انحصار خودرو سازان چه زمانی شکسته خواهد شد؟
ايلنا/ انحصار در حوزه خودروسازي کشور به معضلي جدي و چالش برانگيز در يکي از پر سرو صداترين صنايع کشور تبديل شده و تا زماني که شاهد شکست اين انحصار نباشيم انتظار حصول توفيقات شايسته در اين بخش نزديک به محال خواهد بود. يکي از حوزههاي پرحاشيه و پر سر و صداي کشور در عرصه صنعتي معطوف به بخش خودروسازي ميشود. صنعتي با ضريب اشتغالزايي بسيار بالا و البته حرف و حديث هاي فراوان، در شرايطي که قيمت هاي بالا، کيفيت نه چندان مطلوب و خدمات پس از فروش نه چندان مناسب سه ضلع اصلي انتقادات وارده به عرصه خودروسازي کشور را شکل ميدهند، بسياري از کارشناسان معتقدند، عامل اصلي اين نارسايي ها را بايد در انحصار خودرو سازان جستجو کرد، انحصاري که عملا فضا را براي رقابتيتر شدن به معناي واقعي کلمه تنگ و محدود ساخته است. آنچنان که گزارشات و شواهد و قرائن نشان ميدهد، حتي حضور خودرو سازان خارجي در کشور نيز تحت تأثير اين انحصار قرار ميگيرد. چندي پيش مدير يکي از شرکتهاي بزرگ خودروسازي فرانسه(رنو) در گفتوگويي با يکي از رسانههاي ايراني در پاسخ به اين سئوال که چرا با وجود اينکه قانون به خودرو سازان خارجي اجازه فعاليت و ورود مستقل را ميدهند در مقام عمل،چنين امري محقق نميشود، گفت: حصول اين امر مستلزم بازار رقابتي است و با توجه به اين موضوع که بازار رقابتي در عرصه خودروسازي (ايران) وجود ندارد تمامي برندهاي خارجي بر اين واقعيت اشراف دارند که براي موفقيت از حضورِ در ايران مي بايد با دو خودرو ساز کشور همکاري نمايند در غير اينصورت نائل شدن به اهداف مورد نظر ناممکن خواهد بود. قطب سوم خودرو سازي در کشور ايده اي که بر روي کاغذ ماند راه اندازي قطب سوم خودرو سازي در منطقه آزاد چابهار يکي از اخباري بود که در زمان دولت يازدهم منعکس و رسانه اي شد و به نوعي قرار بود که با تحقق اين امر،انحصار در عرصه خودرو سازي کشور شکسته شود. اگرچه طرح توليد و عرضه خودروهايي با قيمت زير 60 ميليون تومان توسط قطب سوم خودرو سازي با حضور کره اي ها بسيار خوشحال کننده به نظر مي رسيد اما در همان مقطع کم نبودند افرادي که آن را محکوم به شکست تلقي کردند و عملا اجرايي شدن آن را ناممکن پنداشتند. تصوري که پس از مدتي،واقعي بودن آن مسجل شد و حتي کساني که معتقد بودند تحريم ها باعث کندي پيشرفت اين طرح(راه اندازي قطب سوم)شده در دوارن پسابرجام نيز متوجه شدند اين ايده يا طرح بر روي کاغذ باقي مي ماند و احتمال اجرايي شدن آن بسيار ضعيف است. خرداد ماه سال 1395،محمد حسين ملک زادگان،عضو هيات مديره منطقه آزاد و ويژه اقتصادي چابهار، در گفتوگويي با رسانهها به صراحت طرح و ايده مذکور را در حد حرف عنوان کرد. وي در آن مقطع بيان کرد: حصول اين امر مستلزم عزمي جدي است و مي بايد فراتر از يک طرح مرقوم شده بر روي کاغذ،بصورت جدي و ويژه مورد توجه قرار گيرد تا در مقام عمل قابليت بهره برداري پيدا کند. راه اندازي قطب سوم خودرو سازي، طرحي با قدمت8 ساله که همچنان زمينه تحقق آن ممکن نيست اگرچه موضوع راه اندازي قطب سوم خودرو سازي با سر و صداي فراوان در دولت يازدهم مطرح شد،اما براي نخستين بار اين موضوع در زمان دولت دهم و در سال 1389 ،توسط علي اکبر محرابيان (وزير صنايع و معادن دولت دهم) مطرح شد. طرحي که به نوعي با مطالبه وي از سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران(ايدرو)مبني بر فراهم ساختن زمينه و شرايط لازم براي حصول اين امر رسانه اي شد. محرابيان در آن مقطع عنوان کرد، قطب سوم خودرو سازي کشور در سال آينده(1390)راه اندازي خواهد شد و البته در اين ارتباط،اقدامات بسياري نيز عملياتي و اجرايي شد اما وجود برخي موانع و مشکلات داخلي و خارجي مانع از به نتيجه رسيدن آن شد. در سال 1391 نيز،محمد حسن شجاعي فرد،رياست دانشکده مهندسي خودروي دانشگاه علم و صنعت از برنامه ريزي براي راه اندازي خودرو سازي جديد در کشور خبر داد. در آن زمان حتي ظرفيتي معادل توليد 5 ميليون خودرو نيز براي اين مرکز عنوان شد، اما در مقام عمل اين ايده و طرح نيز هيچگاه به مرحله توليد نرسيد. عدم حصول نتيجه در اين خصوص، مويد اين واقعيت است که راه اندازي قطب سوم خودرو سازي ،امري سخت و بسيار دشوار است. صنعت قطعه سازي هم انحصاري است محمد احمديان، مدرس صنعت خودرو معتقد است، صنعت قطعه سازي نيز همچون خودرو سازي انحصاري است. وي معتقد است يکي از دلايل اصلي عدم پيشرفت در صنعت خودرو سازي به انحصار جاري و ساري در آن معطوف مي شود و به تبع وقتي توليدکننده اي فاقد رقيب است، سعي و تلاش لازم را براي توسعه و پيشرفت، اِعمال نميکند. احمديان ميگويد: در صورت رقابتي تر شدن عرصه خودرو سازي، شاهد ارتقاي کيفي محصولات توليدي در اين عرصه خواهيم بود. لزوم شکسته شدن انحصار صنعت خودرو سازي با حضور شرکت هاي ديگر / مديريت خصولتي آفت خودرو سازي کشور چندي پيش، رضا شيوا، رئيس شوراي رقابت،ضمن انحصاري خواندن صنعت خودرو سازي کشور، گفت: شکسته شدن اين انحصار با حضور و فعاليت ديگر شرکت هاي خودرو سازي امکان پذير ميشود. به زعم وي اگر انحصار در صنعت مذکور وجود نداشت، شوراي رقابت تعيين کننده قيمت خودرو هاي توليديِ دو شرکت خودرو ساز کشور نبود. نادر هوشمند يار، از اساتيد دانشگاه نيز چندي پيش در يک برنامه تلويزيوني با اشاره به انحصاري بودن خودرو، تصريح کرد: در طول 25 سال گذشته، شاهد حضور و انتصاب افراد خاصي در زنجيره مديريت خودرو سازي کشور مي باشيم و در مجموع صنعت خودروسازي بصورت دولتي اداره ميشود. محمد عزيزي، عضو کميسيون صنايع و معادن مجلس شوراي اسلامي نيز در گفتوگو با خبرنگار گروه اقتصادي باشگاه خبرنگاران جوان، در تشريح وضعيت مديريتي صنعت خودرو سازي کشور گفت: اگرچه عمده سهم شرکت هاي خودرو سازي واگذار شده و تنها 17 درصد آن دولتي مي باشد اما بخش اعظم واگذاري به شرکت هاي خصولتي اعطا شده و همين موضوع عامل اصلي عدم ايجاد تغيير و تحول سازنده در عرصه خودرو سازي است. وي افزود: در صورت مشارکت واقعي بخش خصوصي و سهم هر چه بيشتر اين بخش در صنعت مذکور،خودرو سازي کشور رقابتي تر خواهد شد و اين صنعت از رونق و ارتقاي کيفي هر چه بيشتري برخوردار خواهد شد. اين عضو کميسيون صنايع و معادن مجلس شوراي اسلامي اظهار کرد: در واقع امر صنعت خودرو سازي کشور در انحصار دو شرکت است و شاهد هستيم اتخاذ برخي تصميمات همچون افزايش تعرفه واردات خودرو نيز در ارتقاي کيفي محصولات موثر نبوده و خودرو سازان داخلي نيز توجهات کافي و لازم را براي ارتقاي کيفي محصولات خود لحاظ نکنند. شهرام آزادي، عضو هيئت علمي دانشگاه خواجه نصير الدين طوسي نيز در گفتگو با رسانهها با اشاره به وعده هايي که پيش از اين و در طول ساليان گذشته در خصوص راه اندازي قطب سوم خودرو سازي کشور مطرح شده، گفت: به جاي طرح وعدههاي بيعمل، بهتر است در راستاي رفع معايب و ارتقاي بهره وري در دو قطب فعلي خودروسازي کشور تلاش شود. به اعتقاد وي در شرايط موجود، ميبايد به جاي سرمايه گذاري براي راه اندازي قطب سوم در راستاي ارتقاي کمي و کيفي خودرو سازان فعلي کشور سرمايه گذاري و اقدامات لازم عملياتي شود. اميد آن ميرود در سالي که از سوي مقام معظم رهبري به حمايت از کالاي ايراني مزين شده با اتخاذ تدابير اصولي، تحولي اساسي و چشمگير در اين عرصه حاصل شود و شاهد توليد خودروهايي با کيفيت و در تراز نام و جايگاه کشور و نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران باشيم، امري که با وجود پيچيدگيهاي فراوان، نقشه راه و الگوي رسدن به آن مشخص و مبرهن است و البته نبايد از نظر دور داشت که نائل شدن به چنين موفقيتي ( که قطعا از مطالبات جدي بسياري از مردم و مسئولان خدوم اين مرز و بوم است ) مستلزم ايستادگي در برابر برخي افراد و گروه هايي است که کسب توفيقاتِ اينچنيني منافع آنها را به خطر مي اندازد. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در ايتا https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5 آخرين خبر در آي گپ https://igap.net/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در بله https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar