درسی که ماه رمضان به مؤمنان آموخت
تسنيم/ ماه مبارک رمضان با تمام مهر و صفا و برکاتي که براي مؤمنان به همراه داشت، تمام شد، اما دل هر مؤمني گواه ميدهد که اثرات آن تا مدتي پس از اتمام اين ماه، بر جانها باقي ميماند؛ نشان به اينکه هنوز هم ذکر معنويات اين ماه پر برکت در بين عموم مردم شنيده ميشود. در اين ايام وقتي پاي دل مردم مينشيني در کلامشان نوعي حسرت را مشاهده ميکني؛ حسرتي که حاکي از پايان ماه مبارک رمضان است. مردم دل تنگي خود را با ذکر خاطراتي از تلاوتهاي قرآن در اوقات روز و شبشان و محافل مذهبيشان و يا بيداري سحرگاهشان و نشستن پاي سفره سحري و افطارشان ابراز ميکنند و در نهايت جمله مشترکشان اين است که «چه ماه خوب و با صفايي بود». امام سجاد عليهالسلام در دعاي وداع ماه مبارک رمضان بر نقطهاي از نکات اين ماه دست ميگذارند که وقتي هر فراز آن را ميخواني، شهادت ميدهي بله، ما همين حس را داشتيم. در واقع دعاي وداع امام زينالعابدين ذکر نعمتها، ثمرات و برکات اين ماه و مرهمي براي دلسوختگانِ عبور از اين ماه شريف است. آنجا که فرمود اَلسَّلامُ عَلَيْک مِنْ مُجاوِرٍ رَقَّتْ فيهِ الْقُلُوبُ سلام بر تو اى همسايهاى که دلها نزد تو نرم شد. بله، ما نيز همنوا با امام سجاد عليهالسلام شهادت ميدهيم که دلهاي مؤمنين در ماه رمضان به قدري نرم شد که ميل به ارزشها و احسان به اطرافيان در آن افزايش يافت؛ چرا که هر انسان مؤمني سعي ميکرد حداقل در اين ماه قلب خود را از غير او تهي کند؛ در اين شرايط است که ميل به گناه در افراد رو به کاستي ميرود تا قلبش مهياي جذب انوار مقدس الهي شود؛ لذا در ادامه فرمود وَ قَلَّتْ فيهِ الذُّنُوبُ؛ و گناهان در تو رو به کاهش رفت. و اين کارها ميسر نيست مگر از بند ابليس و شيطنت شياطين رها شدن همچنان که در ادامه فرمود اَلسَّلامُ عَلَيْکَ مِنْ ناصِرٍ اَعانَ عَلَى الشَّيْطانِ وَ صاحِبٍ سَهَّلَ سُبُلَ الْاِحْسانِ؛ سلام بر تو اى ياورى که ما را در مبارزه با شيطان يارى دادى و اى مصاحبى که راههاى احسان را هموار و آسان کردي. چه تجربهاي را خداوند در اين ماه به مؤمنان چشاند و چه الگويي براي ادامه حيات در معرض همگان قرار داد. خداوند در اين ماه به مؤمنان نشان داد که زندگي يعني پيوسته با او بودن و غرق در نور او شدن و ساکن در بارگاه رحمت او شدن و به ما آموخت حيات حقيقي يعني حس حضورِ فرشتگان و الرّوح در گراميترين شب سال يعني ليلةالقدر در کنار ما. از منظري ديگر خداوند در اين ماه روش پرواز به سوي آسمان را به انسانهاي مؤمن آموخت؛ پروازي که جز با سبکبار شدن از گناهان و بعد سبکبال شدن حاصل نميشود. از اين روست که تمام شرايط را فراهم کرد تا مؤمنان با کمترين عمل به بيشترين ثمرات برسند و مسير مغفرت گناهان را بيش از گذشته هموار کرد؛ مؤمنان را در درياي رحمت و مغرفت و عفو خود وارد کرد و گناهان گذشته آنها را بخشيد اَلسَّلامُ عَلَيْکَ ما کانَ اَمْحاکَ لِلذُّنُوبِ وَ اَسْتَرَکَ لِأَنْواعِ الْعُيُوبِ؛ سلام بر تو که چه بسيار گناهان را از پرونده ما زدودى، و چه عيبها که بر ما پوشاندى. اَلسَّلامُ عَلَيْکَ کَما وَفَدْتَ عَلَيْنا بِالْبَرَکاتِ، وَ غَسَلْتَ عَنّا دَنَسَ الْخَطيئاتِ؛ سلام بر تو همچنان که با برکات بر ما وارد شدى و ناپاکى معاصى را از پرونده ما شستى. اَلسَّلامُ عَلَيْکَ کَمْ مِنْ سُوءٍ صُرِفَ بِکَ عَنّا، وَ کَمْ مِنْ خَيْرٍ اُفيضَ بِکَ عَلَيْنا؛ سلام بر تو که چه بديها که به سبب تو از جانب ما برطرف شد و چه خوبيها که از برکت تو به سوى ما سرازير شده است.