ايسنا/ چاران يکي از روستاهاي جاده چالوس است که در نزديکي سد کرج قرار دارد، اوايل دهه 80 ، جنجالي از اين روستا برخاست که باعث شد نام آن به موضوع پرونده هستهاي ايران، معاهده منع جامع آزمايشهاي هستهاي و محمدجواد ظريف معاون وزير خارجه وقت و وزير خارجه کنوني پيوند بخورد؛ هياهويي که به اعتقاد ظريف باعث شد پس از آن در دنيا به تدريج اين تصور به وجود آيد که ايران به دنبال سلاح هستهايست.
محمدجواد ظريف از معدود چهرههاي وزارت امور خارجه ايران است که سلسلهمراتبي طولاني از کارمندي تا وزارت را طي کرده است، ظريف در طول اين سالها با انتقادات زيادي مواجه شده اما خودش معتقد است برخي انتقادات از غرضورزي، ناآگاهي و مواردي از اين دست ناشي ميشود.
اين روزها که همچون سالهاي گذشته، ظريف در کسوت وزير امور خارجه همچنان با اين دست انتقادات مواجه است بد نيست به يکي از موضوعات مهم پرونده هستهاي ايران که با نام روستايي در جاده چالوس پيوند خورده اشاره کنيم، اين روستا چاران است که در حدود 30 کيلومتري کرج و نزديکي سد اميرکبير واقع شده است.
CTBT يا معاهده منع جامع آزمايشهاي هستهاي
قضيه مطرح شدن نام اين روستا از سوم ارديبهشت ماه 1381 شروع شد، روزي که يکي از روزنامهها با تيتري بزرگ در صفحه اول نوشت «اينجا چاران است با ما به C.T.B.T بياييد »، اين روزنامه به زعم خودش پرده از يک پروژه مشکوک جاسوسي در روستاي چاران برداشته و در آن اعلام کرده بود « گروهي که به باند نيويورک در وزارت خارجه معروفند، در جاده کرج-چالوس يک ايستگاه جاسوسي درست کردهاند که اطلاعاتش مستقيم به وين ميرود.»، اين روزنامه در ادامه اين گزارش از قول يکي از نمايندههاي مجلس نوشته بود «اگر ردپاي اين ماجرا را دنبال کنيد به باند نيويورک در وزارت امور خارجه ميرسيد.»
در اين گزارش ادعا شده بود که اين جريان مشکوک، فرستنده کروي شکلي را از سال 79 در اين روستا در حالي نصب کرده که پيوستن ايران به معاهده CTBT در مجلس تصويب نشده و اين جريان با نصب مخفيانه اين تجهيزات جاسوسي باعث شدهاند توانمنديهاي صنعتي و دفاعي ايران به کنترل خارج درآيد، در ادامه اين گزارش ادعا شده بود «محاکمه عوامل شکلگيري اين جنايت هولناک در دستگاه ديپلماسي کشور به کشف پروژههاي مشابه خواهد انجاميد.»
پس از انتشار اين گزارش و واکنش بالاترين مقامات کشور و رد اين ادعاها، همين روزنامه در شماره روز بعد توضيح داد که اين مرکز با تصويب شوراي عالي امنيت ملي راهاندازي شده است.
محمدجواد ظريف که در آن زمان معاون وزير امور خارجه بود هم بعدها در کتابي ضمن اشاره به اين دروغپردازيها و البته تکذيب آن عنوان ميکند که پس از اين گزارش و عليرغم رد آن، ولي هجمهاي گسترده و هماهنگ با مرجعيت يک يا دو نفر شروع شد.
ظريف با بيان اينکه ايستگاه چاران براي لرزهنگاري در صورت ايجاد انفجارهستهاي با مصوبه رئيس جمهور وقت، شوراي عالي امنيت ملي و اجازه مقامات بالا و هماهنگي کليه دستگاههاي نظامي، سياسي و اطلاعاتي ايجاد شد، توضيح ميدهد که با اين وجود چنان هجمهاي عليه وي ايجاد کردند که کار برايش در تهران بسيار سخت شد و وقت زيادي را براي پاسخ به اين گزارشها صرف ميکرد.
ظريف در مورد اينکه تأسيسات چاران چطور و براي چه در اين روستا مستقر شد در يک مقدمه از سياست شفافسازي جمهوري اسلامي ايران در حوزه هستهاي که از زمان رياست جمهوري آيتالله خامنهاي دنبال شده بود ميگويد و عنوان ميکند که معاهده CTBT با فشار کشورهاي جنبش عدم تعهد براي جلوگيري از هرگونه آزمايش هستهاي توسط کشورهايي که توان هستهاي دارند و در مقابل NPT که کشورهاي فاقد توان هستهاي را ملزم ميکرد به دنبال سلاح هستهاي نروند تصويب شد.
ظريف توضيح ميدهد که واقعيتها در مورد اين معاهده در داخل کشور برعکس القا ميشد طوري که ادعاهاي مختلفي همچون به رسميت شناختن اسرائيل و جاسوسي از طريق ايستگاههاي CTBT را به اين موضوع مرتبط ميکردند که هيچکدام واقعيت نداشت.
وي در خصوص اينکه چطور اين تأسيسات در چاران مستقر شد هم ميگويد که اين موضوع يکي از مباحث بسيار طولاني بود، بر همين اساس در داخل تيمي با حضور اعضايي از دستگاههاي فني، نظامي، اطلاعاتي، تخصصي و سياسي تشکيل شد تا موضوع را بررسي کنند، ظريف با اشاره به حضور «دکتر محسن آشتياني»، رئيس مرکز زلزله ايران در بحثهاي مربوط به جانمايي ايستگاه، عنوان ميکند که در نهايت قرار شد سه ايستگاه از 330 ايستگاه جهاني، در ايران مستقر شود که يکي از آنها در چاران در جاده کرج-چالوس است.
ظريف با اشاره به اينکه ارتباط ايستگاههاي CTBT يک طرفه نبود و ايران هم به اطلاعات ديگر کشورها دسترسي داشت ميگويد که پس از شروع به کار دولت نهم، ايستگاه CTBT چاران بسته شد و تنها اثرش هم اين است که الان ديگر دادههاي دنيا را نداريم.
وي در آخر از جنجال CTBT به عنوان خيانت ياد ميکند و ميگويد که البته اگر بخواهيم اغماض به خرج دهيم ميتوان جهالت، بيسوادي، کينه و حسادت را هم عامل اين غوغاسالاري دانست، در هر حال سياست خارجي که ايران 15 سال در خصوص بحث هستهاي دنبال کرده بود و تمام توفيقات هستهاي در اين مدت با دروغپردازي، هياهو و جنجال افرادي معدود عوض شد و به تدريج اين تصور در دنيا ايجاد کردند که ايران به دنبال سلاح هستهايست.
گفتني است تأسيسات چاران در حال حاضر زيرمجموعه پژوهشگاه بينالمللي زلزلهشناسي و مهندسي زلزله است.
بازار