لست سکند/ معبد اسپاخو از پابرجاترين بناهاي باستاني دوره هاي قبل از اسلام در خراسان است که از نظر تاريخي اهميت ويژه اي دارد. با توجه به آنکه معبد اسپاخو را کليسا نيز مي شناسند اما وجود آتشدان و حفرههايي در سقف براي خروج دود و... اين احتمال را که اين معبد توسط زرتشتيان ساخته شده باشد را قوي تر ميکند.
در اطراف اين معبد روستاي اسپاخو قرار دارد و بر روي تپه هاي آن قبرستاني وجود دارد که از نظر وضع دفن و مقبره سازي با طرز تدفين مسلمانان مغاير است. اين قبرها به صورت خانوادگي حفر شده اند که به گفته کارشناسان نشان دهنده آن است که اقوام خاصي از زرتشتيان در اين منطقه وسيع زندگي ميکردند و اين بناي عظيم مربوط به آنها ميباشد.
معماري معبد اسپاخو
معبد اسپاخو با لاشه سنگ و ملات ساروج بنا نهاده شده است و داراي پلاني مستطيل شکل است و سقف آن با طاق و گنبد پوشيده شده است. ورودي اصلي بنا در ضلع شرقي به شکل ايواني بلند با قوس گهوارهاي است که گنبدخانه در غرب آن قرار دارد. در ديوارههاي شمالي و جنوبي بنا نيز وروديهايي با طاق کليدي تعبيه گرديده است که از ويژگيهاي معماري ساساني ميباشد.
معماري معبد نماينگر نماد معماري خراسان در عهد ساساني است، ترکيب گنبد و ايوان، سابقه کهني در معماري بناهاي دوران تاريخي دارد، البته در نظريهاي ديگر معماري اين بنا الگو گرفته از پاي فيل مشهور به پافيلي است که از پابرجاترين نوع معماري محسوب ميشود. نقشه معبد اسپاخو ترکيب شده از يک ايوان با پلان چهار گوش، تالار و يک اتاق چهارگوش در قسمت شرقي است که ايوان آن به وسيله دهليز به اتاق قسمت شرق ايوان مرتبط است، پوشش سقف اتاق به صورت گنبدي از نوع پوشش هاي نيمکره اي و قابل مقايسه با گنبد چهار طاق هاي ساساني است.
از ويژگيهاي داراي اهميت در معماري بناي اسپاخو، شکل وروديهاي آن است، وروديها از دو بخش طاق و پايه تشکيل شدهاند که طاق به شکل يک نيمدايره روي دو جرز پايه قرار گرفته و قطر نيمدايره طاق از عرض ورودي در بخش پايه بيشتر است. به اين نوع شکل ترکيب طاق و پايه را طاقهاي جاکليدي شکل مينامند .استفاده از سنگ هاي نتراشيده، تيرهاي کوچک چوبي از درخت ارس، ساروج و شيوه طاق سازي و قوس هاي طاق ها از مشخصات اين بنا است.
اميدواريم اطلاعات داده شده در مورد اين معبد، برايتان مفيد بوده باشد. شما چه چيزهاي ديگري در مورد اين معبد ميدانيد؟ اصلا تا به حال آن را از نزديک ديدهايد؟
بازار