ایران با چه قیمتی به عراق گاز میفروشد؟
فارس/ در حالي ايران سومين کشور توليدکننده گاز در جهان است که متاسفانه به دليل مصرف ناصحيح گاز در بخشهاي داخلي امکان صادرات اين حامل انرژي توسط کشورمان بسيار اندک است. براساس آمار و اطلاعات موجود در شرکت ملي گاز ايران ميزان توليد گاز کشور در اواخر سال گذشته به حدود ۸۰۰ ميليون مترمکعب در روز رسيد. اما وقتي به وضعيت مصرف اين ميزان گاز ميپردازيم ميبينيم که حجم قابل توجهي از گاز توليدي در کشور به مصرف بخش خانگي و تجاري ميرسد. از اين روست که ايران سومين کشور توليد کننده و پانزدهمين کشور صادر کننده گاز در جهان به شمار ميرود. اما برنامه اين است که در سالهاي آينده توسعه گازرساني داخلي به پايان برسد و بعد از آن جمعآوري گازهاي همراه و تأمين خوراک صنايع و صادرات در صدر برنامههاي وزارت نفت و زير مجموعه آن يعني شرکت ملي گاز ايران قرار بگيرد. اين برنامه کمک ميکند که بازار گاز ايران در جهان و قدرت چانه زني کشور افزايش يابد. بر اساس آمارهاي شرکت ملي گاز تاکنون 93.6 درصد جمعيت کشور از نعمت گاز برخوردارند که شامل 97 درصد جمعيت شهري و 82 درصد جمعيت روستايي است. بهطوري که يک هزار و ۱۳۹ شهر مطابق ۹۷ درصد جمعيت شهري و حدود ۲۷ هزار روستا مطابق ۸۲ درصد جمعيت روستايي از نعمت گاز طبيعي برخوردار شدهاند. آنطور که گفته شده، گازرساني شهري و روستايي تا سال ۱۴۰۰ به پايان ميرسد. براساس همين آمار و اطلاعات در سال 97 به طور ميانگين روزانه 185 ميليون متر مکعب گاز تحويل بخش نيروگاهي،111 ميليون متر مکعب مصرف صنايع عمده،87 ميليون متر مکعب صنايع غير عمده،21 ميليون متر مکعب گاز سي ان جي،173 ميليون متر مکعب بخش خانگي و تجاري،21 ميليون متر مکعب تزريق به ميادين صورت گرفته است. در حال حاضر هر متر مکعب گازي که به بخش پتروشيمي و صنايع با قيمت 100 تومان محاسبه ميشود و قيمت هر متر مکعب گاز در بخش نيروگاهي 80 تومان است. اما شرايط در خصوص صادرات گاز متفاوت است. *قيمت گاز صادراتي ايران به عراق چقدر است؟ در حال حاضر ايران تنها به دو کشور ترکيه و عراق گاز صادر ميکند که صادرات گاز به ترکيه بايد سالانه 10 ميليارد متر مکعب باشد. با قيمتهاي پيشين نفت و با توجه به اين نکته که قيمت گاز تابعي از قيمت نفت است، هر متر مکعب گاز صادراتي به ترکيه حدود 33 سنت بود. طبعا با تغييراتي که در قيمت نفت شاهد هستيم اين قيمت نيز دستخوش تغييراتي قرار گرفته و به تناسب کاهش يافته است. از سوي ديگر قيمت فعلي صادرات گاز به عراق براساس اطلاعات بدست آمده حدود 22 سنت در هر متر مکعب است. قراردادهاي صادرات گاز ايران به عراق و ترکيه از جمله گرانترين قراردادهاي صادرات گاز در جهان محسوب ميشود. ايران در حال حاضر به طور ميانگين حدود 42 تا 44 ميليون متر مکعب گاز در روز صادر ميکند که بخش عمده اين گاز به سمت ترکيه ميرود و 12 تا 14 ميليون متر مکعب از آن به عراق صادر ميشود. بر اين اساس، قيمت گاز صادراتي به عراق با احتساب ارزي نيمايي معادل ۲۲۰۰ تومان در هر متر مکعب است که فاصله بسيار زياد و غير قابل مقايسهاي با قيمت ۱۰۰ توماني هر مترمکعب گاز صنايع، نيروگاهها و پتروشيميهاي داخلي دارد. * صادرات گاز گروگان مصرف بيش از اندازه داخلي با اين شرايط ميتوان گفت درآمد قابل توجهي از محل صادرات گاز ايران به عراق براي کشور ايجاد ميشود که در شرايط تحريم ميتواند بخش مهمي از ارز کشور را تامين کند. برخي از کارشناسان صنعت گاز معتقدند اگر شرايط مصرف در داخل تغيير کند ميتواند انتظار داشت تا درآمدزايي ايران از گاز بيشتر از امروز باشد. در واقع بايد گفت موقعيت جغرافيايي ايران به گونهاي است که توان صادرات گاز به کشورهاي همسايه نظير عراق، کويت، پاکستان، هند و ديگر کشورهاي نزديک ايران وجود دارد. * آخرين وضعيت پروژههاي صادرات گاز ايران حسن منتظر تربتي، مديرعامل شرکت ملي گاز ايران درباره وضعيت صادرات گاز ايران به کشورهايي نظير ترکيه و عراق و همينطور روند مذاکرات با کشورهايي نظير پاکستان و هند ميگويد: «امروز صادرات گاز به عراق براي دو مقصد بغداد و بصره انجام ميشود. لازم به ذکر است که نيازهاي عراق در تابستان بيشتر ميشود بنابراين صادرات گاز در آن فصل شتاب بيشتري خواهد داشت اما اکنون صادرات مطابق قرارداد جريان دارد.» در مورد صادرات گاز به پاکستان اما و اگرهاي زيادي وجود دارد. معاون وزير نفت ميگويد:« ما براي صادرات گاز به پاکستان آماده هستيم و بخش زيادي از خطوط انتقال گاز به سوي پاکستان را نيز احداث کردهايم بنابراين زيرساختهاي صادراتي ما مهيا هستند اما در داخل کشور پاکستان دولت و بخش خصوصي بايد به اين نتيجه برسند که آيا ميخواهند گاز را از ايران دريافت کنند يا خير؟ اميدواريم که بخش خصوصي، سرمايهگذاري لازم براي دريافت گاز از ايران را انجام دهد اما اين موضوع هنوز به شکل رسمي از سوي پاکستان مطرح نشده است. از اين رو به دنبال قطعي شدن شرايط صادرات گاز به پاکستان هستيم و سياست ما بر اين است که اميدوار باشيم تا بحث صادرات گاز به پاکستان نهايي شود.» منتظر تربتي درباره صادرات گاز به ارمنستان نيز گفت: صادرات گاز به اين کشور مطابق قرارداد در جريان است و ما امکان افزايش صادرات گاز به اين کشور را داريم. در پايان بايد گفت افزايش صادرات گاز و کسب درامد ايران از اين بخش درکنار آنکه نيازمند قدرت چانه زني و ديپلماسي انرژي است نيازمند اصلاح مصرف در اين بخش است که ميتواند اين مهم را محقق کند.