برداشت گندم، بلای جان میشمرغهای در حال انقراض
ايرنا/ ميشمرغ، پرنده در حال انقراضي است که زمان جوجهآوري آن با برداشت محصول گندم در مزارع همزمان ميشود؛ از اينرو حفاظت از اين مرغ و جوجههايش از خطر تيغ کمباينها، همواره از دغدغه مسوولان و دوستداران زيست محيطي شهرستان بوکان به شمار ميرود. ميشمرغ که بزرگترين پرنده پروازي در کشور به شمار ميرود، طي سالهاي گذشته به دليل محدودشدن زيستگاههاي طبيعي، شکار بيرويه و اختلال در مناطق زيست و تخمگذاري آن، همواره در معرض خطر انقراض بوده و به همين دليل اکنون در فهرست سرخ اتحاديه بين المللي حفاظت از جمعيت و منابع طبيعي جهان قرار گرفته است. تخريب زيستگاه و تبديل زمينهاي ديم به آبي (مکانيزه شدن کشاورزي) باعث کاهش بيرويه نسل اين گونه کمياب در دهههاي اخير شده به طوري که جمعيت آن در کشور تنها محدود به شهرستان بوکان است. در سالهاي اخير جمعيت اين گونه ارزشمند بسيار کاهش يافته است به طوري که گفته ميشود تنها ۲۹ قطعه ميش مرغ باقيمانده باشد که تخريب زيستگاه، شکار و مشکلات ژنتيکي برخي از عوامل کاهش جمعيت آن به شمار ميرود. کارشناسان معتقدند چون زيستگاه اين پرنده در بوکان بسته است، از اين رو دچار نوعي مشکل ژنتيکي يا همخوني شدهاند که اين مساله موجب کاهش مقاومت طبيعي پرندگان و در نتيجه تلفات آنها شده است. براي حفظ و نگهداري اين گونه جانوري برنامهاي تحت عنوان "برنامه عمل حفاظت از ميش مرغ" در سال ۱۳۹۵ به تصويب رسيد که در قالب اين برنامه قرار بود با مديريت زيستگاه، خريد محصول از کشاورزان، تکثير اين گونه جانوري و بهکارگيري نيروهاي محلي از اين گونه حفاظت شود که اجرايي نشد. در اين راستا و در سالهاي گذشته قرار بود که محصول بيش از ۱۰ هکتار گندم زيستگاه اصلي ميش مرغ در دشت "سوتاو" شهرستان بوکان خريداري شود تا به اين وسيله با جلوگيري از تردد کمباين و روستاييان در اين منطقه فضايي امن براي زيست اين پرنده ايجاد شود که اين برنامه نيز ابتر ماند و به اجرا در نيامد. زيستگاه اين گونه جانوري به شدت تحتتاثير فعاليتهاي کشاورزي، چرا و تغييرات کاربري اراضي است که با توجه به اين امر، اقدامات حفاظتي بايد مبتني بر مديريت فعالانه زيستگاه و حفظ منابع وسيع از اراضي بدون کشت و کار باشد. بيشتر زيستگاه زادآوري اين پرنده متاسفانه به زير کشت رفته و زماني که فصل جوجهآوري آنهاست و جوجهها از تخم بيرون آمدهاند و بايد بزرگ شوند، کمباين ها با هدف برداشت محصول وارد مزارع شده و لانه آنها را تخريب کرده و جوجه ها را از بين ميبرند. ميش مرغ در دشتهاي وسيع بيدرخت، زمينهاي استپي و کشتزارهاي پهناور و علفزارهاي بوکان در آذربايجانغربي زندگي ميکند؛ اين پرنده بومي ايران است که با طول بدني حدود يک متر و وزني بيش از ۱۵ کيلو شباهت زيادي به بوقلمون دارد. در بوکان بين ۲۰ تا ۲۹ قطعه ميشمرغ مشاهده شده است که به طور عمده در زيستگاههاي اين پرنده در "دشت حماميان"، "سهکانيان"، "اينگيجه" و روستاي "بيگ اويسي" است.