۵۸درصد تسهیلات ارزی به بخش خصوصی رسید
اقتصاد آنلاين/ روز ۲۶ مرداد ماه جاري مسئولان صندوق توسعه ملي گزارش عملکرد تسهيلات اين صندوق را در نشستي با اعضاي کميسيون برنامه و بودجه مجلس ارائه کردند. صندوق توسعه ملي پس از تجربه ناموفق حساب ذخيره ارزي و انحراف آن بر اساس ماده ۸۴ قانون برنامه پنجم توسعه با هدف تبديل بخشي از عوايد ناشي از فروش نفت و گاز و ميعانات گازي و فرآوردههاي نفتي به ثروتهاي ماندگار، مولد و نيز حفظ سهم نسلهاي آينده از منابع نفت و گاز و فرآوردههاي نفتي تأسيس شد. با وجود تمام محدوديتهاي تحريم که درآمدهاي نفتي را بهعنوان مهمترين ورودي صندوق توسعه ملي تحت تأثير قرار داده است، بررسي عملکرد اين صندوق از ابتداي تأسيس تا انتهاي آذر ماه سال گذشته نشان ميدهد که طرحهاي بزرگ و مهمي از طريق تسهيلات صندوق اجرا شده يا در حال اجراست. طبق اطلاعات ارائه شده از سوي صندوق توسعه ملي، مبلغ کل تسهيلات ارزي پذيرش شده توسط اين صندوق(اعلام وصول شده) تا 30 آذر سال گذشته معادل 41 ميليارد و 92 ميليون دلار بوده است. از اين مقدار معادل 38 ميليارد و 266 ميليون دلار به مرحله تخصيص ارز (صدور نامه مسدودي به بانک مرکزي) رسيده و از مجموع تسهيلات ارزي مسدود شده مبلغي معادل 22 ميليارد و 634 ميليون دلار به طرحهاي بخش خصوصي، معادل 96 ميليون دلار به طرحهاي بخش تعاوني، 14 ميليارد و 967 ميليون دلار به طرحهاي بنگاههاي اقتصادي متعلق به مؤسسات عمومي غيردولتي و معادل 569 ميليون دلار به ساير موارد، اختصاص يافته است. از کل مبلغ مسدود شده براي پرداخت تسهيلات از طريق قراردادهاي عامليت ارزي، مبلغ 18 ميليارد و 121 ميليون دلار با همکاري بانکهاي عامل و بانک مرکزي به مرحله پرداخت قطعي به متقاضيان رسيده است. 356 طرح طرحهاي اعلام وصول شده (فعال) صندوق توسعه ملي تا انتهاي آذر 97 تعداد 356 فقره و با مجموع مبلغ معادل 41 ميليارد دلار بوده است که براي تعداد 327 فقره از آنها به مبلغ 38 ميليارد دلار مسدودي صادر شده است. از محل اين مسدوديها، مبلغي معادل 28.7 ميليارد دلار گشايش اعتبار فعال (داراي پوشش از بانک مرکزي) بابت 305 طرح انجام گرفته است که در دوره مورد گزارش، بابت 285 فقره از آنها، معادل مبلغ 18 ميليارد دلار پرداخت قطعي صورت گرفته است. علاوه بر تسهيلات مذکور، معادل 11 ميليارد و 350 ميليون دلار براي اعطاي تسهيلات جهت اجراي طرحهاي ملي مربوط به حوزه آب، خاک و کشاورزي بر اساس قوانين مربوطه اختصاص يافته است. تا انتهاي آذر 97 مبالغ مسدودي مربوط به اين طرحها شامل 8 ميليارد دلار براي طرحهاي مهار و تنظيم آبهاي مرزي کشور، طبق مجوز مقام معظم رهبري، معادل مبلغ 1.5 ميليارد دلار براي طرحهاي احيا و توسعه اراضي کشاورزي استانهاي خوزستان و ايلام، طبق مجوز مقام معظم رهبري، معادل مبلغ 500 ميليون دلار براي طرحهاي انتقال آب به اراضي سيستان، طبق مجوز مقام معظم رهبري، معادل مبلغ 500 ميليون دلار براي طرحهاي آبرساني به روستاها، ، معادل مبلغ 500 ميليون دلار براي طرحهاي آبياري تحت فشار، معادل مبلغ 350 ميليون دلار براي تکميل طرح انتقال آب به اراضي سيستان اختصاص يافته است. همچنين تا پايان آذر ماه 1397، مبلغ 437.3 ميليون دلار بابت اجراي بند (د) تبصره 4 قانون بودجه سال 1397 موضوع توسعه سازمان صدا و سيما و تقويت بنيه دفاعي کشور اختصاص يافته است. در مجموع مبلغي معادل 11 ميليارد و 387 ميليون دلار نزد بانک مرکزي جهت پرداخت به اين طرحها، مسدود شده است. سهم بخشهاي مختلف از تسهيلات صندوق تسهيلات ارزي صندوق توسعه ملي به طيف وسيعي از طرحهاي اقتصادي تخصيص يافته است که در ميان آنها حدود 8/40 درصد از مجموع مبلغ طرحهاي اعلام وصول شده مربوط به بخش بالادستي نفت و گاز با مبلغي بالغ بر معادل 16.8 ميليارد دلار است و طرحها و فعاليتهاي نيروگاهي با مبلغي معادل 4.8 ميليارد دلار، در جايگاه دوم قرار دارند. طرحهاي بالادستي نفت و گاز: سهم طرحهاي بالادستي نفت و گاز از طرحهاي اعلام وصول شده معادل مبلغ 16.8 ميليارد دلار، مربوط به 11 فقره طرح است. از مبلغ مسدود شده در اين رشته فعاليت، مبلغ 6.8 ميليارد دلار بابت 4 فقره طرح مربوط به بخش خصوصي و مبلغ 9.9 ميليارد دلار بابت 7 فقره طرح مربوط به شرکتهاي وابسته به نهادهاي عمومي غيردولتي است. طرحهاي پايين دستي نفت و گاز: سهم اين طرحها از طرحهاي اعلام وصول شده معادل مبلغ 298 ميليون دلار، مربوط به 3 فقره طرح است. تمام طرحهاي مسدود شده در اين رشته مربوط به بخش خصوصي است. طرحهاي پتروشيمي: سهم طرحهاي پتروشيمي از طرحهاي اعلام وصول شده معادل مبلغ 4.2 ميليارد دلار براي 16 طرح است. به جز يک فقره، بقيه موارد مربوط به بخش خصوصي شامل10 فقره طرح به مبلغ معادل 2.9 ميليارد دلار است. طرحهاي پالايشگاهي: سهم طرحهاي پالايشگاهي از طرحهاي اعلام وصول شده مبلغي معادل 4.5 ميليارد دلار براي 7 طرح است. شايان ذکر است که 3 فقره از طرحها به مبلغ معادل 2.5 ميليارد دلار مربوط به بخش خصوصي و باقي مربوط به شرکتهاي وابسته به نهادهاي عمومي غيردولتي است. طرحهاي نيروگاهي: سهم طرحهاي نيروگاهي از طرحهاي اعلام وصول شده معادل 4.8 ميليارد دلار براي 51 طرح است. از اين طرحها، 40 طرح به مبلغ معادل 3.2 ميليارد دلار مربوط به بخشهاي خصوصي و تعاوني و 6 طرح به مبلغ معادل 1.3 ميليارد دلار نيز مربوط به شرکتهاي وابسته به نهادهاي عمومي غيردولتي است. طرحهاي حمل و نقل: سهم اين طرحها از طرحهاي اعلام وصول شده معادل1.883 ميليون دلار براي 16 طرح است. از طرحهاي مسدود شده، 3 طرح به مبلغ معادل 299 ميليون دلار مربوط به شرکتهاي وابسته به نهادهاي عمومي غيردولتي و 10 طرح به مبلغ 1.503ميليون دلار مربوط به بخش خصوصي و ساير است. طرحهاي فولادي: سهم اين طرحها از طرحهاي اعلام وصول شده معادل 3.2 ميليارد دلار براي 32 طرح است. از طرحهاي مسدود شده، 25 طرح به ارزش 2.3 ميليارد دلار مربوط به بخش خصوصي و تعاوني است. طرحهاي سيمان، کاشي، سنگ و صنايع مشابه: سهم اين طرحها از سرجمع طرحهاي اعلام وصول شده معادل 358 ميليون دلار براي 32 طرح است. 31 فقره از طرحها مربوط به بخشهاي خصوصي و تعاوني با مجموع مبلغي بالغ بر 343 ميليون دلار است. طرحهاي بخش صنعت و معدن و ساير طرحها: سهم اين طرحها از جمله طرحهاي بخشهاي آب و کشاورزي، صنايع تبديلي و تکميلي، خدمات، گردشگري، بازرگاني و...) از طرحهاي اعلام وصول شده معادل 5 ميليارد دلار براي 188 طرح است. از مجموع طرحهاي مسدود شده، 166 طرح موفق به گشايش اعتبار شده است. بررسي ترکيب استاني طرحهاي ارزي مصوب از محل قراردادهاي عامليت ارزي، نشان ميدهد که تمامي استانهاي کشور، داراي طرح ارزي مصوب بودهاند. استان بوشهر با مبلغي معادل 13 ميليارد دلار (به علت طرحهاي بالادستي نفت و گاز)، داراي بيشترين طرح مصوب از نظر مبلغ و استانهاي اصفهان و يزد هرکدام با 29 طرح، داراي بيشترين طرح مصوب از نظر تعداد است.