شفقنا/ سازمان هواپيمايي کشوري آخرين جزئيات گزارش سانحه سقوط هواپيماي اکرايني در ۱۸ دي ماه ۹۸ و جانباختن ۱۷۶ سرنشين آن را اعلام کرد.
سازمان هواپيمايي کشوري دقايقي قبل گزارش پيشرفت تحقيقات بررسي سانحه هواپيماي اوکرايني را منتشر کرد.
بر اساس اين گزارش، يادي از سانحه پرواز ۷۵۲ هواپيمايي اکراين- اينترنشنال بدست آمده که در آن اتفاقات رخ داده در پرواز مذکور توسط يکي از سامانههاي دفاع هوايي به عنوان يک تهديد شناسايي شد و به آن شليک شده است.
در اين گزارش همچنين هدف از بررسي سانحه را شناختن ريشههاي اين اتفاق و جلوگيري از وقوع مجدد آن اعلام شده و در اين بررسي، تحقيقات براي شناسايي مقصر، سرزنش عوامل آن و يا احقاق حقوق از دست رفته انجام نميشود.
در گزارش سازمان هواپيمايي کشوري آمده است که بررسي جزئيات سانحه ممکن است براي بازماندگان دلخراش و ناراحت کننده باشد اما بايد توجه داشت که بيان هر نوع سانحهاي به معني طبيعي و ناگزير جلوه دادن آن نيست و قرار نيست عواطف بازماندگان در اين گزارش مورد تحليل و بررسي قرار گيرد. ما به احساسات بازماندگان اين سانحه احترام ميگذاريم.
متن کامل جزئيات سانحه در گزارش سازمان هواپيمايي کشوري به شرح زير است:
۱- حدود ساعت ۴ بامداد چهارشنبه ۱۸ دي ۹۸ پدافند هوايي نظامي به بخش غيرنظامي مرکز کنترل فضاي کشور اطلاع ميدهد که تنها پروازهايي مجاز به بلندشدن از باند فرودگاهها هستند که از قبل توسط شبکه پدافند شناسايي شده و اين نهاد، مجوز پرواز آنها را صادر کرده بود. اين تغيير رويکرد مبني بر اخذ تاييديه از پدافند نظامي با هدف شناسايي شدن پروازهاي غيرنظامي انجام شده بود.
۲- پرواز هواپيماي اکرايني ساعت ۵:۵۱:۲۸ ثانيه درخواست روشن کردن موتورها را به مراقبت پرواز ارائه داد. ساعت ۰۵:۵۲:۳۱ ثانيه بامداد مراقبت پرواز با مرکز کنترل فضاي کشور تماس گرفته و درخواست صدور پرواز هواپيماي اکرايني را ارائه ميدهد که اين مرکز در ساعت ۰۵:۵۳:۴۸ ثانيه درخواست مذکور را به پدافند نظامي اطلاع رساني ميکند.
۳- هواپيماي اکرايني ساعت ۰۶:۱۰:۲۰ ثانيه مجوز پرواز را از برج مراقبت فرودگاه امام خميني دريافت کرده و در مسير و ارتفاع پيش بيني شده به سمت کريدور پروازي ادامه حرکت ميدهد.
۴- در يکي از سامانههاي دفاع هوايي تهران پس از جابجايي سامانه فرايند تنظيم مجدد اين سامانه در اثر خطاي انساني به سمت شمال سيستم فراموش ميشود. لذا در اين سامانه به دليل عدم تنظيم صحيح مجدد سمت شمال، با خطايي ۱۰۷ درجه مواجه شده و در زمان پرواز هواپيماي اکرايني، اين خطا توسط کاربر سامانه دفاع هوايي مشاهده ميشود.
۵- در ساعت ۰۶:۱۳:۵۶ ثانيه کاربر سامانه دفاع هوايي هدفي را در سمت ۲۵۰ درجه شمالي خود شناسايي ميکند در حالي که هواپيماي مذکور پس از بلندشدن از باند فرودگاه امام از سمت ۱۴۳ درجه نسبت به اين سامانه در حال نزديک شدن به پدافند بوده است.
۶- کاربر سامانه دفاع هوايي مشخصات هدف شناسايي شده را ساعت ۰۶:۱۴:۲۱ ثانيه به مرکز هماهنگي مربوطه اعلام ميکند که اين هدف، همان هواپيماي اکرايني بوده ولي توسط سامانه دفاعي به عنوان هدفي که از ناحيه جنوب غربي در حال نزديک شدن به تهران بوده، شناسايي ميشود.
۷- در اين گزارش اعلام شده که اطلاعات ثبت شده نشان ميدهد پيام سامانه دفاعي با مرکز همانگي مربوطه رد و بدل نشده است. لذا کاربر سامانه پدافندي با تجزيه و تحليل اطلاعات دريافت شده، هواپيماي اکرايني را يک هدف متخاصم شناسايي ميکند. اگر در اين مرحله کاربر سامانه دفاعي هدف شناسايي شده را يک هواپيماي تجاري تشخيص ميداد شليک موشک منتفي ميشد.
۸- در ساعت ۰۶:۱۴:۴۱ ثانيه کاربر پدافند هوايي که پاسخي از مرکز هماهنگي دريافت نکرده يک فروند موشک به سمت هدف متخاصم شليک ميکند. بر اساس دستورالعملهاي مربوطه در صورتي که سامانه دفاعي موفق به برقراري ارتباط با مرکز هماهنگي و فرمان شليک دريافت نکرده باشد مجاز به شليک نيست.
۹- در زمان شليک موشک اول، هواپيماي اکرايني در ارتفاع و موقعيت عادي قرار داشته است و بر اساس سامانههاي موجود در اين زمان هواپيما مسير صحيح خود را طي مي کرده است.
۱۰- ساعت ۰۶:۱۴:۵۹ ثانيه فيوز راديويي موشک شليک شده توسط سامانههاي نظارتي وابسته، در همان محل فعال ميشود.
۱۱- ساعت ۰۶:۱۴:۵۸ ثانيه آخرين اطلاعات دريافتي از هواپيما شامل ترانس پاندر رادار ثانويه و اطلاعات خودکار موقعيتي ( ABS-B) دريافت ميشود و پس از آن دريافت اطلاعات به طور کامل قطع ميشود و هيچ نوع سيگنال راديويي از هواپيما دريافت نشده است.
۱۲- پس از فعال شدن فيوز راديويي موشک اول، قفل راداري سامانه پدافندي، همچنان بر روي هدف باقي مانده و سامانه مذکور هدف خود را همچنان شناسايي و مسير حرکت آن را رديابي ميکند. لذا موشک دوم در ساعت ۰۶:۱۵:۱۱ ثانيه از سامانه دفاعي به سمت هواپيماي اکرايني شليک ميشود. ساعت ۰۶:۱۵:۲۴ ثانيه آخرين ارتباط موشک با سامانه پدافندي در مکاني نزديک مسير حرکت هواپيما ثبت ميشود و پس از آن پيام موفقيت آميز نبودن عملکرد موشک در سامانه پدافندي نمايش داده ميشود و هواپيماي پس از مدتي از قفل راداري اين سامانه خارج ميشود.
۱۳- هواپيما در اين لحظه شروع به گردش به راست ميکند و به دليل قطع ارتباطات راديويي، اطلاعات ارتفاع هواپيما در اين مرحله در دسترس نيست. شواهد نشان ميدهد ساعت ۰۶:۱۶:۱۱ ثانيه آتشي در هواپيما ايجاد شده و حجم آن افزايش مييابد.
۱۴- ساعت ۰۶:۱۸:۲۳ هواپيما در منطقه خلج آباد شاهدشهر در يک زمين بازي به زمين برخورد ميکند. همزمان با برخورد هواپيما با زمين، انفجاري رخ ميدهد و هواپيما در مسيري که به سمت فرودگاه قرار داشته در چند مرحله ديگر به زمين برخورد ميکند. لذا قطعات هواپيما، اموال و اشيا جانباختگان و بقاياي پيکر مسافران در ناحيه گسترده اي در يک منطقه مسکوني، پارک تفريحي و باغات و اراضي کشاورزي اطراف آن منتشر ميشود.
۱۵- در گزارش سازمان هواپيمايي کشوري آمده آثار مواد منفجره موجود بر روي بدنه هواپيما با آثار مورد انتظار از انفجار سر جنگي موشک سامانه دفاعي عمل کننده، مشابهتهايي دارد که بررسيهاي تکميلي آن همچنان در دست اقدام است.
۱۶- هواپيماي اکرايني ۱۷۶ سرنشين داشته که ۹ نفر از آنها گروه پروازي و مابقي مسافران پرواز بوده اند که تمامي سرنشينان اين هواپيما جان باختند. يکي از مسافران باردار بوده و سن جنين فوت شده در اين سانحه ۷ ماه بوده است که مطابق قوانين حاکم در ايران، جنين فوت شده نيز يک انسان کامل محسوب ميشود و در رسيدگيهاي قضائي تعداد متوفيان تعداد ۱۷۷ نفر در نظرگرفته شده است.
۱۷- سازمان هواپيمايي کشوري تابعيت سرنشينان اين هواپيما را به شرح زير اعلام ميکند:
۱۱ سرنشين اکرايني
۳ سرنشين انگليسي
۳ سرنشين آلماني
۱۰ سرنشين سوئدي
۴ سرنشين افغانستاني
۶۳ سرنشين کانادايي
۸۲ سرنشين ايراني
۱۸- گزارش مذکور نقش پررنگ خطاي انساني را از عوامل اين سانحه اعلام کرده و اگر هر يک از حلقههاي اين زنجيره خطاي انساني حذف ميشد شليک به سمت هواپيما رخ نميداد.
بازار