ریزگردها به گلستان رسیدهاست
مهر/ زهرا بهرامي: مديرکل حفاظت محيط زيست گلستان ميگويد که ريزگردها به گلستان رسيدهاند و در آيين نامه مقابله با ريزگردها، هيئت وزيران دستگاههاي ملي را متولي مذاکره و تعيين پروژه اعلام کردهاند و دستگاههاي استاني وظيفهاي ندارند اما اطلاع رساني در اين خصوص انجام شده است. با امير عبدوس به گفتگو نشستيم، گفتگويي که حول محور چالشهاي محيط زيست گلستان آغاز شد و به موضوع تلهکابين در استان ختم شد. يکسال از حضور شما در گلستان ميگذرد، به نظر شما هم اکنون مهمترين چالشهاي محيط زيست گلستان چيست؟ اگر منظور شما چالشهاي اداره کل محيط زيست است که چالشهاي ما مربوط به منابع مالي است. با توجه به کاهش اعتبارات عمراني در کل استان با عنايت ويژه استاندار و معاون عمراني وي، اعتبارات عمراني محيط زيست گلستان نسبت به سال گذشته ۳۰۰ ميليون تومان افزايش يافت و به دو ميليارد و ۵۰۰ ميليون تومان رسيد. اين اعتبار بهطور قطع و يقين کافي نيست. بله. پايه ضعيف بوده و کافي نيست؛ ميطلبد براي حفظ محيط زيست منابع مختلف ديگري را جذب کنيم؛ البته مشکلات ديگري هم وجود دارد که طرح آن با مردم خوشايند نيست چراکه مردم مشکلاتي دارند و هنر من مسئول است که با حداقل امکانات و بودجه کارهاي بزرگ انجام دهم و اميدوارم خداوند توفيق بدهد تا از امکانات موجود در گلستان بهترين نتيجه را بگيريم. و چالشهاي زيست محيطي گلستان؟ مشکلات اصلي و بروز يافته استان ريشه در تغيير اقليم دارد. مشکلاتي همچون خليج گرگان، خشک شدن تالابها، ريزگرد، تغيير اقليم، خشک شدن جنگلها و کاهش تنوع زيستي. منظور شما از تغيير اقليم خشکساليهاي اخير است؟! من به عنوان کارشناس محيط زيست نميتوانم نام خشکسالي را بپذيرم به اعتقاد من، ما وارد تغيير اقليم شدهايم؛ خشکسالي دوره دارد و قابل بازگشت است اما تغيير اقليم يک فرآيند پوياست که همينطور ما را به قهقرا ميبرد. اسم خشکسالي را روي تغيير اقليم گذاشتن؛ قضيه را کوچک ديدن است و اينکه ما خودمان را براي پيامدهاي بعدي آن آماده نکردهايم. عوامل تغيير اقليم در گلستان بيشتر مشاهده ميشود و تلاش کرديم آثار را به حداقل برسانيم. چگونه؟ تالابهاي گلستان در فهرست تالابهاي در معرض خطر قرار داشتند و تا پيش از اين بهطور مستقيم از نزولات جوي آبگيري ميشدند. ابتدا با حقآبه تالابها از سد دانشمند آنها را احياء کرديم اما با توجه به اينکه رسوباتِ سيلابي که وارد کانالها ميشد بالا بود و کانالها را پُر ميکرد يک ميليارد و ۵۰۰ ميليون تومان براي لايروبي کانالها اختصاص داديم. خوشبختانه با بارندگيهاي مهرماه آلماگل و آجي گل بهطور کامل و تالاب آلاگل تا حدودي آبگيري شد. وضعيت تالاب گميشان که همچنان وخيم است؟ تالاب گميشان بر اثر تغيير اقليم دچار خشکيدگي شده و تلاش کرديم براي آينده تالاب گميشان و خشکي خليج گرگان برنامه داشته باشيم. مشخصا چه برنامهاي؟ با همکاري دانشگاه منابع طبيعي گرگان در حال تدوين مطالعه پيش بيني انواع سناريوهاي موجود پسروي آب درياي خزر هستيم و اميدواريم اعتبارات اين مطالعه تخصيص يابد. عدهاي از کارشناسان خشکي تالاب گميشان را بي ارتباط با توسعه پرورش ميگو در گميشان نميدانند. نظر شما چيست؟ هيچ کدام از اظهار نظرها با يافتههاي علمي تطبيق پيدا نکرده. به اعتقاد من پرورش ميگو ميتواند به عنوان فرصتي براي کاهش تخلفات و برداشتها باشد. کانال پرورش ميگو ابتدا قرار بود از وسط تالاب عبور کند که اينکار باعث ميشد تالاب به دو قسمت تقسيم شود اما اجازه چنين کاري نداديم و شواهد و تصاوير ماهوارهاي نشان ميدهد آبگيري تالاب گميشان با احداث اين کانال بهتر شده است. ظاهرا خشکساليهاي اخير پاي ريزگردها را به گلستان هم باز کرده است؟ ريزگردهاي گلستان بيشتر از سمت ترکمنستان وارد ميشود و منشاء خارجي دارد؛ ريزگردها با منشاء داخلي ميتواند تحت مديريت محيط زيست گلستان باشد و با اعتبار طرح مقابله با ريزگردها مديريت شود اما عمليات برون مرزي از اختيارات ما در استان خارج است و نيازمند رايزني در امور خارجه است. يعني شما تاکنون در اين حوزه ورود نکردهايد؟ ما ورودي به حوزه برون مرزي نداشتيم چراکه وظيفهاي نداريم؛ آيين نامه مقابله با ريزگردها را داريم که هيئت وزيران دستگاههاي ملي را متولي مذاکره و تعيين پروژه اعلام کردهاند و دستگاههاي استاني وظيفهاي ندارند اما ما اطلاع رساني کردهايم. اعتبار ملي درخصوص ريزگردها به گلستان اختصاص يافته؟ در ريزگردها، کشور با تعيين اولويت هزينهها را تقسيم ميکند؛ هرچند ريزگرد وارد گلستان ميشود اما آسيبهاي ما قابل مقايسه با خوزستان و اهواز نيست. من احساس ميکنم اگر پروژهاي در مقياس برون مرزي تعريف ميشود با در نظر گرفتن اين اولويتهاست. شما اشاره داشتيد ريزگرد با منبع داخلي هم در گلستان داريم. با اين توضيح شما، ظاهرا بايد منتظر بمانيم گلستان مانند خوزستان شود تا اعتباري تخصيص يابد؟ بله ريزگرد داخلي داريم اما خيلي کم؛ کانونها شناسايي شده و براي آنها طرح و برنامه داريم و مديريت ميکنيم و نميگذاريم به کانونهاي بحراني تبديل شود. قبل از حضور شما در گلستان، اداره کل حفاظت محيط زيست با احداث تلهکابين در استان مخالف بود اما ظاهرا شما موافق اجراي تلهکابين در گلستان هستيد؟ در اولين نشست خبري هم عنوان کردم ما نميتوانيم گلستان را از حيث برخورداري از مرکز تفرجي که داراي تلهکابين باشد محروم کنيم. مسيرهاي تلهکابين تماما مسير جنگلي است به اعتقاد من تلهکابين در گلستان با کمترين آسيب و تخريب و همچنين حداقل قطع درخت قابل انجام است. در بعضي نقاط کشور ممکن است در اجراي تلهکابين تخريبهايي اتفاق افتاده باشد اما نبايد صورت مسئله را به خاطر تخريبها پاک کنيم. تلهکابين يک ظرفيت گردشگري براي گلستان است و چه بهتر تلهکابين بر اساس توسعه متوازن شکل بگيرد و اينگونه از طرحها را از مرکزيت استان دور کنيم. اما ظاهرا شما هم موافق اجراي تلهکابين در گرگان و هم عليآباد هستيد؟ موافقت با تله کابين گرگان در سال ۹۵ و قبل از حضور من در گلستان اعلام شده و موافقت با تلهکابين عليآباد را هم سال گذشته اعلام کردم. براي هر دو مجوز منطبق بر ضوابط محيط زيست صادر شده و در مراحل احداث هستند اما در مجوز شرايطي اعلام شده که بايد لحاظ شود. چه شرايطي؟ ضوابط اجرا و کمترين آسيب. به اعتقاد من تلهکابين مشاغل پايدار ايجاد ميکند که به نفع محيط زيست است؛ اجراي اين پروژه ميتواند انگيزه مردم و مسئولان را براي حفظ ظرفيتهاي منطقه افزايش دهد.