بزرگترین افلاک‌نمای خاورمیانه

غياث‌الدين ابوالفتح عُمَر بن ابراهيم خَيّام نيشابوري مشهور به عمر خَيّام نيشابوري يکي از شناخته شده‌ترين فيلسوفان، رياضي‌دانان، ستاره‌شناسان و شاعران دوره سلجوقي است. شايد به همين دليل مولر رئيس اخترشناسي زايس آلمان در آذر ماه سال ۱۳۷۷ در قالب نامه‌اي خطاب به فرماندار نيشابور ضمن اعلام آمادگي براي همکاري با پروژه احداث مجتمع افلاک‌نماي خيام، نوشت: رسوم خود را حفظ کنيد و پيشرفت بزرگ و بسزايي که لياقت آن را داريد، آغاز کنيد.

مجتمع اخترشناسي و افلاک‌نماي خيام با زيربناي ۲ هزار و ۸۸۹ متر مربع يکي از بزرگترين طرح‌هاي علمي در ايران است. اين مجتمع علمي که در نيشابور و در نزديکي آرامگاه خيام قرار گرفته است، بزرگ‌ترين افلاک‌نماي خاورميانه به حساب مي‌آيد. اين مجتمع دربرگيرنده دو هزار و ۸۰۰ متر مربع سقف محصور، ۳۷ متر مربع رواق کناري، ۵۲ متر مربع کنسول و پيشامدگي ساختمان و سر در ورودي است.

گفتني است؛ پروژه احداث مجتمع اخترشناسي و افلاک‌نماي خيام از سال ۱۳۷۹ به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامي خراسان واگذار شد.