دیوانخانه؛ از کریم خان تا تلگراف خانه قجرها
آخرين خبر/ پيشينه تاريخي 250 ساله و دارا بودن روايت هاي متعدد تاريخي هم نتوانست ديوانخانه وکيل را به جاذبه گردشگري براي شيرازي ها تبديل کند . بنايي که به دستور کريم خان زند ساخته شد و روزگاري هم يکي از ديوانخانه هاي وکيل الرعايا بود ، از بناهاي شاخص محور زنديه به شمار مي رود که در 20 سال اخير هم مورد توجه مرمتگران بوده و بارها و بارها مرمت و بهسازي شده اما هنوز ناشناخته است و کمتر گردشگري از وجود آن با خبر است و اگر بگوييم زير سايه ارگ کريم خاني گم شده اغراق نکرده ايم. ديوانخانه وکيل يکي از بناهاي منحصربه فرد تاريخي شيراز است که قدمتش به 250 سال قبل برمي گردد ، اما هنوز به جاذبه گردشگري تبديل نشده و گردشگران نمي توانند از اين مکان تاريخي- فرهنگي ديدن کنند . اين بنا در نزديکي ارگ کريم خاني واقع شده؛ بنايي منحصربه فرد که مساحتش به 840 مترمربع مي رسد و از آجر و سنگ ساخته شده و زماني يکي از ديوانخانه هاي کريم خان زند بوده است. آن طور که در برخي از منابع و اسناد تاريخي آمده است، ديوانخانه در ابتدا حياط بزرگي بود که تا باغ نظر (موزه پارس) امتداد مي يافت. در اين محل، عمارتي بنا شده است که داراي ايوان مرکزي بزرگي با سقفي بلند و مسطح است و دو ستون يکپارچه مرتفع نيز در جلو آن قرار داشته است که آغامحمدخان قاجار اين دو ستون را به تهران منتقل و در کاخ گلستان نصب مي کند. سقف اين ايوان از نوع تخت و تاب بندي بوده که اکنون به طور کامل ريخته و سقف سوم يعني خرپشته نمودار شده است. در دو طرف اين ايوان نيز دو راهرو وجود دارد. با اينکه عمارت ديوانخانه در حال حاضر آباداني خود را از دست داده و در حياط بزرگ آن ساختمان پست مخابرات و بانک ملي ساخته شده و تنها عمارت و بخش کوچکي از حياط آن باقي مانده است اما باز هم زيبا و منحصربه فرد است. ديوانخانه پس از ساختش در دوره زنديه، کاربريهاي متعددي داشته که مي توان به تبديل آن به يکي از ديوانخانه هاي کريم خان زند و يا مرکز پست و تلگراف هند و اروپا در دوره قاجار اشاره کرد. اين بناي تاريخي با دارابودن نوع معماري و تزئينات خاصش يکي از اماکن تاريخي و ديدني فارس است که همچنان مهجور باقي مانده و هنوز به جاذبه گردشگري تبديل نشده است. با ورود به اين بناي ملي، مقرنس کاري ها، حجاري، نقاشي هاي دوره زنديه و به ويژه نقاشي مکتب شيراز را مي توان ديد. بنايي که اين تزئينات از ويژگي هاي معماري و هنري آن محسوب مي شود. ديوانخانه در سال 1349 و به شماره 914 در فهرست ملي به ثبت رسيده است. مرمت ديوانخانه پس از يک دوره طولاني مدت در قسمت هاي بنا و تزئينات، هم اينک به پايان رسيده، اما آن طور که کارشناس ميراث فرهنگي مي گويند مرمت اين بناي تاريخي همچنان ادامه دارد اما فعلا وضعيت بنا تثبيت شده مي باشد .طي سال هاي گذشته بارها و بارها قسمت هاي مختلف بنا به ويژه تزئينات آن مورد مرمت و بهسازي قرار گرفته و هم اينک ديوانخانه از وضعيت مطلوب تري برخوردار است، اما نمي توان به طور قطع بيان کرد که مرمت بنا به پايان رسيده است. با توجه به اينکه مرمت بناهاي تاريخي و شاخص با حساسيت ويژه اي صورت مي گيرد و از طرفي هم ميزان اعتبارات درنظر گرفته شده بسيار اندک و قطره چکاني است، مرمت بناها همواره با کندي همراه مي شود. به گفته برخي از کارشناسان يکي از دلايل طولاني شدن پرونده مرمت آثار تاريخي به عدم تداوم اعتبارات تخصيص يافته به بنا برمي گردد و اين مشکل در سراسر کشور وجود دارد و تنها مختص فارس نيست. در حال حاضر شرايط حضور گردشگران در اين محل مهيا نيست ، اما به نظر مي رسد در آينده اي نزديک بنا به يکي از جاذبه هاي اصلي محور زنديه و شيراز تبديل شود.