ریشه ضرب المثل/ چاه ویل

يوتاب/ لغت ويل در اصل به دو معنا ذکر شده است؛ معناي اول که در بعضي از احاديث و روايات آمده اسم چاهي در پست‌ترين منطقه از جهنم است و روز قيامت ظالم‌ترين و جنايتکارترين افراد را داخل آن مي‌اندازند. معناي دوم ويل (در لغت‌نامه‌ي فارسي کلمه‌ي واي گفته مي‌شود) افسوس خوردن به حال برخي از انسان‌ها است که کارهاي بد انجام داده‌اند.

در احاديث آمده است که روزي حضرت محمد (ص) به حضرت علي (ع) مي فرمايند: اي علي؛ جبرئيل نزد من آمد و به من اطلاع داد که يک روزي اهل امتم پس از مرگم از تو نافرماني مي‌کنند و عهد بين من و خودشان را مي‌شکنند. پس ويل، ويل، ويل براي اين افراد خبيث و ظالم.
سپس حضرت علي از پيامبر اکرم مي‌پرسند که ويل به چه معنا است؟
پيامبر مي‌فرمايند:
ويل اسم چاهي در قعر جهنم است و افرادي را که در آن مي‌اندازند، هماناني هستند که با تو بيعت مي‌شکنند و فرزندان تو را مي‌کشند.جهنم درجات و طبقات مختلفي دارد و افراد گناهکار بر اساس بار گناهانشان به اين طبقات فرستاده مي‌شوند تا به سزاي اعمالشان برسند. روايت است که چاه وَيل آن قدر عميق و بزرگ است که هنگامي که فرد گناهکار را داخل آن رها مي‌کنند، حدود ۴۰ سال زمان مي‌برد تا به انتهاي آن برسد.

---

بازار

---

در قرآن آمده است که شدت درد و عذاب در چاه ويل آن قدر زياد است که اگر افراد داخل آن را به مناطق ديگري از جهنم بفرستند، آن‌جا برايشان گلستان محسوب مي‌شود. همچنين اين چاه به قدري بزرگ و عميق است که هر چقدر افراد گناهکار را داخل آن بيندازند، باز هم گنجايش پذيرش گناهکاران را دارد.

چاه ويل به افراد طمعکار و حريص هم تشبيه شده است. در روز قيامت افراد مختلفي از جمله آن‌هايي که خون شخص بيگناهي را ريخته‌اند يا اين‌که مال يتمان را خورده‌اند، به اين چاه فرستاده مي‌شوند. در قرآن ويل به مشرکان، کم‌فروشان، تحريف‌کنندگانِ کتاب‌هاي آسماني، کافران، کساني که خيلي دروغ مي‌گويند و تکذيب‌کنندگان تعبير مي‌شود.اين واقعيت رفته‌رفته به صورت ضرب‌المثل بر سر زبان‌ها افتاد.منظور از چاه ويل پست ترين نقطه جهنم است و اشاره به افرادي دارد که براي به دست آوردن مال دنيا حرص مي‌زنند و طمعشان تمامي ندارد.