چهار کشوری که مهربانی در سنت آنها وجود دارد!
لست سکند/ در زمان بيماري همهگير کرونا اقدامات محبتآميز بسياري در جهان ديده شد اما در برخي از کشورها سنت سخاوت و کمک به ديگران از قرنهاي پيش وجود داشته است. اقدامات محبتاميزي که در پاندمي کروناويروس انجام شد شامل آواز خواندن ايتالياييها در بالکن تا تشويق جوامع پزشکي که در خط مقدم بودند ميشد که اين داستانها توانايي اين را داشتند که باعث شوند ما إحساس کنيم بزرگتر از اين بحران هستيم و يا ميتوانيم بر ترسهايمان غلبه کنيم. به همين بهانه امروز به مکانهاي رفتهايم که از قرنها پيش اين بخشندگي را در فرهنگ خود داشتهاند و به يکديگر کمک ميکردند. از مفهوم مهماننوازي يونان باستان گرفته تا شاعران ايراني که از مهرباني حمايت ميکنند، نشان ميدهد که خوبيها از قرنها پيش در اين سياره وجود داشته و همچنين به ما ايده جديدي از اينکه چگونه بهتر زندگي خود را ادامه دهيم، ميدهند. فيلوکسنيا (به زبان يوناني يعني مهماننوازي)، يونان در يونان معمولا با مهمانان مانند مهمان افتخاري رفتار ميکنند. اين مهماني با يک دعوت ساده شام شروع ميشود و آرام آرام او تبديل به يک مهمان افتخاري ميشود. در يونان باستان مراسم مهماننوازي به عنوان فرمان خدايان (به ويژه زئوس، خداي بيگانان يا غريبهها) در نظر گرفته ميشد. زماني که مسافري خسته وارد خانه فردي يوناني ميشد، وي موظف بود تا بدون هرگونه سوالي از او پذيرايي کند، چه او را ميشناخت يا نميشناخت. در مقابل مهمان نيز موظف بود به ميزبان خود احترام بگذارد حتي اگر در نهان از اين حرکت خوشحال نبود. عدم رعايت اين نکات از سمت هر کدام از طرفين اهانت به خدايان خشم آنها تلقي ميشد. Philoxenia از دو کلمه يوناني xenia (به معني غريبه) و philo (به معني مراقبت) گرفته شده و در ابتدا به معني عشق به غريبهها بوده اما امروزه معني اين کلمه به مهماننوازي تغيير يافته است. اهميت مهماننوازي در يونان باستان در افسانهها و اساطير يوناني نيز ميتواند ديد. براي مثال در آثار حماسي اديسه و ايلياد هومر بارها به مهماننوازي يونانيان اشاره ميکند. اين سنت مهماننوازي و مهرباني با مهمان امروزه نيز در حرکات يونانيان ديده ميشود که از طريق حرکات کوچک مانند يک لبخند دوستانه به يک غريبه، يا همراهي يک مسافر گمشده تا مقصد به جاي صرفا راهنمايي به مهمان، مشخص ميباشد. تعارف، ايران اغلب تا ماه ژانويه در مشهد که در ميان کوههاي شمال شرق ايران قرار دارد، برف نميبارد اما از ماه دسامبر دومين شهر بزرگ اين کشور، سرماي سخت و خشک زمستاني را تجربه ميکند. گفته ميشود در دسامبر ۲۰۱۵ فردي ناشناس به دليل نگراني نسبت به مردم بيخانمان اين شهر ديوار يکي از خيابانهاي را رنگ کرد و ميخهاي به ديوار زد. در کنار آن يک پيام به زبان فارسي نوشته شده بود: اگر نياز نداري، بذار؛ اگر نياز داري بردارد. ساکنان مشهد به اشتياق به اين درخواست پاسخ دادند و لباسهاي گرمي که نياز نداشتن به بيخانمانهاي شهر اهدا کردند. ديوار مهرباني به سرعت در سراسر ايران و خارج از آن گسترش يافت و اين رسم با خلاقيت و ابتکار به شيوههاي مختلف انجام شد. نانواييها سبدي در کنار صندوق خود قرار دادند، تا افراد تشويق شوند به کساني که نميتوانند هزينه نان خود را بدهند، کمک کنند. هنرمندان نيز که با گيتارهايشان در گوشه و کنار خيابان ميچرخيدند، پلاکاردي در شيشه يا جعبه گيتار خود قرار ميدادند که پيامي براي رهگذران داشت: در صورتي که به پول نياز داريد برداريد. فست فودهاي تهران سيستمي را معرفي کردند که در آن مشتريان ميتوانستند علاوه بر پرداخت فاکتور خود، هزينه يک فاکتور ديگر را پرداخت کنند تا در آينده اگر کسي نياز به غذا داشت و پول آن را نميتوانست پرداخت کند، با اين فاکتورها بتواند غذايي ميل کند (يادآور شويم که قهوه فروشي در ناپل بيش از يک دهه پيش اين سيستم را در کافه خود معرفي کرد که هر فرد ميتوانست با پرداخت پول دو قهوه از کساني که وضعيت مالي خوبي نداشتند، حمايت کنند). به طور کلي خيرات دادن يکي از مهمترين رسمهاي اسلامي است. اما جنبش ديوارهاي مهرباني در فرهنگ ايراني ريشه دارد که اين فرهنگ و مهرباني در ميان شعرهاي شاعران کهن ايراني مانند رومي نيز ديده ميشود. شاعران ايراني هميشه از جايگاه مهم مهمان و همچين کمک به نيازمندان در فرهنگ ايراني ياد ميکنند. با وجود پاندمي ناشي از ويروس کرونا روح بشردوستانه اين کشور بار ديگر به جهانيان نشان داده شد و امروزه اين مهرباني با غريبهها همچنان ادامه دارد. اوبونتو (Ubuntu)، آفريقاي جنوبي اوبونتو يک کلمه از زبان نگويي (Nguni) است که توسط برخي از مردم آفريقا در گذشته صحبت ميشد اما اوبونتو تا أواسط قرن نوزدهم در منابع مکتوب ظاهر نشد. در ميانه انتقال آفريقايي جنوبي از رژيم تبعيضآميز به يک دموکراسي که تمام نژادها در آن مورد احترام بودند، اوبونتو به اوج خود رسيد. با اينکه در طول سالها تعاريف مختلي از اوبونتو ارائه شده اما بهترين معني اين کلمه در يک ضربالمثل آورده ميشود: انسان توسط انسان، انسان است (الحاقي مترجم: بهترين معادل براي اين عبارت اين شعر زيباي سعدي است: بني آدم اعضاي يکديگر است که در آفرينش زيک گوهرند). در عمل اوبونتو باور دارد که پيوندها و ارتباطات که در يک گروه وجود دارد از تقسيمات در آن مهمتر است. همانطور که نلسون ماندلا زماني نوشت: او بونتو را بايد اينطور معني کرد، حس قوي که ما تنها از طريق انسانيت ميتوانيم انسان بودن خود را ثابت کنيم. اگربخواهيم در اين دنيا کاري انجام دهيم، آن کار و موفقيت آن براساس ميزان کار و موفقيت ديگران سنجيده ميشود.