بازده/ همه چيز در زندگي- از جمله کار و تعهدات شخصي- به شيوهي کارکرد مغز شما بستگي دارد. امروزه بيشتر ما تحت تاثير استرس هستيم. استرس تاثيري منفي بر سلامت جسمي و ذهني ما وارد ميکند. بسياري از افراد معتقد هستند که آنچنان که بايد به مسالهي استرس پرداخته نشده است. وقتي ما استرس داريم، انرژي منفي ما را احاطه ميکند و ما توانايي تفکر منطقي و نيروي استدلال خود را از دست ميدهيم. خبر خوب اينکه ميتوانيم با تمرين خودآگاهي و مراقبه اوضاع را بهبود ببخشيم.
تمرين خودآگاهي و مراقبه
خودآگاهي عبارت است از:
” توانايي ذاتي انسان براي اينکه حضور کامل داشته باشد و آگاه باشد که در لحظهي اکنون در کجا و مشغول انجام چه کاري است. خودآگاهي يعني واکنش نشان ندادن محض يا غرق نشدن در آنچه پيرامون ما در حال وقوع است“.
خودآگاهي به شما کمک ميکند تا فراتر از يک موقعيت خاص برويد و انرژي مثبت را به زندگيتان وارد کنيد. سوالي که در اينجا مطرح ميشود اين است: فردي که فاقد خودآگاهي باشد يا اصطلاحا سطح خودآگاهي او صفر باشد، چه کار خواهد کرد؟
آيا چنين شخصي بايد تمام عمرش را در درد و رنج به سر ببرد؟ لزوما نه! انسان ميتواند خودش را آموزش بدهد، به فردي خودآگاه تبديل شود و مسئوليت زندگياش را بر عهده بگيرد. اينجاست که مراقبه نقش مهمي بازي ميکند.
بر هيچ کس پوشيده نيست که مراقبه قادر است استرس را به مقدار قابلتوجهي کاهش دهد. تحقيقات ثابت کردهاند که علاوه بر اين، مراقبه فوايد نورولوژيکي مشخصي هم دارد. مراقبه ميتواند مغز و شيوهي عملکرد مغز را تغيير بدهد.
به عبارت ديگر، با تمرين مراقبه به روش صحيح انسان قادر است به فردي خودآگاه تبديل شود و زندگي خود را به پديدهاي شکوهمند و بينظير بدل کند. شوان آکور- کارشناس برجستهي دنيا در حوزهي ارتباط بين شادي و موفقيت- ميگويد:
” ما فقط با انجام يک تمرين دو دقيقهاي( مراقبه) به مدت 21 روز پيوسته قادر هستيم سيمکشي مغز خود را از نو بسازيم؛ اين کار به مغز ما کمک ميکند تا به شيوهاي مثبتتر و موفقتر عمل کند. “
برخي از مهمترين تاثيرات مراقبه و خودآگاهي عبارتند از:
تقويت عملکرد مغز
تقويت تفکر خلاقانه
کاهش اضطراب و استرس
افزايش احساس دلسوزي و همدلي
تمرين خودآگاهي و مراقبه
بيشتر آدمها در ذهن خود درگير گذشتهشان هستند، احساس پشيماني ميکنند و نگران آينده هستند تا حدي که تجربهي بودن در لحظهي اکنون را از دست ميدهند؛ اکنوني که زندگي را زيبا و دلپذير ميسازد.
مراقبه به شما کمک ميکند تا يک زندگي آگاهانه، معنادار و شاد براي خودتان بسازيد. در اينجا به شما ياد ميدهيم چطور سفر معنوي خود به سمت خودآگاهي و زيستن يک زندگي آگاهانه را شروع کنيد:
۱.تنفس عميق
تنفس و دم و بازدم عميق سيستم عصبي پاراسمپاتيک شما را فعال ميکند و اين سيستم قادر ميشود آرامش را در شما برقرار کند. دم و بازدم عميق ضربان قلب و فشار خون را به سرعت و به شيوهاي موثر کاهش ميدهد.
در ابتداي اين تمرين ممکن است دمهاي شما طولانيتر از بازدمها باشند. اما همچنان که به تدريج به آرامش ميرسيد، بازدمها طولانيتر ميشوند. اين يعني بدن به وضعيت ” استراحت و هضم” رسيده است و به اين ترتيب، بدن از درون آرام ميشود.
چشمان خود را ببنديد و نفسي عميق بکشيد. تا عدد 4 بشمريد و نفس را درون سينه فرو بدهيد. سپس 8 شمارهي ديگر بشمريد و نفس را بيرون بدهيد. وقتي به اين شکل نفس کشيدن را تمرين ميکنيد، فقط روي نفسهاي خود تمرکز کنيد نه هيچ چيز ديگر. در هنگام بازدم، تصور کنيد که استرس از بدن و ذهن شما خارج ميشود.
صبح زود بهترين زمان براي تمرين دم و بازدم عميق است. بااينوجود مي توانيد هر زمان از روز اين تمرين را انجام بدهيد. در ابتدا ممکن است تمرکز کردن برايتان سخت باشد اما با تمرين مداوم و منظم مي توانيد خودتان را به خوبي آموزش بدهيد.
تمرين دم و بازدم عميق، علاوه بر اينکه استرس را کاهش ميدهد به شما کمک ميکند تا نيروي تمرکزتان را افزايش بدهيد.
۲. تمرين خودآگاهي و مراقبه دويدن
خيليها نميدانند که ميتوانند در هنگام دويدن نيز مراقبه کنند. همانطور که مراقبه به شما کمک ميکند تا ارتباطي ميان ذهن و جسم برقرار کنيد، دويدن هم به شما کمک ميکند تا به چنين وضعيتي دست يابيد. در هنگام دويدن ما به بدن خود گوش ميدهيم تا به هدفهاي بعدي خودمان دست يابيم. براي دويدن آگاهانه به شيوهي زير عمل کنيد:
روي تنفس خود تمرکز کنيد.
به وضعيت بدني خودتان توجه کنيد. مطمئن شويد که پاهايتان را در جاي درستي ميگذاريد، بدن خود را در زوايهي درستي خم ميکنيد، مراقب چيزهاي اطرافتان باشيد تا به آنها آسيب نزنيد.
با خودتان( نه با ديگران) رقابت کنيد تا توانايي و استقامت خود را افزايش بدهيد. دويدن به شما کمک ميکند تا ذهن و جسم خود را از حيث زماني با هم منطبق کنيد. وقتي دويدن آگاهانه را تمرين ميکنيد، قادر هستيد سلامتي و استقامت خود را بهبود ببخشيد و خودتان را براي چالشهاي پيشرو آماده ميکنيد.
۳. تمرين خودآگاهي و مراقبه اسکن بدن
مراقبهي اسکن بدن موجب آرامش کل بدن شما ميشود و شما را از قسمتهاي مختلف بدنتان آگاه ميکند؛ بخشهايي که دردهاي ناخودآگاه در آنجا قرار دارد. با اين روش قادر ميشويد بدون اينکه چيزي را تغيير بدهيد، احساس هر قسمت از بدن خود را تجربه کنيد.
کارشناسان مراقبه اسکن بدن را اين طور تعريف ميکنند:
روشي براي ارتباط برقرار کردن با بدن، رها کردن احساس نياز و آزاد کردن عواطف سرکوبشده.
تحقيقات هم نشان ميدهند که استفاده از مراقبهي اسکن بدن در تمرين خودآگاهي مشکلات خواب را کاهش ميدهد و علائم خستگي و افسردگي را بهبود ميبخشد.
مراقبهي اسکن بدن را ميتوانيد در حالت خوابيده، نشسته يا در هر حالت ديگري انجام بدهيد. خودتان را در وضعيت راحتي قرار بدهيد. چشمهايتان را ببنديد و اجازه دهيد تا چند دقيقهاي بگذرد و آرامش در شما برقرار شود. در هنگام انجام اين تمرين نفس کشيدن را فراموش نکنيد.
حالا آگاهي خودتان را وارد حواس گوناگون بدنتان کنيد. از پاهاي خود شروع کنيد. دقت کنيد وقتي پاهايتان روي زمين قرار گرفته است چه احساسي در آنها تجربه ميکنيد. در صورت بروز هر گونه ناراحتي يا احساس ناخوشايند، نفس عميقي بکشيد و نفس را به آرامي بيرون بدهيد تا اين ناراحتي و احساس ناخوشايند از بدن شما خارج شود.
به تدريج به سمت پشت خود به بالا حرکت کنيد. دقت کنيد حالا که روي چمن دراز کشيدهايد يا روي صندلي نشستهايد در ناحيهي کمر و پشت خود چه احساسي داريد. روي هر يک از اندامها و اعضاء بدن خود تمرکز کنيد. هر زمان که احساس ناراحتي يا احساسي ناخوشايند را تجربه کرديد، نفس عميقي بکشيد و با بيرون دادن نفس خود بار ديگر آرامش را به دست بياوريد.
فوايد اصلي مراقبه اسکن بدن عبارتند از:
بهبود تمرکز
افزايش آگاهي از خودتان و محيط پيرامونتان
برقراري ارتباطي متفاوت با تجربهي کنوني شما
بودن در لحظهي حال و عدم نگراني دربارهي گذشته يا آينده
۴. گوش دادن و نه فقط شنيدن
آيا تفاوت بين شنيدن و گوش دادن را ميدانيد؟
شنيدن يعني دريافت کردن صداها يا اطلاعاتي از طريق گوشها.
در هنگام شنيدن نيازي نيست به آنچه ميشنويد توجه کنيد. اما گوش دادن عملي است که در آن صددرصد به چيزي که ميشنويد توجه ميکنيد. وقتي کسي به شما گوش ميدهد، احساس خاص بودن و محترم بودن را تجربه ميکنيد. وقتي شما هم به ديگران گوش ميدهيد آنها چنين احساسي را تجربه ميکنند. به اين ترتيب، پيوند بين شما بهتر ميشود.
وقتي شنيدن به منظور مراقبه تمرين ميشود، به شما کمک ميکند تا بدون هر گونه قضاوتي و با ذهني باز از محيط پيرامون خود آگاه شويد.
مثلا وقتي به سخنرانيهاي انگيزشي گوش ميدهيد، به خودتان اجازه ندهيد آنچه ميشنويد يا اينکه چطور چنين چيزي ميتواند زندگيتان را تحت تاثير قرار بدهد را قضاوت کنيد. فقط چشمهايتان را ببنديد و هر يک از ابعاد اين سخنراني را بررسي کنيد.
اين تجربه به شما کمک ميکند تا نيروي تمرکز و ارتباطات خود را بهبود بدهيد. وقتي شما به همسر يا پدر يا مادر بهتري تبديل بشويد قادر خواهيد بود به رئيس يا کارمند بهتري هم تبديل بشويد. وقتي شما واقعا به ديگران گوش ميدهيد، در موقعيت بهتري قرار ميگيريد و قادر هستيد بهتر با ديگران همدلي کنيد يا راهحلهاي بهتري به آنها ارائه بدهيد.
نتيجهگيري
خودآگاهي ميتواند کيفيت کلي زندگي شما را بهبود بدهد. خودآگاهي به شما کمک ميکند تا به انسان بهتري تبديل بشويد. شما ميتوانيد با تمرين مداوم، خودآگاهي را در خود نهادينه کنيد.
پس اگر در اين لحظه فاقد خودآگاهي هستيد، تمرينهاي بالا را امتحان کنيد تا خودآگاهي کسب کرده يا ميزان خودآگاهي خود را بالا ببريد. خودآگاهي به شما کمک ميکند تا احساسات خود و واکنشهاي مغزتان در موقعيتهاي مختلف را بهتر کنترل کنيد.
بازار