اولین کشتی وایکینگ ها پس از صد سال از خاک بیرون کشیده شد!
لست سکند/ باستانشناسان در کشور نروژ بهتازگي کار بيرون آوردن يک کشتي وايکينگي از زمين را آغاز کردهاند و اين نخستين بار است که طي صد سال گذشته چنين مأموريتي را انجام ميدهند. در سال 2018، سازمان تحقيقات ميراث فرهنگي نروژ (NIKU) با استفاده از رادار زيرزميني توانست موقعيت چند بلندخانه و دستکم يک کشتي وايکينگي به نام کشتي ژِلِستاد را کشف کند.
اکنون دارند اين کشتي را از زميني که مدتها در آن دفن شده بود، بيرون ميآورند. طبق گزارش فاکس نيوز Fox News، اين کشتي حدود 20 متر طول دارد و نزديک يک تپه خاکسپاري و تنها حدود 5 متر زير سطح زمين پيدا شد.
شِنوت پوسکه، رئيس سازمان NIKU و کارشناس کشتيهاي باستاني، سخناني را درباره اين حفاري بيان کرد که طي آنها ميگويد اين کشتي در وضعيت بدي قرار دارد و برخي از الوارهايش پوسيده و کنده شدهاند و اين فرصتي را براي سازمان فراهم آورد که هر چه ميتواند از اين يافته اطلاعات جمعآوري کند. تنها مدت کمي پس از کشف، باستان شناسان برآورد کردند که احتمالاً تاريخ اين کشتي به اوايل دوره وايکينگها برميگردد. اگرچه در سالهاي گذشته بقاياي کشتيهاي بسياري کشف شده است، ولي تنها شمار اندکي از بقاياي مربوط به اوايل اين دوره، در شرايط تقريباً محافظت شدهاي بودهاند. کشتي اوسبِرگ، که يکي ديگر از همين چند کشتي اندک است، صد سال پيش يافت شد.
رادار ژئوفيزيکي خطوط کشتي وايکينگ را زير زمين آشکار کرد.
موزه تاريخ فرهنگي دانشگاه اوسلو اکنون مسئوليت اين حفاري که قرار است پنج ماه طول بکشد را بر عهده گرفته است. پوسکه ميگويد اين حفاري براي دستههاي گوناگون مردم از باستانشناسان تا شهرونداني که به تاريخ و ميراث خود علاقهمندند بسيار هيجانانگيز خواهد بود. بررسيهاي بعدي نيز نشان دادند که قدمت کشتي برابر با همان مقداري است که در ارزيابيهاي نخستين برآورد شده بود.
شوربختانه، بهجز پوسيدگي برخي از الوارها، بخشهايي از کشتي نيز به رشد شديد قارچ دچار شده است که احتمالاً دليلش کودهاي مورداستفاده در منطقه بوده است. شرايط خاک و آسيبهاي قبلي وارده بر اين کشتي باستاني از عواملي بودند که مسئولان را به تسريع در امر حفاري واداشتند.
از آنجاييکه اتصالات اوليه اين کشتي وايکينگ ديگر محکم و برقرار نيستند، موزه بيرون آوردن آن را به سر هم کردن يک جورچين تشبيه کرده است؛ آنها اين کار را ذره به ذره پيش ميبرند. تاکنون توانستهاند رويهي خاک را با ماشين حفاري بردارند و براي پيدا کردن تکههاي کشتي آن را وارسي و غربال کنند. هنگاميکه همه خاک براي يافتن تکهها غربال شد، آنها نخست نيمه پاييني آن را کمکم برميدارند و سپس به سراغ نيمه بالايي بقايا و در آخر ميانه کشتي ميروند؛ ميانهاي که باور دارند ممکن است يک گورستان سرپوشيده باشد.
در سالهاي اخير چند يافته وايکنيگي جالب ديگر نيز يافت شده است. براي مثال، سال پيش يک قايق دوقلوي عجيب وايکنيگي کشف شد. در آن مورد، باستان شناسان ابتدا قبر قايقي يک زن قرن نوزدهمي را يافتند که تعدادي جواهرات، قيچي و يک دوک و چند وسيله ديگر نيز به همراهش بود. سپس متوجه شدند که بهجاي دفن کردن اين زن در قايق خودش، او را در يک قبر قايقي بزرگ ديگر که حدود يک قرن پيش از آن خاک شده بود دفن کرده بودند. قبر قديميتر نيز به مردي متعلق بوده است که با سپر، نيزه و شمشيرش به خاک سپرده شده بود.
اواخر قرن نوزدهم ميلادي، قبر يک جنگجو در سوئد کشف شد. هميشه فکر ميکردند که جنسيت اين جنگجو مرد بوده است. ولي در سال2017 آناليز دياناي نشان داد که او در واقع زن است و با وجود جنسيتش و در آن بازه زماني، مطمئناً جنگجو نبوده است، بلکه يکي از اشراف بوده که به همراه ابزار زيردستانش به خاک سپرده شده است. در قبر او بيست و پنج تير که براي سوراخ کردن زره طراحي شده بودند، تعدادي نيزه و يک شمشير وجود داشت. دو اسب نيز همراه با او دفن شده بودند که نشان دهنده مقام بالاي اجتماعياش ميباشد.
چند مورد ديگر از مصنوعات وايکينگي نيز بهتازگي در منطقه اسکانديناوي کشف شدهاند که از آن جمله ميتوان به «چکش تور» در کشور ايسلند و يک شمشير 1500 ساله در يکي از درياچههاي سوئد در سال 2018، و نيز يک گنجينه بزرگ نقره که گويا متعلق به يکي از حاکمهاي وايکينگي يک جزيره کوچک در درياي بالتيک بوده است اشاره کرد. يک گنج وايکينگي نيز در سال 2014 در اسکاتلند کشف شد. اين گنج که به آن «گنج گالُوِي» ميگويند بهعنوان غنيترين مخزن گنج وايکنيگي در جزاير بريتانيا شناخته شده است.
هر کشف جديد نه تنها ما را بيش از پيش شگفتزده ميکند، بلکه ديدمان را درباره فرهنگي که امروزه توجه همه مردم اروپا و آمريکاي شمالي را به خود جلب کرده است گستردهتر و کاملتر ميسازد.