چرا هر کار میکنیم نمیتوانیم به صورتمان دست نزنیم؟
روزياتو/ گاهي اوقات مي خواهيم حرکات دست و بدن مان را کنترل کنيم، اما از آنجايي که بسياري از اين حرکات ناخودآگاه هستند، مثل استفاده از دست ها براي بيان احساسات خود، اين کار شايد از آنچه که انتظار مي رود سخت تر باشد. مثلاً دست زدن به صورت را در نظر بگيريد، که يکي از رايج ترين واکنش هاي بدن انسان است و به قدري ناخودآگاه انجام مي شود که شايد تعجب کنيد اگر بدانيد هر روز چند بار اين حرکت را انجام مي دهيم.در ادامه مي خواهيم ببينيم چرا دست نزدن به صورت مان تا اين حد دشوار است و چطور مي توانيم از اين کار خودداري کنيم.
واکنش طبيعي بدن
تا به حال متوجه شده ايد آدم ها وقتي از توجه به حرف هاي کسي که در حال صحبت است دست مي کشند يک ميل به پوشاندن صورت با دست هاي خود در آن ها به وجود مي آيد که ظاهري کسل و خسته به آن ها مي دهد؟ بسياري از ما اين کار را بيشتر اوقات بدون آنکه حتي متوجه باشيم انجام مي دهيم. علت اين مسأله آن است که ما به گونه اي خلق شده ايم که احساسات خود را با عکس العمل ها، حرکات دست و زبان بدن مان ابراز کنيم.
استفاده از دست ها براي ابراز احساسات امري صرفاً غريزي نيست. از آنجايي که بسياري از آدم ها اين کار را انجام مي دهند و ما همه جا شاهد آن هستيم، تا حدي به اين کار عادت هم کرده ايم. زبان بدن روشي است مؤثر براي آنکه به ديگران بگوييم چه احساسي داريم. فرهنگ و عادت هاي ما هم با زبان بدن مان آميخته شده اند.
با در نظر گرفتن اين نکته هم موضوع برايمان روشن تر خواهد شد: در جريان آنچه به آن يادگيري از طريق تقليد گفته مي شود، ما پيوسته در حال استفاده از مغز خود هستيم تا از يکديگر ياد بگيريم. عمل خميازه کشيدن را در نظر بگيريد. احتمالاً برايتان پيش آمده خميازه ي کسي به شما هم سرايت کرده باشد و شروع به خميازه کشيدن کرده باشيد. علت اين مسأله آن است که ما در تقليد کردن بسيار خوب هستيم. حالا تصور کنيد هر روز چند نفر را در حال لمس صورت شان مي بينيم. طبيعتاً ما هم شروع به تقليد مي کنيم.
بازتابي از اضطراب
جدا از بحث تقليد، دلايل ديگري هم وجود دارد که باعث مي شود ما صورت خود را لمس کنيم. مثلاً اضطراب مي تواند نياز به آرامش و تسلي را براي بدن ما به وجود آورد. اين نياز از طريق دستگاه عصبي پاراسمپاتيک بروز مي کند. يکي از کارهاي اين دستگاه آن است که به شما کمک مي کند از عهده ي موقعيت هاي دشوار بربياييد. از آنجايي که لمس برخي قسمت هاي صورت مي تواند اين دستگاه عصبي را فعال کند، لمس آن ها يک عکس العمل غيرارادي است.
زبان بدن در هنگام تلاش براي جلب توجه جنس مخالف
يکي ديگر از موقعيت هاي رايجي که باعث مي شود به لمس صورت مان روي آوريم مواقعي است که تلاش داريم توجه جنس مخالف را به خود جلب کنيم. پژوهش ها نشان داده، در هنگام انجام فعاليت هاي عادي ما حداکثر ۲۳ بار در ساعت صورت مان را لمس مي کنيم. اما طبق تحقيقي مربوط به سال ۱۹۶۷، وقتي پاي ابراز احساسات در ميان باشد برقراري ارتباط بيشتر از طريق غير کلامي صورت مي گيرد. حالا تصور کنيد در مقابل آن شخص خاص قرار گرفته ايد که ضربان قلب تان را بالا مي برد… احتمالاً سخت است که بتوانيد از لمس صورت يا لب هايتان خودداري کنيد. اين در واقع کاري است که آدم ها وقتي از کسي خوش شان مي آيد انجام مي دهند.
تغيير عادت
اولين قدم براي تغيير اين عادت آن است که آگاهي خود را بالا ببريد و متوجه شويد که اصلاً چه چيزهايي باعث مي شوند به صورت خود دست بزنيد. وقتي نسبت به اين موضوع آگاهي پيدا کنيد، احتمالاً خودداري از انجام دوباره ي آن برايتان راحت تر خواهد شد.
سعي کنيد وقت هايي که احساس اضطراب مي کنيد از يک توپ ضد اضطراب استفاده کنيد تا دست هايتان را با چيزي مشغول کنيد. اما به خاطر داشته باشيد که اين توپ را بايد هميشه بايد خوب تميز کنيد.
بعضي ها هم در هر گوشه اي يک يادداشت مي چسبانند تا به خود يادآوري کنند که نبايد به صورت خود دست بزنند.
مي توانيد به دست هاي خود عطر يا لوسيون هاي معطر هم بزنيد. با اين کار هر زمان که دست هاي خود را نزديک صورت تان ببريد به خودتان يادآوري مي کنيد که نبايد صورت تان را لمس کنيد.
اگر علت لمس صورت تان اضطراب باشد شايد بهترين کار اين باشد که مشکل را ريشه اي، با روش هايي مثل مديتيشن، يوگا يا تمرينات تنفسي حل کنيد. حتي مي توانيد گاهي دست از کار بکشيد و به خودتان استراحت کوتاهي دهيد.
اما از همه مهم تر آن است که تسليم نشويد. به گفته ي روانشناسان ۶۶ روز طول مي کشد تا عادت جديدي در ما شکل بگيرد، پس داشتن ممارست کمک بزرگي به شما خواهد کرد.
رفتارهاي ما اغلب نتيجه ي نوع نگاه و مواجهه ي ما با دنيا هستند، بنابراين تغيير عادات منوط به تجديد نظر در نحوه ي برخورد ما با موضوعات هميشگي اما به شکلي ديگر است. تلاش براي تغيير عادت هاي خود ارزشش را دارد به خصوص اگر پاي سلامت شخصي و عمومي در ميان باشد.