یارانۀ پولدارترین‌ها ۴ برابر یارانۀ فقیرترین‌ها در ایران

خبرآنلاين/ برآوردها از سياست اعطاي يارانه به واردات کالاهاي اساسي حاکي از آن است که حتي با فرض آن‌که در فرآيند تخصيص يارانه به کالاهاي اساسي هيچ انحرافي هم وجود نداشته باشد، دهک دهم در حدود چهار برابر دهک اول يارانه دريافت مي‌کند. با وجود آن‌که طبقه فقير در حال حاضر نيازمند حمايت و جبران هزينه‌هاي افزايش يافته هستند، اما يارانه تخصيص يافته به کالاهاي اساسي بنا به گزارش مرکز پژوهش‌هاي مجلس، لزوما منجر به حمايت از طبقه فقير نخواهد شد. به طور کلي، يارانه کالايي در شرايطي که قيدي براي مصرف قايل نيست، به گروه‌هايي که مصرف بالاتري دارند، خواهند رسيد. نگاهي به ميزان مصرف خانوارها از کالاهاي اساسي نشان مي‌دهد که مصرف کالاهاي اساسي در دهک‌هاي مختلف درآمدي به شدت متفاوت است. اين ميزان مصرف متفاوت باعث مي‌شود تا يارانه دريافتي گروه‌ها نيز با يکديگر متفاوت باشد. محاسبات صورت گرفته از يارانه دريافتي هر يک از دهک‌هاي درآمدي به ازاي برخي از کالاهاي اساسي که براساس ميزان مصرف هر يک از دهک‌ها از کالاهاي منتخب و همچنين اختلاف نرخ ارز ۴۲۰۰ توماني با ۸۰۰۰ تومان سامانه نيما صورت گرفته است، نشان مي‌دهد که حتي با فرض آن‌که در فرآيند تخصيص يارانه به کالاهاي اساسي هيچ انحرافي هم وجود نداشته باشد و فرآيند تخصيص به طور کامل و با قيمت‌هاي مصوب صورت گيرد، دهک دهم در حدود چهار برابر دهک اول يارانه (با فرض ثبات وضعيت مصرف در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال ۱۳۹۶) دريافت مي‌کند. براساس برآوردهاي انجام شده، يارانه دهک دهم به طور سرانه ماهانه در حدود ۷۳ هزار تومان و يارانه دهک اول در حدود ۱۸ هزار تومان خواهد بود. اين در حالي است که اگر اين يارانه به طور مساوي بين همه مردم تقسيم مي‌شد، هر فرد در حدود ۳۸۰ هزار تومان در ماه يارانه نقدي دريافت مي‌کرد. بنا به اين محاسبات، دهک اول نزديک به ۵ هزار تومان يارانه برنج، ۷ هزار تومان يارانه مرغ، ۲ هزار تومان يارانه روغن‌نباتي، ۲ هزار تومان يارانه تخم‌مرغ، يک هزار تومان يارانه گوشت گوسفند و کمتر از هزار تومان يارانه گوشت گوساله مي‌گيرند. اين در حالي است که در دهک دهم ۲۲ هزار تومان يارانه برنج، ۱۸ هزار تومان يارانه مرغ، ۳ هزار تومان يارانه روغن‌نباتي، ۴ هزار تومان يارانه تخم‌مرغ، نزديک به ۱۸ هزار تومان يارانه گوشت گوسفند و ۵ هزار تومان يارانه گوشت گوساله مي‌شود. در اين ميان، يارانه دهک پنجم نيز که تقريبا طبقه متوسط جامعه را در برمي‌گيرد، به طور سرانه ماهانه ۳۳ هزار ارزيابي شده است. به اين ترتيب، براي اين گروه ۸ هزار تومان يارانه برنج، نزديک به ۱۱ هزار تومان يارانه مرغ، ۲ هزار تومان يارانه روغن‌نباتي، ۳ هزار تومان يارانه تخم‌مرغ، نزديک به ۶ هزار تومان يارانه گوشت گوسفند و ۲ هزار تومان يارانه گوشت گوساله ارزيابي شده است. نکته اين‌جاست که مقادير محاسبه شده به معناي يارانه‌اي که در حال حاضر هر دهک دريافت مي‌کند نيست، بلکه به معناي آن است که سياست فعلي اعطاي يارانه، در صورتي که به طور کامل اجرا شود، هر کدام از دهک‌هاي درآمدي را چقدر بهره‌مند مي‌سازد. در اين ميان، هرچند با توجه به تورم فزاينده سال ۱۳۹۷ و احتمال ادامه اين روند در سال ۱۳۹۸ اکثر گروه‌هاي درآمدي نيازمند حمايت هستند، اما اين شيوه حمايت منجر به حمايت بيشتر از دهک‌هاي بالاي درآمدي نسبت به دهک‌هاي پايين خواهد شد. محاسبات بالا نشان ميدهد که حتي اگر ميزان انحراف منابع اختصاص يافته به واردات کالاهاي اساسي صفر بود و قيمت اين کالاها در بازار ثابت مي‌ماند و تمام اهداف قيمتي نيز محقق ميشد، باز هم اين سياست نمي‌توانست به عنوان يک سياست حمايتي از اقشار ضعيف تلقي شود. مرکز پژوهش‌هاي مجلس در جمع‌بندي گزارش خود اعلام کرده سياست اعطاي يارانه به واردات کالاهاي اساسي، به لحاظ تعيين جامعه هدف دچار مشکل است، بنابراين با توجه به لزوم سياست‌هاي حمايتي در شرايط افزايش شديد قيمت‌ها، لازم است تا حمايت به شيوه ديگري صورت گيرد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد