام خروج از استاديوم تمام زباله‌هاي خود را نيز به همراه مي‌بردند و همچنين بازيکنان اين تيم نيز رختکن خود را در تميزترين و مرتب‌ترين حالت ممکن ترک مي‌کردند. باوجوداينکه پول‌هاي دريافتي از خودپرداز معمولاً به تميزي پول نو است ولي بازهم براي جلوگيري از کثيف شدن دست‌ها، وقتي از راننده تاکسي، فروشنده يا هتلدار پول دريافت مي‌کنند، آن‌ها اين پول را در يک سيني کوچک در مقابل شخص قرار مي‌دهند تا هرکدام را که صلاح مي‌داند بردارد. ميکروب‌ها و باکتري‌ها يکي ديگر از نگراني‌هاي ژاپني‌هاست. آن‌ها وقتي دچار سرماخوردگي يا آنفولانزا مي‌شوند همواره از ماسک استفاده مي‌کنند تا از آلوده شدن افراد ديگر جلوگيري کنند. اين اقدام از دو طريق بر ثروت عمومي تأثيرگذار است، اول اينکه کارکنان کارايي لازم را هنگام کار کردن حفظ مي‌کنند و دوم اين موضوع که هزينه‌هاي پزشکي کاهش مي‌يابد. البته موضوع پاکيزگي ژاپني‌ها در طول زمان همواره وجود داشته است و به‌نوعي اين فرهنگ ريشه تاريخي دارد. به‌عنوان‌مثال دريانوردي انگليسي که در سال 1600 ميلادي به اين کشور سفر کرده است در سفرنامه خود مي‌نويسد: «اشراف به طرز شگفت‌آوري تميز بودند، دستشويي‌هايي با امکان استفاده از آب وجود دارد و حمام‌هايي نيز با استفاده از چوب معطر ساخته‌ شده است». به‌نوعي مي‌توان گفت دليل اين‌ همه تميزي، محيط زندگي حساس آن‌ها نيز هست، چراکه به دليل محيط گرم و مرطوب زندگي آن‌ها، غذا به‌سرعت فاسد مي‌شود و باکتري‌ها سريع‌تر رشد مي‌کنند؛ بنابراين رعايت بهداشت بسيار ضروري است. البته علاوه بر اين در فرهنگ ديني آن‌ها نيز موضوع پاکيزگي اهميت بسيار زيادي دارد، در آيين بودائي که بين قرن‌هاي 6 ام تا 8 ام از چين و کره وارد ژاپن شد و بخصوص در مکتب ذن که در قرن 12 و 13 ميلادي از چين به ژاپن رسيد، کارهاي روزانه مانند تميز کردن و پخت‌وپز جزء کارهاي معنوي محسوب مي‌شوند و انجام اين کارها تفاوتي با مراقبه (بخشي از سير و سلوک در آيين ذن بودائي) ندارد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد