دست‌اندازهای فصلی کاهش تورم

دنياي اقتصاد/ گزارش شاخص بهاي مصرف‌کننده در تيرماه نشان مي‌دهد بالا بودن نرخ تورم در دو بخش «اجاره» و «بهداشت و درمان» مانع تداوم کاهش تورم ماهانه شده است. نرخ تورم ماهانه در تيرماه به سطح ۸/ ۲ درصد رسيده و ميزان افزايش ماهانه بخش اجاره معادل ۱/ ۴ درصد و بخش بهداشت و درمان ۹/ ۵ درصد ثبت شده است. مطابق بررسي‌ها به‌طور فصلي در تيرماه افزايش تورم اين دو گروه رقم مي‌خورد؛ اما اين روند در ماه‌هاي بعد تعديل خواهد شد تا نرخ تورم از اين دو دست‌انداز فصلي عبور کند. بررسي‌ها نشان مي‌دهد که روند نزولي نرخ تورم نقطه به نقطه در تيرماه نيز ادامه داشته و با کاهش ۲ واحد درصدي نسبت به ماه قبل، به سطح ۴۸ درصد رسيده است. اما نرخ تورم ماهانه براي کاهش سطح با دو مانع روبه‌رو بوده است. نرخ تورم ماهانه در تيرماه ۸/ ۲ درصد بوده که ۲ واحد درصد نسبت به خرداد ماه بيشتر بوده است. بالا بودن نرخ تورم ماهانه «اجاره» و «بهداشت و درمان» باعث شده که اين افزايش در ماه نخست تابستان ثبت شود، هر چند روند سال‌هاي قبل نشان مي‌دهد اين افزايش به شکل اثر فصلي وجود داشته و احتمال کاهش نرخ تورم در اين گروه‌ها طي ماه‌هاي آتي وجود دارد. افزايش نسبي تورم ماهانه تيرماه بررسي‌ها نشان مي‌دهد نرخ تورم ماهانه در تير ماه سال جاري به رقم ۸/ ۲ درصد رسيده است. به اين معني که خانوارهاي ايراني در تير ماه سال جاري به ميزان ۸/ ۲ درصد بيشتر از خرداد ماه سال جاري براي خريد کالا و خدمات هزينه کردند. نرخ تورم ماهانه، در خرداد ماه سال جاري معادل ۸/ ۰ درصد گزارش شده بود. اين در حالي است که انتظار مي‌رفت در تير ماه نيز با توجه به ثبات اقتصادي در بازارها، به‌خصوص در بازار ارز روند نزولي نرخ تورم تداوم داشته باشد، اما آمارهاي شاخص بهاي مصرف‌کننده اين موضوع را تاييد نمي‌کند. عامل اول: بالا رفتن اجاره حال سوال مشخص اين است که چرا سطح تورم ماهانه در تير ماه حدود ۲ واحد درصد بيشتر از نرخ تورم خرداد ماه است. مهم‌ترين دليل افزايش نرخ تورم ماهانه را مي‌توان رشد سطح گروه مسکن و سطح اجاره بها در تيرماه عنوان کرد. گروه مسکن،‌ آب، برق، گاز و ساير سوخت‌ها حدود ۵/ ۳۵ درصد از وزن کل شاخص بهاي مصرف‌کننده را در اختيار دارد که ۱/ ۳۱ درصد به بخش مسکن مرتبط است. به اين معني که به‌طور متوسط اگر يک خانوار ۱۰۰ واحد هزينه دارد، بيش از يک‌سوم آن صرف هزينه مسکن مي‌شود. گروه مسکن نيز به دو بخش «اجاره» و «خدمات نگهداري» تقسيم‌بندي مي‌شود که وزن بخش خدمات نگهداري کمتر از ۵/ ۰ درصد است. بنابراين مهم‌ترين عامل در بخش مسکن را مي‌توان بحث اجاره عنوان کرد. بررسي‌ها نشان مي‌دهد تورم ماهانه بخش اجاره در تيرماه معادل ۱/ ۴ درصد ثبت شده است، اين رقم در مناطق شهري و روستايي اختلاف قابل توجهي داشته است. به نوعي که افزايش ماهانه اجاره در بخش شهري معادل ۲/ ۴ درصد و نرخ تورم ماهانه اجاره در بخش روستايي معادل ۲/ ۳ درصد بوده است. اين موضوع نشان مي‌دهد که رشد افزايش سطح اجاره‌ها در مناطق شهري بيشتر از مناطق روستايي است. به‌طور سنتي، اکثر جا به جايي‌ها در فصل تابستان صورت مي‌گيرد و اين عامل باعث مي‌شود که نرخ تورم اجاره در تيرماه به سطح بالايي برسد، البته اين روند نرخ در ماه‌هاي بعد تعديل خواهد شد و اثر آن در ماه‌هاي آتي کمرنگ مي‌شود. شاهد اين موضوع نرخ تورم ماهانه اجاره در تير سال قبل است که به ميزان ۲/ ۶ درصد بوده و اين رقم در مرداد ماه سال قبل به سطح ۹/ ۱ درصد افت کرده است. بنابراين مي‌توان انتظار داشت که در سال جاري نيز از نرخ تورم ماهانه اجاره کاسته شود. همچنين اين آمار به وضوح نشان مي‌دهد که سطح تورم ماهانه تير سال جاري نسبت به تير سال قبل در سطح پايين‌تري قرار داشته است. نرخ تورم ماهانه بدون اجاره در توضيح گزارش مرکز آمار عنوان شده است: «اهميت و وزن بالاي اجاره بها در محاسبات شاخص قيمت شهري و کل کشور، باعث تاثير زياد آن بر تورم کل کشور مي‌شود. خارج کردن اين قلم از شاخص کل، تورم را براي ساير اقلام به گونه‌اي محاسبه مي‌کند که تغييرات اجاره‌بها را در نظر نمي‌گيرد.» اين تفکيک مي‌تواند نيازهاي برنامه‌ريزان را براي سياست‌گذاري در اهداف تفصيلي‌تر تامين کند. در حالي که نرخ تورم ماهانه کل در تيرماه معادل با ۸/ ۲ درصد بوده است، بررسي‌ها نشان مي‌دهد نرخ تورم ماهانه بدون اجاره ۳/ ۲ درصد ثبت شده است. بنابراين بالا رفتن ۵/ ۰ واحد درصدي نرخ تورم در تيرماه را مي‌توان به بالا بودن اجاره نسبت داد. عامل دوم: افزايش تورم بهداشت يکي ديگر از گروه‌هايي که مي‌تواند به‌عنوان عامل دوم بالا رفتن نرخ تورم محسوب شود، گروه بهداشت و درمان است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد نرخ تورم ماهانه بخش بهداشت در تير به رقم ۹/ ۵ درصد رسيده است. البته اين گروه نسبت به گروه مسکن، از وزن کمتري برخوردار است، در نتيجه اثر آن نيز بر شاخص کل به ميزان کمتري منعکس مي‌شود. نرخ تورم ماهانه گروه بهداشت در بين ۱۲ گروه اصلي، بالاترين ميزان تورم ماهانه را ثبت کرده است. اصولا تورم ماهانه نيز مانند تورم بخش مسکن در برخي ماه‌ها افزايش را ثبت مي‌کند، اما اين روند در ماه‌هاي ديگر تا حدودي تعديل مي‌شود و از سمت اين گروه، به نرخ تورم کل فشار وارد نخواهد شد. بررسي آمار سال قبل اين موضوع را آشکار مي‌کند؛ نرخ تورم ماهانه گروه بهداشت در تيرماه سال قبل به ميزان ۸/ ۵ درصد گزارش شده بود که اين رقم در مرداد ماه اين سال به سطح ۵/ ۲ درصد کاهش يافته است. بنابراين به نظر مي‌رسد اثر فصلي گروه بهداشت و درمان نيز مسير نرخ تورم را تحت تاثير قرار داده است. کاهش تورم نقطه به نقطه اگرچه نرخ تورم ماهانه در تير روند صعودي را ثبت کرده است، اما نکته اميدوار‌کننده گزارش شاخص بهاي مصرف‌کننده در اين ماه اين است که مسير نزولي تورم نقطه به نقطه در اين ماه نيز تداوم داشته است. نرخ تورم نقطه به نقطه در خرداد سال جاري معادل ۴/ ۵۰ درصد بوده که اين رقم در تير سال جاري به رقم ۴۸ درصد کاهش يافته است، به بيان ديگر حتي نرخ بالاي تورم ماهانه در تيرماه نيز باعث نشد مسير نزولي تورم نقطه به نقطه متوقف شود. اين روند نزولي پس از ثبت نرخ تورم ۵۲ درصدي در ارديبهشت رقم خورد. به بيان ديگر طي دو ماه خرداد و تير سال جاري به ميزان ۴ واحد درصد از سطح نرخ تورم نقطه به نقطه کاسته شده است. نرخ تورم نقطه به نقطه تغييرات شاخص بهاي مصرف‌کننده در يک ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل است. حتي نرخ تورم ماهانه اجاره که در سطح بالايي قرار دارد، در تير ماه داراي تورم نقطه به نقطه ۴/ ۲۳ درصد بوده که نسبت به ساير گروه‌ها از سطح پاييني برخوردار است. رکورد شکني تورم ميانگين نرخ تورم متوسط يا ۱۲ ماهه در تيرماه به سطح ۴/ ۴۰ درصدي رسيده است. اين رقم بالاترين سطح در دهه ۹۰ محسوب مي‌شود. بر اساس گزارش مرکز آمار ايران چنين رقمي در اين دهه سابقه نداشته است. بر اساس آمارهاي منتشرشده نرخ تورم متوسط در خرداد معادل ۶/ ۳۷ درصد بوده است. نرخ تورم متوسط تغييرات شاخص بهاي مصرف‌کننده در ۱۲ ماه منتهي به تيرماه سال جاري نسبت به ۱۲ ماه منتهي به تير سال قبل است. البته انتظار مي‌رود نرخ تورم متوسط با توجه به روند نزولي نرخ تورم نقطه به نقطه در ماه‌هاي آينده نيز تغيير مسير دهد و در مسير نزولي گام بگذارد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد