گرانی سال 97 کدام خوردنیها را از مردم گرفت؟
تسنيم/ اتفاقاتي که از همان ابتداي سال ۹۷، گريبانگير اقتصاد ايران شد باعث شد تا گراني سرازير خانه بسياري از خانوادههاي ايراني شود و به دنبال آن خريد برخي از اقلام از ليست خريد خانوادهها خط خورد؛ اقلامي که سهم قابل توجهي از آن به خوراکيها اختصاص داشت. اتفاقاتي که از همان ابتداي سال 97، گريبانگير اقتصاد ايران شد باعث شد تا گراني در مقاطعي آرام، و در مقاطعي با شيب تند، سرازير خانه بسياري از خانوادههاي ايراني شود؛ موضوعي که به دنبال آن خريد برخي از اقلام از ليست خريد خانوادهها خط خورد و خيلي از خانوادهها يا کلاً خريد و استفاده آن را براي خود ممنوع اعلام کردند يا اقلام ديگري را جايگزين آن کردند. در اين ميان، خوراکيها هم سهمي در اين ليست داشتند؛ خوراکيهايي که خط خوردن آنها از ليست اقلام مصرفي خانوارهاي ايراني، رونق کسب و کار اصناف مرتبط با اين خوراکيها را حسابي کساد کرد. کباب و جوجهکباب قرباني گراني 97 / کاهش 70 درصدي کبابخورهاي تهران کباب و جوجهکباب شايد يکي از اصليترين غذاهايي بود که در سال گذشته با گراني گوشت و مرغ، خيليها روي خريد آن خط قرمز کشيدند؛ موضوعي که باعث شد تا کسبه مرتبط با آن يعني رستورانداران به شدت دچار مشکل شوند تا جاييکه علياصغر ميرابراهيمي رئيس اتحاديه رستورانداران تهران در گفتوگويي با خبرنگار اقتصادي خبرگزاري تسنيم، با اشاره به اين مشکلات از تعطيلي يک چهارم رستورانها بدليل گراني مواد اوليه رستورانها و افزايش مشکلات رستورانداران خبر داده بود. او ميگويد: متأسفانه با گرانيهاي اخير، قيمت مواد اوليه از جمله گوشت، مرغ، حبوبات و رب بهاندازهاي بالارفته که هم باعث کاهش ميزان مشتريان شده و هم گلايه همکارانمان را بهدنبال داشته و همکارانمان هر روز در تماس با ما از وضعيت قيمت مواد اوليه، افزايش هزينهها، ماليات بر ارزش افزوده و... گلايه ميکنند و ما هم جوابي نداريم. رئيس اتحاديه رستورانداران تهران خاطرنشان ميکند: اين وضعيت بهگونهاي است که امسال بهطرز بيسابقهاي، شاهد کاهش مشتري در رستورانها هستيم بهطوري که از 700 رستوران ثبتشده و داراي مجوز در تهران، 180 رستوران تقاضاي انصراف از مجوز و ابطال مجوز خود را به ما اعلام کردهاند. حتي ناصر حسيني تبريزي، رئيس اتحاديه چلوکباب و چلوخورش هم با بيان اينکه قيمت مواد اوليه رستورانها بيشتر از ٥� درصد گرانتر شده و حالا آنها مجبورند قيمت غذاهايشان را افزايش دهند و همين موضوع موجب شده است که مشتريان رستورانها به شدت کاهش يابد از آمار ديگري خبر ميدهد؛ آمار کاهش 60 تا 70 درصدي خريداران چلوکباب و چلوخورش در جنوب شهر و کاهش آمار مصرف اين غذاها تا 30 درصد در شمال تهران. او معتقد است: «مراجعه به رستورانها در شمال تهران حدود ٣� درصد و در مناطق جنوب تهران ٦� تا ٧� درصد کاهش يافته است و بسياري از چلوکبابيهاي جنوب و مرکز تهران تعطيل شدهاند. در مناطقي که سرپرست خانوار يک ميليون و ٢� � هزار تومان درآمد دارد، نميتوان انتظار رفتن به رستوران را داشت چرا که اين حقوق را اگر املت با آن بخوري آخر ماه نرسيده، تمام ميشود.» تهرانيها کمتر کله پاچه ميخورند اما کباب و جوجهکباب و حتي چلوخورش، تنها قربانيان گرانيهاي 97 نبودند؛ چراکه گراني گوشت، کله پاچه را هم از ليست غذاهاي بسياري از خانوادههاي ايراني حذف کرده است. حسين رواسي رئيس اتحاديه طباخان، فروشندگان کله پاچه و سيرابي تهران با گلايه از گرانيها و کاهش فروش به خبرنگار تسنيم، گفت: متاسفانه با گراني کله و پاچه و کاهش قدرت خريد مردم، واحدهاي صنفي طباخي در تهران بين 60 تا 70 درصد کاهش فروش داشتهاند و اين باعث شده مشکلات زيادي براي طباخيها بوجود آيد چراکه ميزان فروش آنها نميتواند هزينههاي جاري مغازه، حقوق کارگر و ساير هزينههاي آنها را تامين کند. او معتقد است: اين مشکلات به حدي است که تعداد زيادي از طباخيها در تهران بسته شده و تعداد زيادي از طباخان، پروانههاي کسب خود را باطل کردهاند و آنهايي هم که به دنبال کسب پروانه بودند، مراحل تکميل کسب پروانه خود را رها کردهاند. به گفته وي، بيش از 20 درصد واحدهاي صنف طباخان، پروانه کسب خود را باطل کردهاند و حدود 150 نفري که براي اخذ پروانه کسب، تشکيل پرونده داده بودند، ديگر تمايلي به اخذ پروانه ندارند و پرونده خود را رها کردهاند. مردم تهران يک چهارم سال قبل آجيل ميخورند اما شايد در صدر خوراکيهاي حذف شده از ليست اقلام خوراکي خانوادهها، آجيل و خشکبار باشد؛ آجيلهايي که گراني آنها در بازار، بسياري از مشتريانش را پراند تا جاييکه مصطفي احمدي رئيس اتحاديه آجيل و خشکبار تهران اعلام کرده بود: به دليل کاهش توليد وافزايش قيمتها ميزان فروش آجيل و خشکبار به يک چهارم سال 96 کاهش يافته است، اين يعني کاهش 75 درصدي خريد آجيل توسط تهرانيها در سال گذشته. اين کاهش فروش آجيل باعث شد تا احمدي رئيس اتحاديه آجيل و خشکبار با اشاره به تاثير کاهش توليد بر اثر سرمازدگي و خشکسالي و افزايش قيمت آجيل گفته بود: سرمازدگي و خشکسالي، باعث شده است تا 20 درصد افراد از دريافت پروانه کسب انصراف دهند. همچنين سيد ناصر کمالي، يکي از فعالان حوزه توزيع آجيل و خشکبار هم ميگويد: متاسفانه به تبع افزايش افسار گسيخته قيمت ها، مراجعه مشتري نيز به ميزان قابل توجهي کاهش يافته و ريزش متقاضي خشکبار به نسبت سال گذشته بيش از 60 درصد برآورد ميشود و متقاضيان فعلي نيز عمدتا به خريد محصولات ارزان قيمت مبادرت ميورزند. کام مردم تهران به شيريني سال قبل نيست علي بهرهمند رئيس اتحاديه قنادان در گفتوگويي در خصوص افزايش مواد اوليه و عدم گرانشدن شيريني و در عين حال کاهش فروش شيريني گفته بود: عليرغم افزايش قيمت مواد اوليه و مشکلات همکارانمان در تهيه اين اقلام، امکان افزايش قيمت شيريني به دليل عدم توان خريد مردم وجود ندارد و در همين مدت نيز شاهد بسته شدن تعداد قابل توجهي از قناديها به دليل مشکلات موجود هستيم. رئيس اتحاديه قنادان تهران تاکيد کرده بود: بر اساس آمار فعلي ما، به واسطه کاهش توان خريد مردم ميزان فروش قنادان در تهران بيش از 40 درصد کاهش داشته است. ساندويچخورها هم سال خوشي نداشتند علاوه بر کباب و چلوخورش، ساندويچ هم از گرانيهاي 97 در امان نبود و اين ماجراي گراني، دامن ساندويچخورها را هم گرفت. اسدالله احمدي شهريور رئيس اتحاديه اغذيه فروشان مواد غذايي، در گفتوگويي درباره آخرين وضعيت اغذيه فروشي در تهران گفته بود: درحال حاضر ميزان خريد ساندويچ 30 تا 40 درصد اُفت کرده چرا که قيمت مواد اوليه آن بالا رفته و به تبع آن قدرت خريد مردم کاهش يافته است. وي اين کاهش مشتريان را به قدري جدي توصيف کرده بود که با هشدار نسبت به گراني و کمبود مواد اوليه ساندويچ از جمله گوشت و روغن، عنوان کرده بود: واحدهاي صنفي دچار مشکل هستند و احتمال تعطيلي آنها دور از انتظار نيست. شير و لبنيات هم ... علاوه بر ساندويچ، آجيل و کباب، افزايش قيمت شير و لبنيات هم باعث شد تا ميزان سرانه مصرف شير و لبنيات در کشور کاهش يابد به گونهاي که اوايل آذر ماه سال گذشته، صادق بشيري عضو انجمن حمايت از حقوق مصرف کنندگان با اشاره به گراني هاي اخير لبنيات گفته بود: مصرف مواد لبني متاثر از افزايش قيمت ها و کاهش قدرت خريد مردم طي ماه گذشته (مهر ماه) 20 درصد کاهش يافته است. صادق بشيري ضمن اشاره به اينکه بيشتر صنايع لبني کشور در حال حاضر با کمبود و گراني شير خام مواجه هستند، افزوده بود: هيچ توليد کننده اي امروز در بازار نمي تواند شيرخام را به قيمت مصوب پيدا کند. وي ضمن اشاره به وجود 1500 واحدهاي لبني کوچک و بزرگ در ايران اظهارداشته بود: از اين تعداد در حال حاضر تنها 500 واحد فعال است. عضو انجمن حمايت از حقوق مصرف کنندگان گفته بود: خيلي از واحدهاي لبني کشور به دليل گراني مواد اوليه از قبيل کمبود شير خام، گراني ظروف بسته بندي محصولات لبني و همينطور رشد بالاي نرخ ارز و افزايش ساير هزينه هاي سربار در آستانه تعديل نيرو يا تعطيلي قرار دارند.