ايلنا/ فرشاد مومني استاد دانشگاه و اقتصادان معروف در خصوص بزرگترين دليل تلاطم اقتصاد در ايران گفت: جمعيت سه ميليوني ثروتمند وذي نفعان جنگ در ايران، فضا را آشفته ميکنند. از سوي ديگر برنامه اقتصادي روحاني بي کيفيت ترين برنامه اقتصادي از ابتداي انقلاب تا کنون است.
فرشاد مومني گفت: بايد تمام انرژي خود را بر روي مطالعات تحليلي جمعيتي 3 ميليوني در ايران که بسيار ثروتمند هستند بگذاريم. اين جمعيت دو ويژگي کليدي دارند يکي اشتهاي سيريناپذير براي لوکس زندگي کردن و ديگري از نظر هزينه و پرداخت هيچ قيد و بند و محدوديتي ندارند.در چندسال اخير اين گروه و ذي نفعان فضاي جنگي در ايران اوضاع را به حدي آشوب ناک کردند که دولت و دانشگاهها از انجام وظايف خود بازماندند.
فرشاد مومني استاد اقتصاد دانشگاه علامه در اولين همايش چشم انداز صنعت پلاستيک ايران در خصوص تاثير گذاري تحريمهاي آمريکا بر اين صنعت گفت: از سال 2017 به اين طرف، در معرض موج جديدي قرار داريم که آمريکايي ها نياز خود را نسبت به منطقه خليج فارس (نفت) به صفر رساندهاند.
وي ادامه داد: با توجه به اينکه تکيهگاه اصلي رقباي آمريکا در قرن بيست و يکم اين منطقه است، هدف آمريکا اين است که با رها کردن خود از نياز به نفت اين منطقه، از آن به عنوان ابزاري براي ايجاد تعادل با ساير قدرتها استفاده کنند. به همين دليل ضريب آشوبناک شدن منطقه نسبت به قبل افزايش پيدا ميکند.
مومني گفت: نوسانات قيمت نفت يک اهرم کليدي براي چانه زني آمريکا با رقباي خود مثل چين، هند ، کره و روسيه است. بنابراين اين يک مساله عمده است که بايد به آن توجه کرد.
اين استاد دانشگاه ادامه داد: مساله ديگر ما، نگاه سهلانگارانه به موضوع تحريمهاست. با وجود تجربه قبلي که در تحريمهاي سال 91 داشتيم من متوجه نميشوم که چرا استراتژي ما در مقابل تحريمها اين است که چيزي نشده است! اتفاقا خيلي چيزها شده و خيلي چيزها خواهد شد. بنابراين حساسيت زدايي از مساله به اين مهمي جاي تامل دارد. بايد خيلي اين موضوع را جدي گرفت. چون اين مساله واقعا ملي است. نظام تصميم گيري ما تناسبي با ابعاد مساله ندارد.
مومني گفت: عرض بنده اين است که در تجربه قبلي با اين که از لحاظ زماني دوره کوتاهتري بود ضربههاي مهلکي به کشور وارد شد. مثل آسيب به صنعت و کارخانهها و فساد، نابرابري، واردات کالاهاي لوکس و... نتيجهاش بود. برداشت من اين است که در اين دور جديد آسيب پذيري بيشتري داريم و اگر تمهيدات مناسبي انديشيده نشود هزينه تحريم براي ما از حدود متعارف فراتر ميرود.
اين استاد اقتصاد گفت: آنچه که از اسناد منتشر شده برداشت ميشود اين است که اين بار براي نخستين بار آمريکاييها به صراحت بيان ميکنند که هدف آنها فروپاشي اقتصاد ايران است. نکته بسيار مهم ديگر اين است که براي تحقق آن هدف، استراتژي رسمي که اعلام کردند استراتژي فروپاشي از درون است. بر همين اساس سياستهاي اجرايي که براي پيشبرد اين راهبرد در دستور کار قرار دادند چند مولفه مشخص دارد.
استاد دانشگاه علامه با بر شمردن اين مولفهها گفت: ميگويند ما چنان ايران را دچار روزمرگي کنيم که قادر به برنامه ريزي نباشند. محور دوم در خصوص دسترسي به ارز است. از نظر آنها ايران با يک ضعف کم سابقهاي در اين حوزه مواجه شده است. به باور آنها مهمترين عنصري که ايران را توانمند ميکند دسترسي به منابع ارزي است. محور سوم اين است که بايد تلخي آثار تورم در فراگيرترين سطح ممکن در بخشهاي وسيعي از ايران نمود پيدا کند و تمام اقشار مردم را تحت تاثير قرار دهد. حالا در مقابله با اين اهداف راهبردي بايد ببينيم ما چه واکنشي بايد نشان دهيم.
وي ادامه داد: در مورد مساله برنامه داشتن دولت احمدي نژاد که رسما گفت قائل به برنامه نيستم. دولت روحاني نيز در عمل نزديک به صفر است. صرف نظر از کيفيت برنامهاي که تهيه کردند که بيکيفيتترين برنامه تاريخ بعد از انقلاب است حتي در مواجهه روزمره با مسائل حاد، به صورت جزيرهاي در جستجوي راه حل هستند.
مومني تصريح کرد: بنابراين هدف تحريم کنندگان در مورد عدم توان برنامهريزي ايران محقق ميشود، شيوه آرايش قواي ايران به گونهاي است که هيچکس تمايلي براي برنامه ريزي اصولي ندارد. به همين دليل هرروزه در معرض مواجههاي غافلگيرانه هستيم.
وي افزود: در مورد ارز نيز آنچه از ناحيه تحريم شدگان به نظر ميرسد اين است که برنامههاي راهبردي در چند محور را در دستور کار دارند. نخست اينکه آنها هيچ ممانعتي از واردات کالاهاي لوکس به ايران نميکنند. در گزارشهاي رسمي آنها تصريح شده که در مورد برخي کالاهاي مصرفي غير استراتژيک آگاهانه راه را باز ميکنيم که منابع ارزي ايران در آن زمينهها صرف شود. حتي تخصيصهايي که براساس استانداردهاي عقلائي به درستي تخصيص داده شده در شرايط گسترش فساد به نام کالاهاي ديگري منابع ارزي تخصيص داده شد و به کام کالاهاي ديگر شد.
مومني گفت: آنچه در نيمه دوم سال 97 مشاهده شد مثالي از اين دست بود. همان جايي که دولت تصميم گرفت نحوه تخصيص ارز 4200 را شفاف سازي کند اين مورد آشکار شد. محور ديگر اين که بخش قابل اعتنايي از جمعيت جوان ايران دانشگاهيان هستند. جمعيت تحصيل کرده جوان اما بيکار گرايش بيشتري به سرخوردگي دارد و اين پتانسلي براي مشارکت در ناآراميها است.
وي ادامه داد: محور بسيار مهم ديگري که ما در سطح شهروندي بايد به آن توجه داشته باشيم اين است که نظام ديدهباني انديشهاي مديريت اقتصادي کشور ما ضعفهاي غير متعارفي دارد. مساله کاهش ارتباط و پيوند عاطفي حاکميت و مردم اين است که وقتي افزايش تورم و بيکاري در کشور فضاي ناامني را افزايش ميدهد اگر در نظام ديده باني هوشمندي وجود ميداشت امروز شرايط بسيار متفاوتي داشتيم.
مومني با اشاره به توافق هستهاي برجام گفت: وقتي اوباما توافق هستهاي را اعلام کرد شفاف به مردمش گفت اين يک توافق مبتني بر حسن تفاهم متقابل نيست و مبتني بر راستي آزمايي است. يعني تفاهمي که هر لحظه ممکن است فروبپاشد. در همان لحظه گزارشي در غرب منتشر شد که روي اين مساله کار کرده بود و نوشته بود در عين حال که پيام اين حرف اين است که پيوند استراتژيک با ايران برقرار نميکنيم اما نبايد بگذاريم مخالفان توافق، زير کاسه کوزه ها بزنند.
وي افزود: بايد تمام انرژي خود را بر روي مطالعات تحليلي جمعيتي 3 ميليوني در ايران که بسيار ثروتمند هستند بگذاريم. اين جمعيت دو ويژگي کليدي دارند يکي اشتهاي سيريناپذير براي لوکس زندگي کردن و ديگري از نظر هزينه و پرداخت هيچ قيد و بند و محدوديتي ندارند.
مومني تصريح کرد: در چندسال اخير اين گروه و ذي نفعان فضاي جنگي در ايران اوضاع را به حدي آشوب ناک کردند که دولت و دانشگاهها از انجام وظايف خود بازماندند. مساله بسيار حياتي اين است که در اين چند سال از نظر انديشهاي غفلت بزرگي کرديم و آن غفلت اين است که ما بررسي نکرديم خودمان چه کرديم که شدت آسيب پذيري ما تا اين اندازه بزرگ شده است. به طوري که در 6 ماه گذشته راه حل هاي ما راه حلهايي شده است که پاس گل به تحريم کنندگان ميدهد.
بازار