تالابی که 5 ماه در سال آب آن صورتی است
ايسنا/تالاب صورتي ليپار در سواحل مکران از معدود پديدههاي منحصر بهفرد گردشگري ايران است که همتايان انگشت شماري در جهان دارد. سواحل مکران؛ سواحل اقيانوسي ايران، از جاسک هرمزگان در غرب تا بندر گواتر سيستان و بلوچستان در شرق، به گواه کارشناسان گردشگري يکياز مستعدترين و بکرترين مناطق جهان براي گردشگري و کاوشگري است. در محدوده سواحل مکران حداقل ۴۰۰ جاذبه طبيعي، جانوري و تاريخي بکر و طبيعي شناسايي شده است. ساحلگردي در سواحل مکران در ايران بينظير و در جهان کمنظير است؛ جاذبههاي طبيعي و تاريخي اين منطقه از پديده منحصر بهفرد گلفشان در غرب تا تالاب صورتي در شرق به گواه کارشناسان از معدود جاذبههاي گردشگري و ژئوتوريستي ايران است که همتايان انگشت شماري در جهان دارند. زماني که ساحلگردي را از غرب در ساحل ماسهاي درک کنارک شروع ميکنيد پديدههاي منحصر به فردي همچون باغستانهاي ميوههاي گرمسيري، گلفشان، ساحل و روستاي تاريخي تيس و غارهاي سه گانه بان ميسيتي آن، موجهاي خروشان دريا بزرگ، کوههاي مينياتوري، سواحل ماسهاي رمين، تالاب صورتي و خليج زيباي گواتر ودلفين ها و گاندوهاي ديدني آن به ترتيب چشم شما را خيره خواهند کرد. اگر از غرب حرکت کنيد؛ بعد از چابهار در شرق، جاده ساحلي چابهار-گواتر شروع خواهد شد و پديدههاي منحصر به فردي با ترکيب رنگهاي آبي دريا، زرد بيابان و قهوهاي کوههاي مريخي شما را نوازش ميدهد؛ مهمترين پديده خيرهکنندهاي که در جاده ساحلي چابهار-گواتر به آن برميخوريد تالاب صورتي يا تالاب ليپار است. رنگ آبي آب در اين تالاب به رنگ صورتي است و دقايقي شما را وا ميدارد که از وسيله نقليه پياده شويد و نظارهگر تالاب صورتي و پرندگان مهاجر کنار تالاب باشيد . ليپار ۵ ماه در سال صورتي است تالاب صورتي يکياز منحصر به فردترين پديدههاي سواحل مکران در سيستان و بلوچستان است که به گواه کارشناسان تنها چهارنمونه مشابه آن در جهان وجود دارد؛ رنگ اين تالاب بهدليل فعل و انفعالات پلانکتونهاي گياهي خاص آن و مواد معدني جنس خاک، ۵ ماه از سال بهرنگ صورتي است. کارشناس گردشگري و بوم گردي سواحل مکران ميگويد: تالاب ليپار نتيجه جمع شدن آبهاي سطحي و باراني خور گواتر است؛ اين آبها قبل آنکه به دريا بريزند؛ در تالاب ليپار جمع ميشوند و بهدليل نوع و فراواني پلانکتونهاي اين تالاب که از نوع پلانکتونهاي گياهي است، مواد آلي و معدني خاک آنجا و همچنين جريانهاي دريايي فصل مونسون، رنگ تالاب در ماههاي بهمن، اسفند، فروردين، شهريور و مهر به رنگ صورتي در ميآيد. مسلم بارکزهي در گفت وگو با ايسنا ميگويد: اين تالاب در فصل پرآبي ميزبان پرندگان مهاجر نيز در مهرماه خواهد بود و يکياز سايتهاي مقصد پرندگان مهاجر در سواحل مکران است؛ سايتهاي تيس، بريس، خورگواتر، خور باهوکلات، خور باهو و ليپار جزو سايتهاي مقصد پرندگان مهاجر است که تالاب لپيار يکياز مهمترين آنهاست. اين کارشناس ادامه ميدهد: فلامينگو، باقرقره، کشيم، تيهو، عقاب دشتي و حواصيل از معدود پرندگان مهاجر ايران هستند که در اين تالاب قابل مشاهدهاند؛ اين گونه پرندگان بهصورت تجمعي در معدود نقاط قابل مشاهده هستند که ليپار يکي از آنهاست. گردشگران تنها راه درآمد بوميان ليپار تنها راه درآمد بوميان کنار تالاب است؛ بهگواه آمار و ارقام معاونت گردشگري منطقه آزاد چابهار، سالانه حداقل ۱۰۰ هزار نفر از اين تالاب ديدن ميکنند و اين گردشگران با خريد نمک و صنايع دستي بوميان اطراف، تنها راه درآمد آنها هستند . نمک عمان با جذر و مدهاي متنوع دريا در دو نقطه از سواحل مکران جمع ميشود، يکي روستاي بريس در ۶۰ کيلومتري شرق چابهار و ديگري همينجا در تالاب ليپار؛ اين نمک توسط بوميان جمع آوري، فرآوري و به گردشگران و مسافران بهعنوان سوغات و توشه سفر با نازلترين قيمت، هرکيلو ۵ هزار تومان بهفروش ميرسد. کارشناس بومگردي سواحل مکران ميگويد: جمع آوري و فروش نمک شغل ابا و اجداد و هزاران ساله بوميان روستاهاي اطراف لپيار است و آنها راه درآمدي جز اين ندارند و نداشتند؛ بهويژه الان که خشکسالي بيسابقه نيز در بلوچستان حاکم شده و بوميان روستاهاي اطراف معدود زمينها و دامهاي خود را هم از دست دادهاند. بارکرزهي ميافزايد: با شناخته شدن اين تالاب و جذب گردشگران در سالهاي اخير، بوميان علاوه بر فروش نمک به جمع آوري صدفهاي کنار دريا و ساخت و فروش صنايع دستي معرق صدف و سوزندوزي به گردشگران که از مهمترين و کهنترين صنايع دستي بلوچستان و ايران است روي آوردند و موفق شدند کمي درآمد خود را علاوهبر فروش نمک افزايش دهند. اين کارشناس اعتقاد دارد؛ معرفي هرچه بهتر و بيشتر تالاب ليپار و ايجاد زيرساخت براي آن که حقا و انصافا يکياز اعجابآميزترين پديدههاي گردشگري ايران است ميتواند به جذب بيشتر گردشگران به اينجا و اشتغالزايي و بهبود زندگي بوميان محروم اطرافش کمک شاياني کند. يک کارشناس گردشگري اعتقاد دارد، ليپار بايد به مقصد گردشگري تبديل شود و براي مقصد شدنش هم بايد زيرساختهاي اقامتي و تفريحي گردشگري فراهم شود؛ به گفته طاهره شهرکي، منطقه آزاد چابهار دست بهکار شده و درحال ايجاد زيرساختهاي گردشگري است و در مرحله اول برنامه دارد با متمرکز کردن دست فروشان بومي و ايجاد بازار سنتي براي فروش محصولات بوميان در کنار تالاب اقدام به ساماندهي آنان کند. طاهره شهرکي در گفت و گو با ايسنا ميافزايد: کارشناسان جهاني گردشگري بر کمنظير بودن جاذبه تالاب لپيار در دنيا اتفاق نظر دارند و ما وظيفه داريم براي شناساندن هرچه بهتر و بيشتر آن و ايجاد زيرساخت براي جذب حداکثري گردشگران و بهبود زندگي بوميان تلاش کنيم؛ بوميان اطراف لپيار محروم هستند و نياز به توجه بيشتر و هدايت گردشگران براي خريد صنايع دستي منحصر بهفردشان را دارند. وي خاطرنشان ميکند: تمام تورهاي گردشگري که از طرف سازمان رزرو ميشوند و ميآيند را موظف کرديم تا حتما از ليپار بازديد کنند، خودمان هم مرتبا در بازديدها از بوميان خريد ميکنيم؛ انصافا دستبندها و زيورآلاتي که بوميان با صدفهاي کنار دريا درست ميکنند منحصر بهفرد است و اين نظر در تمام بازديدکنندگان مشترک است. هر چه باشد؛ تالاب ليپار در ايران بينظير و در جهان کمنظير است؛ اين تالاب با ايجاد زيرساخت مناسب که سالهاست از آن محروم است ميتواند نهتنها زيباييهاي منحصر به فرد خود را در خيل عظيم گردشگران، جهاني کند که با اشتغال بوميان بخش مهمي از محروميت محرومترين استان ايران را نيز ميزدايد.