سفر در گردنه گرانی

فرهيختگان/ تنوع در ناوگان حمل‌ونقل برون‌شهري کشور که متشکل از ناوگان ريلي، هوايي، جاده‌اي و دريايي است، موجب شده گزينه‌هاي انتخاب وسايل نقليه مورد نياز براي سفرهاي نوروزي خانوارها نيز گزينه‌هاي متفاوت و متنوعي باشد. به‌جز حمل‌ونقل دريايي که قابل استفاده در داخل مرزهاي کشور نيست، ساير ناوگان‌هاي حمل‌ونقل در کشور هرساله و در ايام پاياني سال، متقاضيان زيادي دارند تا حدي که شرکت‌هاي حمل‌ونقل هوايي، ريلي و جاده‌اي با ارائه طرح‌هاي پيش‌فروش بليت هواپيما، قطار و اتوبوس از اواسط بهمن‌ماه اقدام کرده و معمولاً تا اواسط اسفندماه تمامي بليت‌هاي خود را به فروش مي‌رسانند. براساس آمار منتشرشده از سوي وزارت راه و شهرسازي، از تعداد سفرهاي نوروزي در نوروز ۹۷ به تفکيک ناوگان حمل‌ونقل، از ۲۴ اسفند سال ۹۶ تا يازدهم فروردين‌ماه سال ۹۷، ۱۳ ميليون و ۳۲۶ هزار و ۷۰۶ نفر از طريق ناوگان‌هاي جاده‌اي، ريلي، هوايي و دريايي جابه‌جا شدند. از اين تعداد ۶ ميليون و ۷۸ هزار و ۳۳۱ نفر با حمل‌ونقل جاده‌اي، يک‌ميليون و ۵۷۷ هزار و ۴۳ نفر به‌وسيله حمل‌ونقل ريلي، دوميليون و ۶۲۲ هزار و ۵۴ مسافر از طريق ناوگان هوايي و دوميليون و ۹۵۷ هزار و ۹۴۲ گردشگر و هزار و ۳۳۶ مسافر محلي به‌وسيله حمل‌ونقل دريايي سفر کرده‌اند. خودروي شخصي، انتخاب اول سفرهاي نوروزي آمار و ارقام ارائه‌شده نشان مي‌دهد سهم ناوگان حمل‌ونقل جاده‌اي بيش از ساير ناوگان‌هاست و پس از آن حمل‌ونقل ريلي انتخاب دوم مسافران نوروزي در سال گذشته بوده است. سفر با هواپيما نيز به‌واسطه گراني بليت در مقايسه با نرخ بليت دو ناوگان جاده‌اي و ريلي، متقاضيان کمتري داشته است، مضاف بر اينکه فرسودگي ناوگان هوايي کشور از يک‌سو و عدم اعتماد بسياري از شهروندان به ايمني هواپيماها، مي‌تواند از عوامل ديگر عدم رغبت به استفاده از هواپيما در سفرهاي نوروزي باشد. اما خودروهاي شخصي نيز يکي ديگر از وسايل نقليه مورد استفاده خانواده‌ها در سفرهاي نوروزي قلمداد مي‌شود که اگرچه به اعتقاد افرادي که معمولاً از خودروي شخصي براي سفر استفاده مي‌کنند، ايمني و راحتي خودروي شخصي در مقايسه با ساير وسايل نقليه بيشتر است، اما ناگفته نماند استفاده از خودروهاي شخصي، بي‌ترديد بر آمار مصرف بنزين در کشور تاثير مي‌گذارد. براساس آمار ارائه‌شده از سوي شرکت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي، ميزان مصرف بنزين در نوروز ۹۷ و در ۱۳ روز ابتداي سال به بيش از ۹۷ ميليون ليتر در روز افزايش يافت که اين ميزان نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن رشدي ۳.۱۳ درصدي داشته است. درواقع در ۱۳ روز تعطيلات نوروز سال ۹۷ درمجموع ۱۲۶۲ ميليون ليتر بنزين مصرف شد؛ البته با در نظر گرفتن اين نکته که قيمت بنزين در فوب خليج‌فارس حدود ۲,۵۰۰ تومان است و دولت براي هر ليتر سوخت ۱,۵۰۰ تومان يارانه پرداخت مي‌کند، بايد گفت در ۱۳ روز تعطيلات آغاز سال ۱۳۹۷ حدود ۱,۹۰۰ ميليارد تومان يارانه تنها براي مصرف بنزين پرداخت شده است. البته بايد به اين نکته اذعان کرد که مسافرت‌هاي نوروزي معمولاً چند روز پيش از شروع سال جديد آغاز مي‌شود. براساس آمار روابط‌عمومي شرکت ملي پخش، در سه روز پاياني سال ۱۳۹۶ متوسط مصرف بنزين ۱۰۵.۳ ميليون ليتر در روز بوده و روز ۲۸ اسفند سال گذشته با رقمي نزديک به ۱۱۶ ميليون ليتر، رکورد مصرف بنزين در کل تاريخ ايران را شکسته است. بليت هواپيما به قيمت آذرماه شواهد نشان مي‌دهد امسال و با توجه به روند رو به رشد قيمت بليت سه ناوگان حمل‌ونقل هوايي، زميني و ريلي کشور و کاهش قدرت خريد خانوارها به‌ويژه در بحث تهيه بليت، به‌نظر مي‌رسد افزايش سفرهاي نوروزي با استفاده از خودروي شخصي، بار ديگر رکود مصرف بنزين در کشور را خواهد شکست. چندي‌پيش دبير انجمن شرکت‌هاي هواپيمايي اعلام کرد با هماهنگي شرکت‌هاي هواپيمايي، نرخ بليت پرواز براي ايام نوروز افزايش نمي‌يابد و همان قيمت‌هاي آذرماه ۹۷ است و اين قيمت‌ها شامل طيفي از نرخ‌ها بين حداقل تا حداکثر در همه مسيرهاي داخلي است. از سوي ديگر امسال به‌دليل از رده خارج شدن تعدادي از هواپيماها و غيرعملياتي‌شدن برخي هواپيماها، ظرفيت حمل‌ونقل هوايي براي نوروز ۹۸ کاهش مي‌يابد. به گفته اسعدي‌ساماني، جابه‌جايي مسافر در نوروز ۹۷ نسبت به نوروز ۹۶ حدود هشت درصد کاهش داشته است، اما تلاش مي‌شود در نوروز ۹۸ آمار جابه‌جايي مسافر روند کاهشي نداشته باشد. افزايش ۱۰ درصدي قيمت بليت قطار استفاده از ناوگان حمل‌ونقل ريلي به‌عنوان دومين ناوگان پرمخاطب کشور، امسال با افزايش ۱۰ درصدي قيمت بليت از تيرماه سال جاري مواجه شده است. البته اين افزايش نرخ در حالي صورت گرفته که شرکت‌هاي حمل‌ونقل ريلي مخالف افزايش ۱۰ درصدي و خواستار افزايش ۲۰ درصدي نرخ بليت بوده‌اند. براساس آمار ارائه‌شده از سوي راه‌آهن جمهوري اسلامي ايران، دوميليون و ۱۰ هزار نفر صندلي ظرفيت براي سفرهاي نوروزي ۹۸ ايجاد شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۵ درصد رشد داشته است. از سوي ديگر با توجه به اينکه افزايش ۱۰ درصدي قيمت بليت قطارها در تيرماه سال جاري اعمال شد، نوروز امسال افزايش قيمتي در نرخ بليت قطارهاي نوروز ۹۸ اعمال نشده است. افزايش حداقل ۲۰ درصدي قيمت بليت اتوبوس اما افزايش حداقل ۲۰ درصدي قيمت بليت‌هاي ناوگان حمل‌ونقل جاده‌اي کشور براي نوروز ۹۸، استفاده از امکانات اين ناوگان را براي خانواده‌ها به‌ويژه خانواده‌هاي پرجمعيتي که قصد سفر در ايام نوروز را دارند، مشکل مي‌سازد. مديرعامل سازمان راهداري و حمل‌ونقل جاده‌اي گفته است: «در راستاي جبران تردد يک‌سر خالي، قيمت بليت‌ها حداقل ۲۰ درصد افزايش مي‌يابد و اين تغيير قيمت‌ها از ۲۵ اسفندماه اعمال مي‌شود.» وي دليل اين افزايش قيمت را افزايش قيمت يک دستگاه اتوبوس دانسته و گفته است در حال حاضر قيمت يک اتوبوس در ناوگان حمل‌ونقل جاده‌اي ۱.۵ ميليارد تومان افزايش يافته است. از سوي ديگر با افزايش قيمت لاستيک، هزينه‌هاي حمل‌ونقل نيز افزايش قابل‌توجهي يافته است. مصرف بنزين رکود مي‌زند نگاهي به آمار بانک مرکزي نشان مي‌دهد اقتصاد کشور از ارديبهشت سال ۹۴ تا پايان اسفند ۹۶ حدود ۲۸ درصد تورم را تجربه کرده است. اين در حالي است که نرخ بنزين در اين مدت ثابت باقي مانده است. به‌عبارت ديگر، آخرين باري که دولت قيمت بنزين را تغيير داده، ارديبهشت ۹۴ بوده که اين سوخت تک‌نرخي شد و به ۱,۰۰۰ تومان در ليتر رسيد. بنابراين طبيعي است که در سه‌سال گذشته رشد مصرف بنزين سير صعودي را طي کرده تا امسال که به بيش از هشت درصد رسيده است. با ثابت ماندن قيمت‌ها در سال جاري نيز مي‌توان انتظار داشت رشد مصرف حتي از سال گذشته فراتر برود و سفرهاي نوروز ۹۸ رکوددار مصرف بنزين طي دو دهه اخير باشد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد