ورود دریاچه ارومیه به مرحله دوم احیا
باشگاه خبرنگاران/دانشگاه تبريز ميزبان نشستي يکروزه با عنوان «هم انديشي سمنها در زمينه احياي درياچه اروميه» بود که مهمترين دستاورد آن تاييد خبر خروج درياچه اروميه از کما، تثبيت وضعيت و ورود آن به مرحله دوم احيا بود. شرکت کنندگان در نشست يکروزه «هم انديشي سمنها در زمينه احياي درياچه اروميه» با اشاره به افزايش ۷۰ سانتي متري تراز آب درياچه اروميه در سال جاري و وضعيت اميدوارکننده اين پهنه آبي، بر لزوم پرهيز از راضي شدن به وضعيت موجود و غفلت از پيشبرد برنامههاي مصوب ستاد احيا تاکيد کردند. تلاش براي نهادينه و اجرايي کردن راهکارهاي اجتماعي و اهميت مضاعف اين موضوع در مقايسه با مسايل سازهاي در طرحهاي احياي درياچه اروميه از ديگر نکات مورد تاکيد اين نشست يکروزه بود. امکان کنترل ۹۵ درصدي کانونهاي ريزگردهاي اجتماعات پيراموني درياچه اروميه به دليل افزايش تراز آب از ديگر نکات مورد اشاره در اين نشست تخصصي زيست محيطي بود. نشانههاي احياي درياچه اروميه به چشم ميخورد مدير دفتر برنامه ريزي و تلفيق ستاد احياي درياچه اروميه با اشاره به تداوم بارندگيها و نيز اقدامات دولت براي احياي اين درياچه، گفت: هم اکنون کف درياچه اروميه به وضعيت سال ۱۳۹۴ برگشته که نشانهاي بزرگ براي احيا است. مسعود تجريشي افزود: در سالهاي گذشته حداقل تراز بستر درياچه اروميه به صورت سالانه با ۴۰ سانتي متر کاهش سطح آب روبرو بود، اما از سال ۹۳ با شکل گيري برنامههاي ستاد احيا به سمت تثبيت درياچه رفتيم و در اين راستا دستگاههاي اجرايي در رهاسازي آبهاي روان و نيز لايروبي مسيلها کمک زيادي کردند. وي آغاز شرايط ورود به شرايط احياي درياچه اروميه را ارديبهشت سال گذشته اعلام و اضافه کرد: اگر تراز آب اين درياچه به ۱۲۷۲/۹ برسد، ميتوان گرد و خاک را حل کرد و وارد مرحله احيا شد که در اين راستا ميتوان به کمک دولت با افزايش يک متر تراز آب، ۹۵ درصد کانونهاي گرد و خاک را زير آب برد. تجريشي اضافه کرد: در حال حاضر برنامه تثبيت پشت سر گذاشته شده و وارد فاز دوم احيا شده ايم که با تامين بودجه که در اولويت قرار دارد تا سال ۱۴۰۴ ميتوان عمليات احيا را اجرايي کرد. وي با اشاره به اينکه نبايد به دليل شرايط خوب درياچه مغرور شد، افزود:، چون در آبان ماه امسال انتظار تبخير وجود دارد، اما تا انتهاي سال جاري و از سال آينده با ورود ۷۵۰ ميليون مترمکعب آب دايمي، تراز کنوني را با پروژههاي مختلف بالا ميبريم که در کنار آن عنايت خداوند در افزايش بارشها نيز وجود دارد. تجريشي يادآور شد: با هماهنگي بسيار خوبي که با دستگاههاي اجرايي داشتيم آبها را از سطح حوضه ابريز رها کرديم و وضعيت بارشها در اين حوضه نيز با رشد ۶۶ درصدي نسبت به دوره بلندمدت افزايش دارد. وي اظهار داشت: از دو سال پيش که موضوع عمليات درياچه اروميه شروع شد، سازمان ملل گزارشي ارايه و به صراحت اعلام کرده که وسعت درياچه افرايش يافته و دولت و مردم مصمم به احياي آن هستند. تجريشي، اعتبار پرداختي براي درياچه اروميه براي آذربايجان غربي را ۹۳ ميليارد تومان و براي آذربايجانشرقي ۳۵ ميليارد تومان اعلام کرد. اهميت مسائل اجتماعي در احياي درياچه اروميه مهمتر از مسائل سازهاي است معاون هماهنگي امور عمراني استاندار آذربايجان شرقي نيز با بيان اينکه مجموعه اقدامات دولت در راستاي احياي درياچه اروميه بيشتر سازهاي بوده است، گفت: ورود به مسائل اجتماعي بسيار مهمتر از مسائل عمراني و سازهاي است و معتقدم تا زماني که به موضوعات اجتماعي و فرهنگي درياچه اروميه توجهي نشود، مشکلي حل نخواهد شد. جواد رحمتي با بيان اينکه مشکل وضعيت فعلي درياچهي اروميه نتيجه رفتار و کارهاي انجام شده ما در گذشته است، افزود: اگر همراهي و مشارکت مردم در احياي درياچه اروميه نباشد، بي شک به نتيجه مطلوبي دست نخواهيم يافت. وي با اشاره به بارشهاي اخير در استان، گفت: با توجه به بارندگيهاي اخير، احياي درياچه تاحدودي اميدوار کننده به نظر ميرسد، البته نبايد زياد مطمئن شويم که اين روند ادامه خواهد داشت. معاون هماهنگي امور عمراني استاندار آذربايجان شرقي توجه به معيشت مردم در حوضه آبريز درياچه اروميه را ضروري دانست و گفت: معيشت مردم در حوضه آبريز درياچه اروميه به آب وابسته بوده و معتقدم تا زماني که جايگزيني براي معيشت مردم معرفي نشود در احياي درياچه به نتيجه نخواهيم رسيد. وي ادامه داد: ماندگاري در روش سنتي و جايگزين نکردن اصلاح کشت از جمله موانع احياي درياچه است، با حذف يکباره معيشت مردم و بدون جايگزين کردن نميتوان از مردم انتظار همکاري داشت. وي تاکيد کرد: بايد از طريق روشهاي مختلف آموزش و فرهنگ سازي، تغيير الگوي کشت و کشاورزي را به مردم ياد دهيم تا کشاورزان اميدوار و مطمئن شوند که ميتوان از ساير روشها نيز درآمدزايي کرد. تراز درياچه اروميه از سال ۱۳۴۴ تا سال ۱۳۷۲ در حد فاصل يکهزار و ۲۷۴ متر تا يکهزار و ۲۷۸ متر متغير بود، اما از اين تاريخ به بعد روند کاهشي تراز درياچه آغاز شد و تا سال ۱۳۹۳ کاهش متوسط سالانه ۴۰ سانتي متر و در مجموع ۸ متر از تراز درياچه اروميه به ثبت رسيد. درياچه اروميه يکي از مهمترين و ارزشمندترين زيست بومهاي آبي در شمال غرب ايران است که ۵۵۰ گونه گياهي يک ساله و چند ساله در ناحيه اکولوژيک درياچه شناسايي شده است و پوشش گياهي بيشتر اين منطقه شامل گونههاي شورپسند، خشکي دوست و آبزي است. اين درياچه به دليل برخورداري از ويژگيهاي طبيعي و اکولوژيکي منحصر به فرد از سال ۱۳۴۶ به عنوان پارک ملي و به همراه جزاير کبودان و قويون داغي جزو مناطق حفاظت شده اعلام شد. درياچه اروميه در سال ۱۳۵۴ به عنوان سايت رامسر (تالاب بين المللي) ثبت و در سال ۱۳۵۶ از سوي يونسکو جزو مناطق حفاظت شده نيز اعلام شد. حوضه آبريز اين درياچه با مساحت ۵۱ هزار و ۸۷۶ کيلومترمربع يکي از ۶ حوضه آبريز اصلي کشور است.