تاثیرات جالب رنگ‌ها روی ذهن انسان‌ها

باشگاه خبرنگاران/ رنگ‌ها تاثيرات بسيار زيادي روي مغز انسان‌ها دارند، پژوهش‌هاي علمي متعددي درباره تاير رنگ روي ذهن افراد صورت گرفته است. تصادفي نيست که بيشتر رستوران‌ها در لوگوي خود از دو رنگ ثابت استفاده ميکنند يا پرستاران در بيمارستان‌ها معمولاً لباس‌هايي به رنگ آبي روشن مي‌پوشند. همه‌ي ما تأثير رنگ‌ها را تجربه کرده ايم، چه متوجه آن شده باشيم و چه نشده باشيم. بيشتر روانشناسان در اين مورد هم عقيده هستند که رنگ‌ها بر چگونگي دريافت ما از برخي موقعيت‌ها اثر مي‌گذارند. برخي از پژوهشگران معتقدند که مغز ما به طور ذاتي رنگ‌ها را با احساسات پيوند ميدهد، از طرفي عده‌اي نيز بر اين عقيده اند که احساساتي که ما به هر رنگ ربط ميدهيم اکتسابي هستند. براي همانند، روانشناساني که رنگ قرمز را بررسي کرده اندعقيده دارند که بيشتر مردم آن را با خطر مرتبط ميدانند. ممکن است اين ارتباطي کلي باشد که مغز ما آن را برقرار ميکند يا احتمال دارد ما رابطه بين رنگ قرمز و خطر را با دست زدن به اجاق داغ و قرمزي که مادرمان دربارۀ آن به ما در کودکي هشدار مي‌داد، ياد گرفته باشيم. به هر حال، بيشتر روانشناسان بر اين باورند که مغز ما رنگ‌ها را با خاطر تفسير ميکند و بنابراين هر رنگ بايستي به گونه‌اي متفاوت بر ما تأثير بگذارد. در اينجا ده رنگ و چگونگي تأثير ان‌ها را بر مغز بررسي ميکنيم. قرمز از آنجا که بحث در مورد رنگ قرمز را قبلاً اوليه کرده ايم، احتمالا بتوانيم آن را در همين حد تمام کنيم. پيشتر به اين نتيجه رسيديم که رنگ قرمز و خطر به هم مرتبطند، اما چند حقيقت اعجاب انگيز ديگر نيز در مورد نحوۀ تأثير اين رنگ بر رفتار ما وجود دارند. مثلاً، اگر شما زن هستيد، پوشيدن لباس قرمز ميتواند به نفعتان باشد. درمطالعه‌اي که در سال ۲۰۱۲ انجام شد، مشخص شد که پيشخدمت‌هايي که قرمز پوشيده بودند، بين ۱۴.۶ و ۲۶.۱ % بيشتر از آن‌هايي که لباس هايشان به رنگ‌هاي ديگر بود، از مردان انعام دريافت ميکردند. «جالب اينجا است که رنگ قرمز تأثيري بر مقدار انعام پرداخت شده از جانب مشتريان زن نداشت.» خاطر آن در حقيقتي نهفته است که احتمالا قبلاً شنيده باشيد: رنگ قرمز جذابيت زنان را افزايش ميدهد. رنگ قرمز، علاوه بر بالا بردن جذابيت شما، ميتواند بر سرعت و قدرت واکنش‌هاي شما بيافزايد. تحقيقي که در دانشگاه راچستر صورت گرفت نشان داد که آدم‌ها با ديدن رنگ قرمز، واکنش‌هاي قدرتمند تري از خود بروز ميدهند. با اين حال، قرمز مي‌تواند بر واکنش‌هاي شما تأثير منفي نيز بگذارد. اين مطالعه همچنين نشان داد که قرمز سطح نگراني را نيز افزايش ميدهد، بنابراين ورزشکاري که حريفش لباس قرمز به تن دارد، تمايلش به شکست بيشتر است و دانش آموزي که قبل از امتحان در معرض رنگ قرمز قرار گرفته است، عملکرد بدتري دارد. در نهايت، اگر تا حالا چيزي در سايت eBay فروخته ايد يا قصد داريد بفروشيد، گوش دهيد: اگر قصد حراج محصول خود را داريد، آن را در مقابل پس زمينه‌اي قرمز قرار دهيد. پژوهشگران دانشگاه شيکاگو دريافته اند که مصرف کنندگان در حراج‌هاي آنلاين، زماني که جنس مورد نظرشان در مقابل پس زمينه‌اي به رنگ قرمز قرار بگيرد. تهاجمي‌تر عمل ميکنند. رنگ قرمز به بالا بردن حس ستيزه جويي سرشناس است، پس عجيب نيست که با اين روش مصرف کنندگان تمايل بيشتري به پيشنهاد ارقام بالاتر داشته باشند. به عبارت ديگر، اگر قصد حراج محصول خود را نداريد و در عوض مي‌خواهيد آن را فوري بفروشيد، از به کار بردن رنگ قرمز پرهيز کنيد. پژوهشگران به اين نتيجه رسيده اند که زماني که پس زمينه به رنگ قرمز است، مصرف کنندگان تمايل کمتري به خريد «بدون مذاکره» دارند. نارنجي نارنجي رنگ جالبي است. اين رنگ با يک احساس مرتبط نيست، بلکه به صورت‌هاي گوناگوني ميتواند بر ما اثر بگذارد. ابتدا، نارنجي رنگي است که تمايل داريم آن را به گرما ربط بدهيم. اگر اتاقي را نارنجي رنگ کنيم، احتمال دارد فکر کنيم دماي اتاق بالاتر از ميزان واقعي است. گرما توانايي شل کردن عضلات ما دارد. و در پژوهشي در ۱۹۷۹، پژوهشگران دريافتند که رنگ نارنجي “تأثير تضعيف کنندگي بر پايۀ غدد درون ريز بر عملکرد ماهيچه ها” دارد که به طور محسوسي ما را آرام ميکند، به طوري که ميتوانيم آن را مستقيماً اندازه بگيريم. همين طور عقيده بر اين است که رنگ نارنجي با مفهوم ارزش عمده در رابطه است. تصور ميشود فروشگاه‌هايي با لوگو‌هاي نارنجي لوازم با کيفيت و ارزان در اختيار مشتريان قرار ميدهند. نارنجي نيز مانند قرمز با خطر در رابطه است، هر چند اين خطر فوري نيست. احتمالا به همين خاطر است که علايم تأخير ترافيک و هشدار جاده به اين رنگ هستند. زرد رنگ بعدي در رنگين کمان ما زرد است. زرد با احساس‌هاي لذت، آزادي و صميميت در رابطه است. روانشناسان رنگ مانند آيسمن و رايت، زرد را “قوي‌ترين رنگ” ناميده ند، زيرا آن را با هيجان، عزت نفس و خلاقيت مرتبط ميدانند. احساسي که به عقيدۀ بيشتر افراد با زرد رابطه دارد، شادي است. به همين خاطر است که اين رنگ با کمدي، اميد، و خوش بيني عجين شده و ما در روز‌هاي آفتابي و صاف خوشحال‌تر هستيم. صبر کنيد … يعني به همين خاطر ايموجي‌ها زرد هستند؟ سبز سبز-رنگ زيباي جنگل‌هاي باشکوه، اپليکيشن تلفن در گوشي هوشمند شما و آن ماژيک هايلايت که در بستۀ چهارتايي داريد و هيچوقت از آن استفاده نکرده ايد. «اگر هنوز آن ماژيک سبز را داريد، به حرف من گوش کنيد و آن را دور نياندازيد!» روانشناسان دريافته اند که رنگ سبز ميتواند خلاقيت را بالا ببرد. آن‌ها همين طور فهميده اند که سبز با تفکر پيچيده و سطح بالا و همينطور آرامش، تمرکز دروني و رفتار آرام همراه است. زماني که به سبز فکر ميکنيم، به طبيعت و رشد مي‌انديشيم، پس عجيب نيست که با پيوند دادن رنگ سبز به رشد شخصي و حرفه‌اي خودمان، اين احساسات را به سوي خودمان جذب کنيم. از اين نظر، پژوهشگران پيشنهاد ميکنند محيط کار را به رنگ سبز درآوريم، چرا که اين رنگ ميتواند کارآيي کارکنان را بالا ببرد. آبي روشن آبي متضاد قرمز و دومين رنگي است که بيش از همه ي، پس از قرمز، مطالعه شده است. آبي روشن رنگ آرامش و تمرکز است. همچنين ثابت شده است که آبي روشن ميتواند فشار خون را پايين بياورد، به همين خاطر است که در کنار پزشکان و پرستاران با روپوش آبي روشن احساس آرامش بيشتري داريم. احتمالا به همين خاطر هم ديوار‌هاي بيمارستان‌ها و کلينيک‌ها گاهي به رنگ آبي روشن است. آبي روشن رنگي است که آن را به آزادي و صلح ربط ميدهيم. اگر يک جستجوي سريع دربارۀ «روز صلح» در گوگل انجام دهيم اين نکته ثابت ميشود، زيرا نماد جهاني صلح «که تقريباً در همه‌ي پرچم‌هاي روز جهاني صلح استفاده ميشود» تصوير کبوتري سفيد است که شاخه‌اي کوچک به منقار دارد و در پس زمينه‌اي به رنگ آبي روشن قرار گرفته است. آبي تيره آبي تيره تأثير‌هايي همانند رنگ آبي روشن دارد. نيز مشخص شده است که اين رنگ اعصاب کساني را که در معرض آن قرار گرفته اند، آرام ميکند و علاوه بر آن، چند اثر عجيب ديگر روي مغز و بدن دارد. بين رنگ‌هاي آبي تيره و افکار روشن رابطه‌اي پيدا شده است. به همين خاطر، در ژاپن از اين رابطه بهره برده اند و در خيابان‌ها چراغ‌هاي آبي نصب کرده اند تا از بروز جنايت در برخي خيابان‌ها و همين طور خودکشي در ايستگاه‌هاي راه آهن جلوگيري نمايند. به نظر ميرسد افکار روشن دلگرم کننده کازساز بوده اند، زيرا ديگر کسي در ايستگاهي خاص که به لامپ‌هاي آبي مجهز شده بود، اقدام به خودکشي نکرد و شمار جنايت‌ها نيز در مناطقي با نورپردازي آبي ۹ درصد کاهش يافت. همين منطق در لندن نيز به کار گرفته شد و پل بلک فرايرز به رنگ آبي در آمد تا از شمار افرادي که خود را از بالاي آن پرتاب مي‌کردند، کاسته شود. مطالعات بسياري تأثيرات رنگ‌هاي آبي و قرمز را با هم مقابله و مقايسه کرده اند، زيرا به نظر ميرسد اين دو رنگ بر خلاف هم عمل مي‌کنند. يک بررسي ويژه نشان داد که اگر چه قرمز به انجام تکاليف مبتني بر جزئيات «مانند بازيابي خاطرات» کمک ميکند، محيط‌هاي آبي باعث ميشود افراد دو برابر زماني که در معرض رنگ قرمز هستند، “کارکرد خلاقانه” داشته باشند. ارغواني ارغواني يا بنفش رنگ عجيبي براي بررسي است. اين رنگ ترکيبي از آبي و قرمز، دو رنگ متضاد درنحوۀ تأثيرگذاري بر افراد است. جالب اينجا است که روانشناسان رنگ آن را عمده بررسي نکرده اند. يک بررسي نشان داد که رنگ ارغواني اتاق‌ها را سردتر از آنچه که است نشان ميدهد، درست مانند نارنجي که اتاق‌ها را گرم‌تر نشان مي‌داد. از همين رو ارغواني تأثير برعکس بر ماهيچه‌ها دارد و به جاي شل کردن، ان‌ها را منقبض مي‌کند. به خاطر کم بودن مقالات پژوهشي نوشته شده دربارۀ تأثيرات اين رنگ، به ذکر يک حقيقت جالب بسنده مي‌کنم: زنان معمولاً رنگ ارغواني را در فهرست رنگ‌هاي مورد علاقۀ خود قرار مي‌دهند، در حالي‌که مردان کمترين علاقه را به آن نشان ميدهند. صورتي زماني صورتي رنگ اصلي مخصوص دختر بچه‌ها بود. حالا، رنگ لباس زير پسران عضو يک باشگاه يا دانشگاه خاص محسوب ميشود. صورتي بي نهايت جالب است. اين رنگ تأثير مستقيم و قابل اندازه گيري بر نحوۀ رفتار مردم دارد. پژوهشگران اين تأثيرات تغيير دهندۀ رفتار را در چيزي يافتند که روانشناسان آن را “زندان‌هاي صورتي” مي‌نامند. در کمال تعجب، منظور ان‌ها از اين اصطلاح کاملاً همان است که مي‌گويند. در يک بررسي در سال ۱۹۷۹، زماني به اين تأثيرات خارق العاده پي بردند که زنداني‌ها را در سلول‌هايي با رنگ صورتي روشن قرار دادند. فوراً از پرخاشگري زنداني‌ها کاسته شد و ماهيچه‌هاي ان‌ها آرام شدند. احساس بي قراري و نا اميدي ان‌ها نيز به طور معناداري کاهش يافت. امروزه، ۲۰ درصد از زندان‌هاي سوييس دست کم يک سلول صورتي براي زندانيان سرکش خود کنار گذاشته اند. روان شناسان همين طور کوشش کرده اند بفهمند آيا اين تأثيرات رنگ صورتي در مورد بچه‌ها نيز صادق است يا نه. دايرۀ اصلاح و تربيت بخش سان برناردينو در کاليفرنيا بررسي کرد تا ببيند آيا مي‌توانند تجربۀ زندان صورتي را با بچه‌ها نيز تکرار کنند. ان‌ها دريافتند که تنها ۱۰ دقيقه طول مي‌کشد تا اين کودکان فرياد زدن و کوبيدن بر در و ديوار را متوقف کنند. ان‌ها به اين نکته نيز پي بردند که حتي بيشتر کودکان در اين دورۀ زماني به خواب رفتند. حالا زماني که نميدانيد چطور کودک ۵ سالۀ خود را که، چون اسباب بازي دلخواهش را برايش نخريده ايد، جيغ و داد مي‌کند آرام کنيد يا وقتي که کوشش داريد بچۀ پر دردسري را بخوابانيد، به اين فکر کنيد که کمي رنگ صورتي ميتواند زندگي شما را کمي آسان‌تر کند. سفيد تعجبي ندارد که سفيد با فقدان تهاجم همراه است. با اين حال، آيا مي‌دانستيد که مرداني که لباس سفيد بر تن دارند زيبا‌تر به نظر ميرسند؟ پژوهشي که در سال ۲۰۱۰ انجام شد نشان داد زنان مرداني را که يک تيشرت سادۀ سفيد به تن داشتند، زيبا‌تر از ديگران مي‌دانستند. اين مفهوم شبيه همان موردي است که مردان زنان سرخ پوش را زيبا‌تر مي‌يافتند. همين طور سفيد رنگي است که ما را به ياد تميزي و پاکي مي‌اندازد. به همين خاطر هم کف و سقف بيشتر بيمارستان‌ها به رنگ سفيد است. پژوهشگران همين طور پي برده اند که سفيد ميتواند ملال آور باشد. مکان‌هايي که فقط با رنگ سفيد نقاشي شده اند توجه ما را به مدت کمتري نسبت به محيط‌هاي رنگي جلب خود ميکنند و ما را وا مي‌دارند تا به افکار خود بازگرديم و خود را از محيطي که در آن به سر مي‌بريم، جدا کنيم. به همين خاطر پژوهشگران پيشنهاد ميکنند که خرده فروشي‌ها را رنگارنگ و جالب توجه بسازند تا اين که آن‌ها را به رنگ شفاف، اما ملال آور، و تک رنگ سفيد در آورند. سياه سياه رنگي است که هر نوجوان مضطربي در استفاده از آن زياده روي ميکند تا از اين راه تمام نگراني‌هاي نوجواني خود را نشان دهد. سياه در واقع به معني فقدان رنگ است. در کودکي از آن مي‌ترسيم، اما در بزرگسالي سياه ميپوشيم تا خود را باريک اندام‌تر نشان دهيم. به هر حال، اين رنگ به گونه‌اي جالب بر مغز ما تأثير مي‌گذارد که احتمالا متوجه آن نباشيم. به نظر ميرسد محيط‌هاي سياه رنگ افراد را به نتايج مؤثر رهنمون مي‌شوند و لباس سياه سطح جذابيت زنان را بالا مي‌برد و ان‌ها را شيک‌تر نشان ميدهد. با اين حال، جالب‌ترين تأثير رنگ سياه اين است که مي‌تواند شما را پرخاشگر‌تر کند. ما تمايل داريم رنگ سياه را به مرگ و شيطان ربط بدهيم و به همين خاطر، پژوهشگران در يک بررسي در سال ۱۹۸۸ به اين نتيجه رسيدند که ما با ديدن اين رنگ تمايل به پرخاشگري بيشتري داريم. همين طور ان‌ها به اين نکته پي بردند که مردم تمايل بيشتري به پرداختن پول براي محصولاتي دارند که در محيطي به رنگ سياه، مانند فيلم تبليغاتي يا بيلبورد سياه و سفيد، تبليغ مي‌شوند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد