احادیث ائمه از شگفتی های سوره فلق

نمناک/ سوره فلق سوره صد و سيزدهم قرآن کريم در جزء سي و از سوره هاي کوتاه است. اين سوره کوتاه با 5 آيه، 23 کلمه و 73 حرف، فضايل و برکات زيادي در دل خود جاي داده است. سوره فلق يکي از سوره هاي مکي و در ترتيب نزول، بيستمين سوره اي است که بر پيامبر (ص) نازل شده است. خداوند در اين سوره به پيامبر (ص) دستور مي دهد از هر شرّي به خدا پناه ببرد، مخصوصاً از شر تاريکي شب، زنان افسونگر و شر حسودان. به نظر برخي از مفسران اهل سنت، اين سوره هنگامي نازل شد که مردي يهودي، با جادو کردن حضرت محمد (ص)، موجب بيماري ايشان شد. پس از آمدن جبرئيل و نزول سوره فلق و ناس، آياتي از آن بر پيامبر (ص) خوانده شد و ايشان از بستر بيماري برخاستند. اما برخي از علماي شيعه اين روايت را رد مي کنند و مي گويند که سحر و جادو بر پيامبر تاثير ندارد. دليل نامگذاري سوره فلق نام سوره فلق از اولين آيه آن گرفته شده است که به معناي صبح و سپيده دم مي باشد. نام ديگر آن «مُعَوِّذَة» (پناه بردن) است که از واژه «عوذ:پناه بردن» در آيه اول گرفته شده است.سوره فلق و سوره ناس را مُعَوِّذَتين مي گويند. پيامبراکرم (ص) امام حسن(ع) و اما حسين (ع) را همواره با اين دو سوره تعويذ مي نمود و با قرائت اين دو سوره دو فرزندش را در پناه خداوند قرار مي داد. اين دو سوره را به دليل اينکه آن ها را در مواقع احساس خطر مي خوانند، مُشَقشَقَتَين نيز گفته اند. محتوا سوره فلق خداوند در سوره فلق به پيامبر (ص) دستور مي دهد که از هر شرّي به خدا پناه ببرد، مخصوصاً از شر تاريکي شب، شر زنان افسونگر و شر حسودان. بنابر تفسير الميزان مراد از « النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ » فقط زنان ساحر نيستند بلکه هر شخصي است که سحر و جادو انجام مي دهد.در تفسير نمونه گفته شده است که سوره فلق به پيامبر و مسلمانان تعليم مي دهد در برابر هر شري به خدا پناه ببرند و خود را به او بسپارند. فضيلت سوره فلق در کتاب شريف کافي روايتي از امام ابي الحسن (عليه السلام) وجود دارد که مي فرمايند :اگر کسي در ايام کودکي، خود را در هر شب متعهد بداند که سوره هاي فلق و ناس هر يک را سه بار و توحيد را صد بار و اگر توانايي ندارد، پنجاه بار تلاوت کند، خداوند بزرگ او را از هر ناراحتي، گرفتاري، تشنگي و... که دامن گير کودکان مي شود در امان مي دارد، و او به سن کهولت خواهد رسيد، اگر چنين تعهدي داشته باشد، يا کسي براي او تعهد نمايد، تا روز مرگ محفوظ خواهد ماند. در کتاب من لا يحضره الفقيه از قول ابي عبيده الحذا از امام ابو جعفر (عليه السلام) نقل شده است که فرمودند:هر کس در نماز وتر، سوره هاي معوذتين و توحيد را تلاوت کند، به او گفته مي شود:اي بنده خدا! بشارت باد تو را که خداوند نماز وتر تو را قبول کرده است. همچنين در کتاب نسائي عقبة بن عامر گفته است:به محضر رسول خدا (صلي الله عليه و آله) رفتم در حالي که آن حضرت بر مرکب سوار بود، دستم را روي پا هاي حضرتش گذاشتم و گفتم:اي رسول خدا! سوره هاي هود و يوسف را به من تعليم نما، فرمود:بليغ تر و رساتر از سوره فلق نخواهي يافت. عقبه در حديث ديگري گفته است:بين راه جُحفه و ابواء باپيامبراکرم (ص) مي رفتيم، باد سياه و شديدي به وجود آمد، رسول خدا شروع به قرائت سوره هاي فلق و ناس نمود و فرمود:اي عقبه! تو نيز اين سوره ها را قرائت کن که اين ها براي رفع بلا مثل و مانند ندارند. عقبه در ادامه مي گويد:گاهي رسول خدا (ص) از اين دو سوره در نماز هم بهره مي گرفت. ختم سوره فلق بر اساس حروف ابجد 241 است. برخي از فوايد تلاوت سوره فلق در احاديث ائمه در روايتي از رسول خدا صلي الله عليه و آله وسلم نقل شده است: هر کس دو سوره فلق و ناس را بخواند مانند اين است که همه کتابهاي پيامبران الهي را قرائت کرده باشد. در کتاب خواص القرآن گفته شده است:هر کس سوره فلق را در هر شب و در هنگام خواب تلاوت کند، اجرش همچون پاداش کسي است که حج يا عمره به جا آورده و روزه گرفته است. سوره فلق اماني است از ناراحتي ها و چشم زخم امان مي دارد. امام صادق (ع) فرموده اند:هرگاه رسول خدا (ص) بي حال و يا بيمار مي شد، دست هاي خود را باز مي کرد و سوره هاي حمد، فلق و ناس را قرائت مي نمود و چهره خود را با دستش مسح مي کرد و بهبودي مي يافت. روايتي وجود دارد که فردي به نام ثابت بن قيس بيمار شد، حضرت محمد (ص) ب عيادت او رفته و براي بهبودي اش سوره هاي فلق و ناس را قرائت کرد و بر او دميد و براي بهبود حال او دعا نمود و او شفا يافت. در کتاب دعوات راوندي روايتي ازحضرت علي (ع) وجود دارد که فرموده اند : روزي رسول خدا (صلي الله عليه و آله) را عقرب گزيد، حضرتش ظرف آب خواست و بر آن سوره هاي حمد، فلق و ناس را قرائت کرد و آنگاه مقداري از آن آب را آشاميد، سپس درخواست نمک نمود و آن را در آب ريخت و مخلوط کرد و بر موضع درد پاشيد که درد تسکين يافت. در روايتي از امام صادق نقل شده است:لبيد بن اعصم يهودي رسول خدا صلي الله عليخ وآله وسلم را سحر کرد و ايشات تحت تأثير سحر بود مثلا وقتي مي خواست از در برود در را نمي ديد و با دست خود لمس مي کرد. خداوند براي دفع سحر اين دو سوره را نازل نمود. همچنين در روايتي ديگر فرموده اند که :هر کس در خواب ببيند که سوره فلق را قرائت مي کند، از حيله زنان و سحر ساحران در امان است و روزي اش فراوان مي شود. در کتاب طب الائمه گفته شده است که امام رضا (ع) شخصي را ديد که غش کرده بود، امام دستور داد ظرف آبي آوردند، بر آن ظرف سوره هاي حمد، فلق و ناس را تلاوت کرد و بر آن دميد، آنگاه دستور داد که آب ظرف را بر سر و صورت او بريزند. آب ريخته شد و او به هوش آمد. در همين کتاب ذکر شده است که هر فردي سوره فلق را در هر شب از شب هاي ماه مبارک رمضان در نمازهاي واجب يا مستحب خود قرائت کند، ثوابش مانند کسي است که در مکه روزه گرفته و نماز خوانده است و نيز مانند شخصي است که حج و عمره به جا آورده است. همچنين در بخشي ديگر آمده است که هر کس در خواب ببيند که سوره فلق را تلاوت مي کند و يا کسي براي او قرائت مي نمايد، بشارتي است بر اين که اوضاع چنين فردي خوب خواهد شد، ثروتش افزون مي شود، بر مخالفانش پيروز مي گردد و خير بسياري به او روي مي آورد. اَنَس خدمتکار حضرت محمد(ص) نيز مي گويد: پيامبر اکرم(ص) مرکبي داشت که چموش بود، حضرت مرکب را در اصطبل بست و دستور داد که سوره هاي فلق و ناس را بر آن حيوان قرائت کنند، وقتي اين کار صورت گرفت، مرکب هم آرام شد. در کتاب لب اللباب نقل است که هر کس بر قرائت سوره فلق مداومت داشته باشد، سحر و جادوي ديگران در او کارساز نيست و سلامتي اش تضمين مي گردد.