ضرب المثل همین بخشیدنها مرا به این روز انداخته!
بيتوته/ کاربرد ضرب المثل: در مورد افرادي به کار مي رود که در انجام امور مختلف حد اعتدال را رعايت نمي کنند. داستان ضرب المثل: چون امير تيمور، فارس را بگرفت و امير منصور را بکشت، خواجه حافظ شيرازي را طلب کرد. چون حاضر شد، تيمور آثار فقر را در چهره او نمايان ديد و گفت: اي حافظ من به ضرب شمشير تمام روي زمين را خراب کردم تا سمرقند و بخارا را آباد کنم. تو آن را به يک خال هندو ميبخشي و ميگويي: «اگر آن تُرک شيرازي به دست آرد دل ما را * به خال هِندويش، بخشم سمرقند و بخارا را.» حافظ پاسخ داد: همين بخشيدنها مرا به اين روز انداخته است. پيامهاي ضرب المثل: 1. بخشش در حدّي پسنديده است که باعث نيازمندي بخشنده نشود. 2. افراط و تفريط در هر چيزي حتي بخشش نيز ناپسند است.پس اين ضربالمثل زبان حال کسي است که بر اثر افراط در بخشش و گشادهدستي به فقر و هلاکت مبتلا شده است.