بزرگترین مشتری نفتی عربستان چطور به زانو درمیآید؟
ايسنا/ مهمترين خبر روزهاي اخير حمله به تاسيسات نفتي عربستان سعودي و جهش قيمتها به دليل نگراني همه نسبت به امنيت عرضه درست چند روز پس از هشدارهاي جديد درباره احتمال اشباع عرضه نفت در بازار بود. اين حملات که باعث متوقف شدن توليد بيش از پنج ميليون بشکه در روز نفت عربستان سعودي شد، علاوه بر برانگيختن نگراني نسبت به امنيت عرضه، آسيب پذيري اقتصادهاي آسيايي در برابر اختلالات عرضه را برجسته کرد و ممکن است آنها را براي کاهش اين آسيب پذيري به تکاپو بياندازد. حملات پهپادي به ميدان نفتي خريص و تاسيسات پالايش ابقيق باعث شد تحليلگران درباره قيمت نفت ۸۰ دلاري و حتي ۱۰۰ دلاري بسته به مدت زماني که طول خواهد کشيد تا فعاليت تاسيسات نفتي عربستان سعودي به وضعيت عادي برگردد، صحبت کنند. با اين حال آخرين خبرها باعث پايين آمدن قيمتها شد. شاهزاده عبدالعزيز بن سلمان، وزير انرژي عربستان سعودي اعلام کرده که بيش از نيمي از توليد ۵.۷ ميليون بشکه در روز که در نتيجه حملات به تاسيسات نفتي متوقف شده بود، احيا شده است و پيشبيني کرد ظرفيت توليد نفت تا پايان سپتامبر به ۱۱ ميليون بشکه در روز و تا پايان نوامبر به ۱۲ ميليون بشکه در روز خواهد رسيد. قيمتها بلافاصله کاهش پيدا کرد و بسياري از مردم در آسيا نفس راحتي کشيدند. آسيا بزرگترين مصرف کننده نفت عربستان سعودي است. طبق گزارش شرکت وود مککنزي، واردکنندگان آسيايي حداکثر ۷۲ درصد از نفت اين کشور را خريداري ميکنند که به نرخ روزانه ۲.۵ تا ۲.۷ ميليون بشکه در روز نفت سبک و فوق سبک ميرسد که گريدهاي توليد شده در تاسيسات آسيب ديده هستند. به دليل اين وابستگي به نفت وارداتي، هر بار افزايش شديد قيمتها تاثير فوري روي اقتصادهاي آسيايي دارد به خصوص اگر آنها مانند اقتصاد هند با کندي رشد روبرو شده باشند. اما دليل ديگر علاوه بر اختلال توليد که باعث نوسانات شديد قيمتها ميشود، احتمال بروز درگيري در خاورميانه است. در حال حاضر هند، ژاپن، کره جنوبي و همچنين چين در موقعيت دشواري قرار دارند. آمريکا در پي حملاتي که به تاسيسات نفتي عربستان سعودي صورت گرفت، ادعاهاي واهي عليه ايران مطرح کرده و اين کشورهاي آسيايي را در موقعيت دشواري قرار داده است. به گفته ميها هالي برنيک، تحليلگر شرکت "وريسک مپل کرافت، انتظار ميرود کره جنوبي و ژاپن تعادل محتاطانهاي ميان منافع اقتصادي خود و همراهي با آمريکا برقرار کنند. هند نيز يک اقتصاد آسيايي ديگر و واردکننده بزرگ نفت است که مطمئنا تلاش خواهد کرد امنترين مسير را در متوازن کردن منافع ژئوپليتيکي متفاوت در پيش بگيرد. هند از همه به ايران نزديکتر است و سابق بر اين يکي از مشتريان بزرگ نفت ايران بوده است. اين کشور با وجود اين حقيقت که ناچار شده است به دليل عدم تمديد معافيت از تحريمهاي نفتي آمريکا، خريد نفت ايران را کاهش دهد اما فعالانه تلاش دارد روابط گرم با همسايهاش را حفظ کند. چين هم موضع خود را روشن کرده است. سخنگوي وزارت خارجه اين کشور هفته جاري گفت چين مخالف هر گونه توسعه و تشديد منازعات است و از همه طرفين درگير دعوت ميکند از اقدامات بيشتري که به تشديد تنشهاي منطقه اي منجر مي شود، خودداري کنند. چين تنها کشوري در آسيا است که براي حفظ تامين نفت مورد نيازش، فعالانه سرگرم بناي حضور نفتي بينالمللي خود است. اکنون ژاپن، کره جنوبي و هند ممکن است لازم باشد الگوي اين کشور را دنبال کنند. توليد داخلي براي کره جنوبي يا ژاپن گزينه نيست اما براي هند چنين گزينهاي وجود دارد با اين حال گزينه سريعتر و ارزانتري نيست. ايجاد ذخاير استراتژيک و توسعه در نفت بينالمللي و متنوع کردن منابع تامين نفت از ديگر گزينههاي موجود هستند. بر اساس گزارش اويل پرايس، با اين حال گفتن آن ساده به نظر ميرسد. دليل اين که آسيا نفت زيادي از عربستان سعودي خريداري ميکند ارزانتر بودن آن نسبت به نفت منابع ديگر است. توسعه نفتي بينالمللي به سبک چين هم زمان و پول زيادي ميطلبد. متنوع کردن منابع تامين نفت نيز به دليل ملاحظات قيمت و دسترس پذيري آن به همين سادگي نيست. خبر خوب در اين وضعيت پيچيده اين است که احتمال تشديد رويارويي نظامي در خاورميانه اندک است.