برهم خوردن نظام طبیعی رودخانهها در گلستان
فارس/ سيل ابتداي سال جاري در استانهاي مختلف کشور که به نوعي نوروز را در ايران با نگراني و مخاطره همراه کرده بود، باعث شد به دليل حجم بالاي رخداد و گستردگي آن در چندين استان کشور، رئيس جمهور در اقدامي دستور به تشکيل هيئت ويژه گزارش ملي سيلاب کرده تا ضمن بررسي علل وقوع اين سيل راهکارهاي عملياتي براي جلوگيري از وقوع آن را مورد تحليل علمي و کارشناسانه قرار دهند. به همين منظور اعضاي کارگروه مهندسي رودخانه و سازههاي هيدروليکي هيئت ويژه تهيه گزارش ملي سيلاب با حضور در شهرستان گنبدکاووس در جلسهاي با استماع سخنان مسوولان گنبدي و گلستاني پرسشنامههايي را براي بررسي علمي موضوع بين مديران توزيع و پس از تکميل براي تحليل دادهها جمعآوري کردند. اصلاح جغرافيايي مديريت منابع آب ضروري است عضو کارگروه مهندسي رودخانه و سازههاي هيدروليکي هيئت ويژه تهيه گزارش ملي سيلاب در اين جلسه با اشاره به اينکه بايد به دقت و با نگاه کارشناسي و به دور از احساسات موضوع وقوع سيل را در ابتداي سال اخير بررسي کنيم، اظهار کرد: رئيس جمهور پاسخهايي علمي، واقعي و به دور از هرگونه شائبه و تعارف را طلب کردهاند و بايد براي اين منظور دقت کافي صورت بگيرد. محمود افسوس با بيان اينکه يکي از آسيبهايي که موجب ضعف و سخت شدن مديريت منابع آب و اتفاقات پيرامون آن ميشود فقدان حوزهبندي صحيح است، افزود: حوزه منابع آب نبايد استاني ديده شود زيرا برخي استانها با هم در يک حوزه آبخيز قرار دارند و مديريت چندگانه موجب بروز آسيبهاي جدي ميشود. وي با تاکيد بر اينکه بايد با هماهنگي مسوولان بالادستي اين خلا قانوني را مرتفع کنيم، خاطرنشان کرد: وقتي مديريت حوزه آبخيز در استانهاي مجاور جداي از هم است برخي استانها به دليل عدم توجه و يا عدم وجود نشانهها از سيل هيچ تصور و پيشبيني را ندارند. ساختار ستاد و شوراهاي مديريت بحران بايد تغيير کند عضو کارگروه مهندسي رودخانه و سازههاي هيدروليکي هيئت ويژه تهيه گزارش ملي سيلاب با اشاره به اينکه در برخي استانها اقدام به احداث سازههايي بر روي رودخانهها و کوچکسازي مسير آبراهها به دليل ديدن آثار خشکسالي کردهاند، ادامه داد: اين موضوع باعث شده است که در استانهاي سيلزده نظام طبيعي رودخانهها برهم بخورد. افسوس وجود اين اقدامات غيرکارشناسي و مخرب را در کنار بارش شديد و بيسابقه باران از علتهاي ورود آب به حريم شهرها در کوتاهترين زمان ممکن دانست و تصريح کرد: در موضوع ساختار ستاد و شوراهاي مديريت بحران نيز بايد اصلاحاتي صورت بگيرد که بعد از تحقيقات کامل و بررسي همه ابعاد اين تغييرات پيشنهاد خواهد شد. وي با بيان اينکه استان گلستان از جمله استانهاي سيل خيز کشور است، تاکيد کرد: بايد اقدامات زيرساختي مناسب به ويژه در بخش رودخانهها با نگاهي کاملا علمي و مجرب صورت بگيرد و به همين دليل در کارگروههاي هيئت ملي بررسي اين موضوع از اساتيد دانشگاه و صاحب نظرات شهرستاني نيز استفاده کردهايم. لايروبي «گرگانرود» و «چهلچاي» تقاضاي اصلي ماست فرماندار گنبدکاووس نيز در اين نشست با اشاره به اينکه گنبدکاووس در همان روزهاي ابتدايي وقوع سيل بدون کمک خارج از شهرستان توانست ظرف 72 ساعت ضمن خروج از بحران بدون حتي يک نفر تلفات شهر را به حالت عادي برگرداند، افزود: حفظ زيرساختهاي اساسي از جمله سه پل شهر يکي از مهمترين اقدامات ما در اين عرصه بود. عبدالقدير کريمي با بيان اينکه اين کارگروه ملي بوده و با نظر مستقيم رئيس جمهور تشکيل شده ميتواند با توجه به نيازمنديهاي بالاي گنبدکاووس کمک شاياني به ما کند، خاطرنشان کرد: اصليترين برنامه و خواسته ما از اين کارگروه تخصيص اعتبار ويژه براي لايروبي رودخانههاي «گرگانرود» و «چهلچاي» است. وي با تاکيد بر اينکه با توجه به حجم بالاي سيلاب ورودي رودهاي «گرگانرود» و «چهلچاي» به باتلاق تبديل شده و سرشار از گل و لاي است، ادامه داد: بايد در کوتاهترين زمان ممکن براي جلوگيري از وقوع اتفاقات مشابه اقدامات سريع و جامعي در اين حوزه صورت بگيرد. فرماندار گنبدکاووس يکي از توفيقات اين شهرستان در حادثه سيل را مديريت واحد، همدلي و همبستگي مديران، مردم و رسانهها دانست و تصريح کرد: با کمک رسانهها به هيچوجه اجازه نداديم که حاشيه خاصي وارد شهرستان شده و تمرکز مديران را براي خدمت کردن بکاهد. حجم ورود سيلاب به «سد گلستان» 3 برابر ظرفيتش بود معاون حفاظت و بهرهبرداري شرکت آب منطقهاي گلستان نيز در اين جلسه با اشاره به اينکه بارشها در انتهاي سال 1397 و ابتداي سال جاري بارشهايي بسيار شديد بوده است، اظهار کرد: يکي از دلايل اصلي وقوع سيل و جاري شدن روان آب در شهرهاي استان همين بارشهاي شديد و ميزان آن بود. حسين دهقان با تاکيد بر اينکه بارشها در حوزه «گرگانرود» به عنوان يکي از رودهاي اصلي منطقه و استان گلستان از 240 تا 350 ميليمتر در 48 ساعت بوده است، اضافه کرد: حجم هدايت آب نيز در «گرگانرود» بالغ بر 320 متر مکعب در ثانيه است، گفت: اين در حالي است که حجم سيلاب در اين منطقه بالغ بر 554 متر مکعب در ثانيه بوده است. وي با اشاره به اينکه در ايام وقوع سيل حجم ورودي آب به سد گلستان 155 ميليون متر مکعب بود، خاطرنشان کرد: اين حجم معادل سه برابر ظرفيت سد گلستان است که خود نشاندهنده حجم بالاي سيلاب ورودي به اين منطقه ميباشد.