طبیعت سرسبز خاش و جولان سوسمارها و آفتاب پرست ها
ايرنا/بارندگي هاي اسفند و فروردين دشت و بيابان و کوهستان شهرستان خاش سيستان و بلوچستان را سرسبز و با نشاط کرده و بر شمار خزندگان و دوزيستان به ويژه انواع سوسمار و آفتاب پرست در فصل بهار افزوده است. اين گونه هاي جانوري که به خانواده مارمولک ها نيز نزديکي دارند در رنگ ها و اندازه و نوع متفاوتي قابل ديدن هستند. انواع سوسمارهاي دم دراز، مارمولک يا گوج بلوچي، کلير بلوچي يا همان آفتاب پرست با رنگ هاي سياه و زرد و قهوه اي در شهرستان خاش زيست مي کنند و معمولا اطراف رودخانه هاي فصلي، چشمه سارها و بيابان هاي سرسبز مهمترين زيستگاه هاي آنهاست و امسال نيز با وقوع بارش ها و با نشاط شدن طبيعت و فراهم بودن زمينه براي تخم گذاري جمعيت شان بيشتر شده و در بيشتر مناطق و حتي در داخل منازل خشت و گلي مردم نيز يافت مي شوند. آفتاب پرست و سوسمارها در کاهش و تعادل آمار حشرات مانند سوسک، مگس، کرم و ساير نرم تنان نقش بسزايي دارند. يکي از کارشناسان محيط زيست خاش به خبرنگار ايرنا گفت: دهها گونه گياهي و جانوري در اين شهرستان وجود دارد که بسيار منحصربفرد هستند. هادي سرحدي افزود: وجود انواع مارها، خزندگان و دوزيستان نشان از سازگاري اين جانوران با محيط زيست خاش دارد به طوري که از سال هاي دور تاکنون شرايط مستعدي براي زيست انواع گونه هاي جانوري در اين شهرستان فراهم بوده و بسياري از مردم منطقه نيز با احترام گذاشتن به محيط زيست توانسته اند به حفظ آنها کمک کنند. اين محيط بان اظهار کرد: با توجه به اينکه در برخي کشورها از انواع سوسمار و مارمولک ها استفاده هاي علمي و پزشکي و غيره مي شود، دلالاني در مناطق مختلف بلوچستان اين جانوران را شکار و به دلالان خارجي مي فروخته اند. محمد قلندرزهي از فعالان حوزه محيط زيست خاش نيز گفت: با توجه به اينکه اين جانوران از نسل دايناسورها و عمر آنها نيز بين 10 تا 15 سال است و همواره در محيط هاي گردشگري و در اطراف جاده ها از سوي برخي افراد و گردشگران و نيز خودورهاي عبوري از بين مي روند، لازم است که در شمار جانوران حفاظت شده قرار گيرند. اين محقق مسايل زيست محيطي بيان کرد: پوست آفتاب پرست داراي ويژگيهاي باور نکردني است که خود به خود و به سرعت در مقابله با جنس مخالف تغيير رنگ ميدهد. به گفته وي، اين رنگ ها با استفاده از فعل و انفعالات بين طول موج خاص و کريستال کوچک به نام سلولهاي ايريدوفور به وجود مي آيند. قلندرزهي افزود: اين خزنده که به سلطان استتار نيز شهرت دارد در زمان خطر چنان مي تواند خود را هم رنگ محيط کند که هيچ اثري از خود براي دشمنش باقي نگذارد. وي ادامه داد: آفتاب پرست داراي زباني دراز بوده که از آن براي شکار حشرات استفاده مي کند و وقتي به شکار حشراتي مانند مگس و ملخ مي رود با استتار ماهرانه شکار را به آسانترين حالت ممکن متعلق به خود مي کند. اين خزنده براي تغذيه خود علاوه بر حشرات، از ميوههاي درختان نيز استفاده ميکند. بيشتر مردم ميپندارند که آفتابپرستها رنگشان را براي هم رنگ شدن با محيط تغيير ميدهند ولي پژوهشهاي دانشمندان نشان ميدهد که نور، دما و روحيه ي جانور باعث تغيير رنگ آفتابپرست ميشود. اين فعال و محقق محيط زيست اظهار کرد: تغيير رنگ گاهي باعث آسايش بيشتر جانور ميشود و گاهي نيز براي ارتباط با آفتابپرستهاي ديگر به او کمک ميکند. آفتاب پرست ها بسيار سريع هستند، بسياري از آن ها مي توانند با سرعت 33 کيلومتر در ساعت بدوند و از دست شکارچيان فرار کنند. افزايش شمار اين جانوران که براي محيط زيست نيز مفيد است نيازمند حفاظت و جلوگيري از اتلاف آنها و همکاري بيشتر مردم با محيط بانان و احترام به محيط زيست است.