چگونه از شر شیطان خلاص شویم؟
تبيان/ همه ما از کودکي تا به حال هميشه در اتفاقات روزمره جملاتي در مورد شيطان شنيده و يا بکار ميبريم. مثل لعنت بر شيطون، گوش شيطون کر، شيطون گولش زد و از اين قبيل حرفها. اين جملات اين نکته را به ما القاء ميکند که گويا شيطان در امور زندگي بشر نقش بسزايي دارد و مسلط است. شيطان به هيچ عنوان بر انسان تسلط ندارد و از آن طرف هم انسان بياختيار نيست بلکه همه کارها را با اختيار و انتخاب خود انجام ميدهد. سوال اين است که چرا شيطان اينقدر بر زندگي ما تاثير دارد و باعث گناه کردن ما شده آن وقت عذاب و توبيخ از طرف خدا براي ما است؟ چرا شيطان با انسان دشمني دارد و اين همه بغض و کينه از انسان براي چيست؟ قبل از هر چيز علت دشمني شيطان با انسان را بررسي ميکنيم. حتما جريان خلقت انسان را شنيده و يا خواندهايد که شيطان به واسطه خودبرتربيني؛ که از آتش خلق شده و انسان از خاک از روي تکبر حاضر به سجده در مقابل انسان نشد و به خاطر اين نافرماني از خدا، عبادت 6500 سالهاش ناديده گرفته شد و از بهشت رانده شد.از آن زمان شيطان کينه انسان را به دل گرفت و به عزت و جلال خداوند سوگند ياد کرد که اجازه نميدهد آب خوش از گلوي انسان پايين رود و در پي گمراهي اوست تا بدينوسيله از چشم خدا بيافتد. مگر کساني که در بندگي خدا خالص باشند که دست شيطان به آنها نميرسد. آيا شيطان بر انسان تسلط دارد و انسان مجبور است که به سخنان او گوش دهد؟ شيطان به هيچ عنوان بر انسان تسلط ندارد و انسان نيز در مقابل ديدهها و شنيدهها به انجام و يا عدم انجام مختار است. شيطان فقط از راههاي مختلف به دنبال گمراه کردن و انتقام گرفتن از انسان است. اما بشر در انتخاب، اختيار دارد. شيطان از طريق آراستن و زينت کردن گناه و ايجاد وسوسه در درون انسان او را مشتاق به انجام گناه ميکند. در آيه 22 سوره ابراهيم يکي ديگر از راههاي گمراه کردن بشر، دعوت به گناه بيان شده که انسان ميتواند نپذيرد. فريفتن و لغزاندن انسان براي نافرماني از خدا راه ديگر شيطان است.شيطان از راه القاي درست بودن کاري که غلط است و يا نادرست بودن کاري که صحيح است، سعي در به اشتباه انداختن انسان دارد. در آيه 64 سوره اسراء حربه ديگر شيطان را وعده دروغ دادن به انسان معرفي ميکند که مثلا اگر فلان کار را انجام دهي پاداش ميگيري. شيطان براي فريب انسان، از چه ابزارهايي استفاده ميکند؟ شيطان براي اين که انسان را به نافرماني خداوند سوق دهد ابزارهاي مختلفي دارد. در آيه 268 سوره بقره در مورد انفاق و صدقه دادن به نيازمندان سخن گفته شده که شيطان به کسي که به دنبال اين کار ميرود وعده ميدهد که اگر انفاق کني فقير و نيازمند ميشوي و بدينوسيله اجازه انفاق به فرد را نميدهد. خداوند در آيه 120 سوره نساء بيان ميکند شيطان با ايجاد آرزوهاي زياد و دراز و طولاني، انسان را از فرمانبرداري دور ميکند و به دنبال رسيدن به آرزوهايش ميکشاند. شراب و قمار دو عمل حرام در قرآن کريم است که هر دو عقل را زائل کرده و کارهاي غيرمنطقي از انسان طلب کرده و بسياري از گناهان را مرتکب خواهد شد. شيطان از اين دو ابزار به خوبي استفاده ميکند. يکي ديگر از ابزارهاي شيطان براي انحراف انسان، اسراف و ريخت و پاش در همه امور زندگي است از ميزان خوردن و خريدن و خوابيدن گرفته تا اسراف در عمر و به بطالت گذراندن آن. خداوند در آيه 168 و 169 سوره بقره يکي از ابزار شيطان را تحريم حلال و تحليل حرام معرفي ميکند. به اين صورت که عملي را که حرام است را حلال جلوه داده و کاري را که حرام است را حلال نشان ميدهد و انسان را تشويق به انجام آنها ميکند. ايجاد اختلاف و تفرقه در بين مردم، گسترش تهمت و افتراء در بين مردم و ايجاد شک و شبهه در وجود معاد و پاسخگو بودن و محاسبه اعمال در آنجا از ديگر ابزار شيطان در منحرف کردن انسان مطرح است. راههاي مقابله با تهديدهاي پنهان شيطان چيست؟ حال که از ميزان دشمني شيطان با انسان مطلع شده و ابزار و حربههاي او را شناختيم بايد ياد بگيريم که چگونه مقابل شيطان بايستيم و فريبش را نخوريم. قرآن کريم يکي از راههاي مقابله با شيطان را توبه از گناهان معرفي ميکند. چرا که وقتي فردي از گناهش توبه کند و به سمت خدا بازگردد باعث نااميدي شيطان ميشود. زماني که آيه توبه يعني آيه 52 سوره زمر نازل شد، مبني بر اين که انسان اگر گناهي کند يا ظلمي به خود و ديگران روا دارد و سپس خدا را بخواند و طلب استغفار کند، خداوند تمام گناهان او را ميبخشد. در اين موقع شيطان فريادي کشيد و ناله زد به طوري که تمام بچه شيطانها دور او جمع شدند و احوال او را پرسيدند؟ گفت: آيهاي نازل شده که خدا تمام گناهان را ميبخشد و زحمات ما باطل ميشود. انسان اگر در ياد و ذکر خدا مداومت داشته باشد و هميشه و همه جا، خود را در محضر خداوند ببيند امکان گناه کردنش خيلي کم ميشود.انسان بايد از سپر تقوا براي مقابله با شيطان بهره گيرد. کسي که تقوا دارد خيلي مراقب و محتاط است. گويا در زميني که آلوده و گِلي و پر از خار و خاشاک است قدم برميدارد و خيلي دقيق قدمهايش را بر زمين ميگذارد تا آلوده و مجروح نشود. عملکرد تقوا نيز اين چنين است که در مورد اعمالي که انجام ميدهد دقت دارد که آلوده نشود. در آيه 23 سوره يوسف جريان حضرت يوسف(ع) و زليخا را بيان ميکند که زليخا به وسوسه شيطان پاسخ مثبت داده و به دنبال کام گرفتن از حضرت يوسف(ع) بود که حضرت به خدا پناه برد و خدا نيز راه فرار و نجات را برايش فراهم کرد.