فارس زیبا/ معرفی جاذبههای گردشگری آباده
آخرين خبر/ آباده يعني جايي که آباداني و رونق وجود دارد و شهرستان آباده نيز تفسيري دقيق از معني اين کلمه به شمار ميرود، آباده منطقهاي زيبا در شمال استان فارس است که مردماني گرم و ميهمان نواز دارد و اخيرا عنوان شهر جهاني منبت را به خود اختصاص داد. شهرستان آباده از سمت شمال فارس را به اصفهان متصل ميکند و دروازه ورود به استان زيباي فارس به شمار ميرود، منطقهاي سردسير که به واسطه قرارگرفتن در مسير ارتباطي شيراز به اصفهان، وجود باغها و مزارع فراوان، معادن متعدد و آثار فرهنگي و تمدني و تاريخي، جايگاهي مهمي در فرهنگ، هنر و اقتصاد فارس و ايران دارد . شهرستان آباده با وسعت 7500 کيلومتر مربع و با مرکزيت شهر آباده، از شهرهاي فرهنگي و سياحتي شمال استان فارس است. از نظر آب و هوايي، جزو شهرستانهاي سردسير و معتدل استان محسوب ميشود و اين موضوع نيز در ساختار معماري و سنتي و لباسهاي محلي اين منطقه نيز نقش مؤثري داشته است . به استناد کاوشهاي باستان شناسي ، سکونت در محدوده فعلي آباده به هزاره اول قبل از ميلاد باز ميگردد اما توسعه و ترقي آن تقريبا از زماني که کريم خان زند، شيراز را پايتخت ايران کردشروع شد. اين شهرستان از شرق به شهرستان يزد، از جنوب به شهرستان خرم بيد، از غرب به شهرستان اقليد و شهر سميرم و از شمال به استان اصفهان متصل است. فاصله مرکز شهرستان تا شيراز 271 کيلومتر است. از معادن متعدد اين شهرستان که از لحاظ اقتصاد صنعتي، رونق را براي آن بهدنبال داشته است که بگذريم، آباده جايگاهي مهم در عرصه هنر صنايعدستي و البته آثار تاريخي و تمدني دارد. قلعه ايزدخواست؛ اولين بناي طبقاتي جهان نخستين اثر تاريخي که در هنگام ورود به استان فارس از سوي اصفهان ميتوان ديد، قلعه قديمي ايزدخواست است که شباهت زيادي به ارگ بم کرمان دارد. اين قلعه بر فراز صخرهاي بزرگ قرار گرفته و درون خود خانههاي متعدد و کوچکي جاي دارد. خانههايي که با کوچههاي بسيار تنگ و باريک به هم مرتبط ميشوند. قلعه ايزدخواست که بهنوعي در گذر ايام و فراموشي متوليان امر، دچار فرسودگي شده و بخشهاي زيادي از آن در معرض نابودي است، يکي از بناهاي تاريخي متعلق به دوران ساسانيان است. يکي از ويژگيهاي خاص اين قلعه، امنيت چشمگير آن است و وجود خندقي عميق در اطراف آن، به دستنيافتنيترين بناي عهد باستان تبديل کرده بود . آتشکده قلعه ايزدخواست نيز اولين آتشکدهاي در ايران بوده که پس از ورود اسلام، به مسجد تبديل شده است. قلعه ايزدخواست که اولين قلعه خشتي جهان به لحاظ قدمت و دومين بناي خشتي جهان بعد از ارگ بم به لحاظ وسعت محسوب ميشود. بيمهريهاي فراواني را بر خشت خشت خود ثبت دارد.! خاطراتي که نمود آن در فرسودگي شديد اين بنا قابل مشاهده است. شايد مسئولان فرهنگي و حافظان ميراث تاريخي منتظر زلزلهاي ديگر هستند که اينبار قلعه ايزدخواست را تخريب کند و به يادآنان بيندازد که حفظ اين بناها از ملزومات توسعه گردشگري است. کاروانسراي ايزدخواست اين کاروانسرا در جنوب شهر ايزدخواست و در نزديکي قلعه ايزدخواست قرار دارد و در زمان شاه عباس صفوي ساخته شده است. بنا شامل يک حياط مربع شکل در وسط و تعدادي حجره و اتاق دراطراف است و با مساحتي حدود 4000 متر مربع، از نظر معماري و زيبائي و استحکام بخشي و همچنين وسعت، يکي از کاروانسراهاي نمونه در نوع خود محسوب ميشود. البته اين بنا در سالهاي اخير توسط ميراث فرهنگي فارس مرمت شد. عمارت کلاه فرنگي اين عمارت بسيار زيبا که از آثار دوران قاجاريه بهشمار ميرود، داراي نقشهاي تقريبا دايرهاي شکل است و در ميان يک باغچه کوچک قرار دارد. اين عمارت يک طبقه با وسعتي حدود 20 متر مربع، داراي چهار در ورودي و پنجرههايي بلند است و بر روي سکويي به ارتفاع 80 سانتي متر احداث شده است . تيمچه صرافيان اين بناي آجري از آثار دوران قاجاريه باقي مانده و در بازار قديمي آباده قرار دارد، بنايي دو طبقه که در چهار سو داراي عمارت و در وسط داراي يک حياط مستطيل است. اين تيمچه 36 حجره دارد که حجرههاي طبقه اول مغازه و طبقه دوم، ميهمانسرا بوده و در ورودي آن چوبي است که حاشيه و چهارچوب آن به طرز زيبائي منبت کاري شده و طاق ورودي آن نيز دردو طرف مقرنسهاي زيباي گچي آن را آراسته کرده. اين بناي منحصر به فرد در سالهاي اخير به طور مستمر توسط ميراث فرهنگي فارس مرمت شده و اکنون هم بهعنوان بازارچه صنايعدستي، مورد استفاده است . قصربهرام گور سمت راست مسير شيراز به سمت آباده در بخش سورمق، مجموعهاي شبيه به يک تپه خاکي ديده ميشود که به قصر بهرام گور مشهور است. اين بنا که هم اکنون فرو ريخته، داراي آثار ديوارهايي باخشتهايي مکعبي است. سد ساساني ايزدخواست؛ اولين سد قوسي جهان سد قديمي ايزدخواست که به سد سربند نيز معروف است، نخستين نمونه سد قوسي در ايران و جهان بهشمار ميرود که در 7 کيلومتري ايزدخواست و در تنگهاي مشهور به گلوگاه قرار دارد. اين سد در دوران ساسانيان بر روي رودخانه ايزدخواست بنا شده بود . کاروانسراي خانخوره نقشه اين کاروانسرا هشت ضلعي است و يکي از سه نمونه کاروانسراي منحصر به فرد ايران به شمار ميرود. مصالح آن از سنگ، گل و گچ بوده و در فاصله 60 کيلومتري جاده آباده- شيراز قرار دارد . ساير جاذبههاي ديدني شهرستان آباده دشت لالههاي واژگون واقع در منطقه خسرو شيرين(اثر طبيعي ثبت ملي)، باغهاي فيروزي، شور چشمه و شيرين چشمه، پارک جنگلي شهيد فرهمند و تفرجگاه روستاي بيدک، جاذبههاي طبيعي زيبا و بعضا منحصر بهفردي است که هر بينندهاي را ساعتها مجذوب خود کرده و سبحانالله را بر زبان بازديدکنندگان جاري ميکند . آباده شهر منبت منبت از صنايعدستي مشهور آباده بوده و شهرتي جهاني دارد، به طوريکه اين شهر سال 95 گواهي ثبت نشان جغرافيايي ملي و بين المللي منبت آباده و ثبت فنون اجراي منبت آباده در فهرست آثار ناملموس ميراث فرهنگي ايران ثبت شد. شهر آباده امسال و با تلاشهاي انجام شده از سوي مسئولان استان فارس و همراهي مسئولان سطوح ملي، موفق به کسب عنوان، شهر جهاني منبت شد. منبت آباده 17 نشان ملي مرغوبيت صنايع دستي و 5 نشان زرين جشنواره فجر را دريافت کرده و 150 کارگاه منبت فعال خانگي يا تجاري و 5 هزار هنرمند منبتکار دارد . گيوههاي آباده هم از ديگر صنايعي است که بهعنوان صنعت دستي مردمان اين خطه شهرت يافته و اکنون هم ارزشي فراوان دارد و در نهايت ظرافت و استحکام و دقت تهيه ميشود و در نوع خود بي نظير است . در کنار اينها، خاتم، خراطي و قاليبافي هم از صنايع دستي آبادهاي ها بهشمار ميرود . سوغات آباده معروفترين سوغاتيهاي آباده، علاوه بر خلق و خوي خوب و دلنشين مردم اين شهر و صنايع دستي ماندگار و زيباي آن، سفيدآب يا روشور است. سفيداب يا روشور نوعي لايهبردار طبيعي پوست بدن محسوب ميشود که بر پايه چربي حيواني و به شکلي سنتي به شکل قرصهاي سفيد رنگ و شبيه به کشک، توليد ميشود و هنگام استحمام کاربرد داشته و دارد.